Gorsze Dzieci Republiki | Autor: Ludwika Włodek

Gdy polska twórczyni i reporterka bierze się za tematy nie związane ze swoją rodzimą strefą, to albo musi być bardzo dobrze przygotowana do wybranego przedsięwzięcia kreatorskiego, albo lubi walczyć z wiatrakami. W odniesieniu do Ludwiki Włodek, na całe szczęście, pierwsza teza okazuje się być jak najbardziej celna, gdyż jej mocny reportaż o relacjach francusko – algierskich jest po prostu w pełni poprawnie uformowany i skomponowany. Co prawda, autorka wydająca pod szyldem Wydawnictwa Czarnego (więc nie byle jakiego wydawcy!), jest z wykształcenia socjolożką ukierunkowaną na kulturę orientalną, to jednak jej sposób narracji mógłby świadczyć o całkowitym przeniknięciu do świata nasiąkniętych Francją Algierczyków. Może także, jej trzecio osobowa perspektywa pozwala na lepsze ujęcie całego tematu, bardziej pełne i obiektywne – nie ustawia się ona po żadnej stronie barykady, jednak mocno podkreśla bagatelizowaną przez lata rolę obcokrajowców w budowaniu zachodniej, cywilizowanej Europy.

Należy zauważyć, że Ludwika Włodek skupia się bardziej na historii, niż współczesnych realiach wspomnianych zależności. Interesuje ją przede wszystkim okres powojenny, kiedy to Algieria bardzo mocno związana była z Francją i na podstawie tej kontaminacji podkreśla, że do dzisiaj kultura algierska wiedzie prym w niektórych miastach i dzielnicach francuskich. Reportażystkę interesują przede wszystkim opowieści pojedynczych ludzi, które późnej składają się w całość większego fragmentu historii świata. Nie ma w tym zdaniu żadnej przesady, gdyż zderzenia kulturowe i społeczne zawsze oddziałują na świat jeszcze długo po konkretnych wydarzeniach. W relacji Włodek brakuje jednak szerszej perspektywy, która ukazywałaby ten współczesny związek społeczno - polityczny. Wszystko kręci się tu wokół przykrytych już kurzem czasów, które są odgrzebywane, jednak bez refleksji nad współczesną rzeczywistością. Dlatego też, jeśli chcemy poznać pełne pojęcie opisywanego zjawiska, musimy zajrzeć też do innych pozycji z gatunku reportażu, biografii, czy właśnie historii współczesnej.

Mimo tej okrojonej perspektywy, całość czyta się fantastycznie. Twórczyni tego reportażu jest tutaj postacią trzymającą się z boku, jednak kontrolującą przebieg akcji i stróżującą nad całością – relacjami, wypowiedziami i kolejnością opisów. Jej podejście do bohaterów i zjawisk, o których pisze, jest z jednej strony neutralne, z drugiej pozytywnie wspierające – dla bohaterów. Wydaje mi się, że jest to najlepsza z możliwych kreacji narratorskich, w jaką może się oblec reporter. Jeśli dodamy jeszcze, że Włodek dysponuje bardzo dużą wiedzą to wszystko po prostu musi być odpowiednio ułożone i dopracowane. Zdecydowanie w tym reportażu nie brakuje niczego – czytelnik będzie miał poczucie, że trzyma w ręce godny, rzetelny i przede wszystkim ciekawy reportaż historyczny.

Na samym końcu trzeba jednoznacznie zaznaczyć, że ta książka ma też zanurzony podtekst polityczny – mocno liberalny i lewicowy. Dla kogoś o innych poglądach może wydać się ona nieobiektywna i mocno ukierunkowana w stronę pochwały islamu. Oczywiście, dla bardziej ciekawskich i dociekliwych, widoczne będą również fragmenty, w których bohaterowie odwracają się od swoich korzeni, a sama religia staje się przyczynkiem do chęci zmienienia swojego życia i zatarcia historii przodków. Myślę, że każdy odbiorca będzie w stanie zbudować inną, odrębną interpretację tego teksu, która może się mocno różnić od opinii pozostałych czytelników. Mimo jednak tych nieścisłości i kontrowersji, warto zapoznać się z tym reportażem bo jest po prostu interesujący i rzetelnie przygotowany, bądź co bądź przez osobę, która nie pochodzi z opisywanego przez siebie świata.