Bolesna Historia Stomatologii | Autor: James Wynbrandt

Wydawnictwo Marginesy ponownie pokusiło się o wydanie pod swoim szyldem książki, zawierającej ciekawostki ze świata, tym razem tego dotyczącego medycyny, a bliżej – historii stomatologii. Kolekcja ta, posługująca się źródłami historycznymi i innymi tekstami, w tym literackimi, anegdotkami i ustnymi opowiastkami przekazywanymi z pokolenia na pokolenie, jest bardzo mocno podobna, zarówno w kontekście formy, jak i schematu, do innej pozycji o tytule Tajemnica eksplodujących zębów oraz inne ciekawostki z historii medycyny autorstwa Thomasa Morrisa. Co ciekawe, obie książki opublikowane zostały przez inne wydawnictwa, a są łudząco do siebie podobne pod kilkoma względami; przede wszystkim ich okładki utrzymane są w tej samej tonacji, grafiki też są podobne, a także długość samego tytułu. Bolesna historia stomatologii ma swój podtytuł, który brzmi: Albo płacz i zgrzytanie zębów od starożytności po czasy współczesne. Jednak co najważniejsze, uszeregowanie anegdot i tekstów, a także ich charakter jest do siebie również mocno zbliżony.

Mimo tego podobieństwa są to oczywiście dwie inne pozycje – Tajemnica eksplodujących zębów odnosi się do wydarzeń dotyczących różnych schorzeń i chorób, z którymi człowiek musiał się zmagać przez wieki zanim doszedł do odpowiednich praktyk lekarskich i wiedzy, natomiast Bolesna historia stomatologii ma węższą specyfikację i przybliża okoliczności związane jedynie z rozwojem tej konkretnej dziedziny medycyny. Co więcej, można odnieść wrażenie, że w tej pierwszej pozycji historie są uszeregowane tematycznie, natomiast w drugiej osią staje się chronologia i całościowy proces rozwoju stomatologii. Przy tym książkę Jamesa Wynbrandta czyta się łatwiej, jest ona bardziej klarowna i przejrzysta. Najwidoczniej bardziej praktyczne wydaje się wybranie jednego wycinka danej dziedziny niż rzucanie się na głęboką wodę i podejmowanie próby zamknięcia na kilkuset stronach całej „dziwnej” historii medycyny, która musiała się wydarzyć, abyśmy dzisiaj dysponowali sprawdzoną i rzetelną wiedzą.

Obie te pozycje łączy jednak jedna zasadnicza kwestia – w trakcie ich lektury niedowierzanie i szok miesza się ze chichotem i nieokiełznanym wybuchem śmiechu. Wszystkie opowiastki są tutaj tak zgrabnie wyodrębnione dla czytelnika, gdyż z jednej strony mają one charakter terapeutyczny (ostra terapia śmiechem), jak i edukacyjny, gdyż dowiadujemy się, w jaki sposób dane metody leczenia i zabiegi medyczne zostały wynalezione – nierzadko dzieje się to za pomocą podejmowania prób kończących się bolesnymi dla pacjenta błędami, a też nierzadko kalectwem lub śmiercią. Wydaje się także, że James Wynbrandt pisze językiem bardziej naukowym niż Thomas Morris, choć oboje nie są ani naukowcami, ani lekarzami. Jednak stylizacja na tekst para – naukowy lub też popularno – naukowy lepiej wychodzi temu pierwszemu. Czy jest to wada, czy jednak zaleta, to musi ustalić indywidualnie każdy czytelnik. Dla mnie użyty język jest czasami męczący, jednak nie jest to nagminne uczucie i pojawia się jedynie sporadycznie.

Bolesna historia stomatologii mimo wybranej tematyki i stylizacji językowej jest dziełem przeznaczonym zarówno dla laików, jak i może dla samych dentystów (stomatologów), którzy chcieliby poznać historię swojego zawodu oraz trudności, jakie mieli do pokonania pionierzy tej dziedziny medycyny. W sumie jest to książka dla każdego, kto interesuje się otaczającym światem, pragnie poznać nowe rzeczy, nabyć wiedzy z różnych obszarów rzeczywistości, a przede wszystkim nie boi się historii – bo tej jest tu dużo, albo inaczej – zasadniczo wyłącznie w tej książce czytamy o przeszłości. Jak dla mnie jest to pozycja godna polecenia.