Na Drewnianych Kółkach | Autor: Katarzyna Życińska

Nigdy dotąd nie widziałam tak skonstruowanej książki. Opowieści, w której dosłownie brakuje słów, a jednak można wszystko zrozumieć, a jeszcze więcej sobie wyobrazić. W dodatku, sądząc ze wstępu od autorki, przedstawione wydarzenia nie są wcale fikcją literacką. I nie da się ukryć, że to twórczość bardzo osobista. Mowa tu o zbiorze opowiadań „Na drewnianych kółkach” Katarzyny Życińskiej bazującym na skojarzeniach, metaforach i własnym doświadczeniu czytelnika, które z pewnością nie pozostaje bez wpływu na odbiór całości.

Książka Katarzyny Życińskiej budzi mnóstwo skojarzeń. Jest jak wydobywające się przez szloch słowa, gdzie część z nich zamazuje się, gubi, a przecież chce się tak wiele w tym momencie przekazać. Jest również jak wybrakowany list, w którym napisane słabym tuszem lub ołówkiem wyrazy zatarł czas. Jak wspomnienie snu, z którego wyłącznie fragmenty pozostały w głowie po przebudzeniu. Czasem bywa niczym stara, wyblakła fotografia, o której mówi się: tu było to, a tu widzę, a tamto pamiętasz?! Innym razem jak przyglądanie się po raz pierwszy jakiemuś miejscu. Okazuje się, że te brakujące słowa wcale nie są tak bardzo potrzebne. Kreatywny umysł sam podsuwa rozwiązania i zapełnia puste miejsca obrazami oraz domysłami. Jeden rozdział, to jedna odrębna opowieść. Czasem niepojęta, innym razem trudna albo szczęśliwa, a każda zapadająca w pamięć. Są przejmujące, dające do myślenia i z pewnością wyciskające piętno na bohaterze. Na stronach pojawia się bardzo kolorowa dziewczynka, samotna szamanka, przepiękne krajobrazy lasów, sadów, ogrodów, makatki, obrusy, firanki, zabawki, naczynia przynależące do domów o przyjaznej atmosferze i do takich, do których lepiej więcej nie wchodzić. Kryją się za nimi różne wydarzenia, zarówno te piękne, jak i niezwykle traumatyczne oraz ludzie-fundamenty, którzy swoim odejściem zrobili wiele dziur. W „Na drewnianych kółkach” czuć też bliskość natury, widać czasy, kiedy liczyły się drobne rzeczy, rutyna dnia codziennego, wspólne rytuały i przedmioty, w których zapisuje się ludzka historia. To taka podróż w przeszłość z niepodważalnym wpływem na teraźniejszość..

Niewątpliwie tym, co rzuca się w oczy, jest specyficzny zapis i forma utworu. Brak wyjustowania i akapitów rozpoczynających nowe wątki, wielość trzykropków, brak wielkich liter rozpoczynających zdania, a właściwie nawet brak pełnych zdań to jedne z wyraźnych cech książki, podobnie, jak niestandardowe zastosowanie znaków przystankowych. Nie ma wyraźnego początku ani końca. Autorka jest twórcą nie tylko samych opowieści, ale i własnego języka. Wplata w tekst nieznane dotąd słowa i zwroty, obmyśla niepowtarzalne zasady gramatyki, interpunkcji oraz ortografii, łamiąc wszelkie schematy, z którymi dotąd spotykał się czytelnik. Czy to jeszcze proza, czy już pewna graniczna forma poezji? Katarzyna Życińska raz kształtuje opowieść w formie wspomnień, by za chwilę pisać w taki sposób, jakby zwracała się do kogoś z pytaniem, pretensją, a często i prośbą. Pod względem formy twórczość Katarzyny Życińskiej to prawdziwy ewenement.

Prawdziwą wartością książki „Na drewnianych kółkach” są natomiast silne emocje, którymi nie sposób nie przesiąknąć podczas lektury. Jest tu smutek, pustka, strach, poczucie zagubienia, czy wręcz psychodeliczny niepokój. Miłość, radość i spełnienie mieszają się z żalem i poczuciem straty, niewiarygodną tęsknotą oraz goryczą. Mimo wyraźnego upływu czasu, który zmienia perspektywę patrzenia na niektóre sprawy, emocje wciąż pozostają żywe. Autorka skłania do refleksji i pozwala czytelnikowi na samodzielne wyciąganie wniosków płynących z przytoczonych historii.