Psychiatra I Demony | Autor: Wojciech WierciochJolanta Szymska Wiercioch

Książka „Psychiatra i Demony” Wojciecha Wierciocha i Jolanty Szymskiej-Wiercioch została wydana przez Drukarnię Wydawniczą im. W. L. Anczyca w 2019 roku w Krakowie.

Powieść biograficzna o profesorze Antonim Kępińskim jest oryginalną, nietuzinkową opowieścią o lekarzu, pisarzu, filozofie, a przede wszystkim dobrym człowieku o niezwykłej osobowości. Lekturę rozpoczyna inspirująca dedykacja: tym, którzy więcej czują i inaczej rozumieją i dlatego bardziej cierpią, zwani też szalonymi czytelnikami.

Autorzy przedstawiają sylwetkę legendy polskiej psychiatrii na tle historii. Mozaikowa kompozycja pozwala ukazać dzieje Kępińskiego w różnych miejscach, barwach, kontekstach. Poznajemy go w intymnych odsłonach życia małżeńskiego, podsłuchujemy prywatne rozmowy z pacjentami, jesteśmy świadkami filozoficznych dysput z wybitnymi osobowościami epoki, takimi jak: kardynał Karol Wojtyła, Józef Tischner, Wanda Półtawska, Stanisław Lem, Jan Sztaudynger, Karol Estreicher, Nikifor.

Warto przeczytać wstęp do lektury Wojciecha Wierciocha, który mówi o tym wybitnym profesorze - mędrzec naszych czasów, ikona polskiej nauki, ale też barwna, charyzmatyczna, legendarna postać. Żołnierz, więzień obozu koncentracyjnego, lekarz, intelektualista, człowiek niezłomny i uznawany za świętego.

Prawda zbeletryzowana ukazuje niezwykle bogatą osobowość Antoniego Kępińskiego. To erudyta, naukowiec i pisarz pragnący postawić krok milowy w zakresie medycyny, zwłaszcza psychiatrii. Promuje nowatorskie, interdyscyplinarne, holistyczne podejście do człowieka, zwłaszcza chorego psychicznie, którego pragnie zrozumieć i leczyć w sposób nowoczesny. To prekursor nowej psychoterapii. Kępiński był lekarzem z pasją, poświęcający czas swoim pacjentom, często wykraczający poza obowiązki zawodowe. Przyjmował w skromnym mieszkaniu pacjentów za niewielką opłatą, a biedniejszych czasem nawet charytatywnie. To dialog i zrozumienie wzajemne między lekarzem a pacjentem uważał za najistotniejsze dla wdrożenia odpowiedniego leczenia.

Jeszcze inna odsłona życia Kępińskiego to mroczne przeżycia wojenne - żołnierza, jeńca wojennego, więźnia obozowego w hiszpańskim Mirada de Ebro. Przyszły lekarz dostrzegał tam obrazy cierpienia, śmierci, poniżenia i pogardy.

Ciekawa kompozycja powieści: czas aktualny i liczne retrospekcje powodują, że tu i teraz Kępińskiego zlewa się z tym, co kiedyś. Może to właśnie przeżycia osobiste ukształtowały człowieka niezwykle wrażliwego na losy innych. Doznane urazy, dwa epizody psychotyczne, samotność i opuszczenie w dzieciństwie przez rodziców, lęki i sny, w których motywem przewodnim były wilki, pozwalają Kępińskiemu zrozumieć demony dręczące chorych schizofreników, cyklofreników, neurotyków.

W lekturze poznajemy też inną odsłonę tej bogatej osobowości - życie wewnętrzne, przemyślenia, niezwykłą głębie religijności. To człowiek głębokiej wiary, życia opartego na dekalogu, dla którego najlepszym podręcznikiem psychiatrii była Biblia. Kępiński to myśliciel i filozof, którego poznajemy w książce dzięki licznym cytatom z jego dzieł: Od naszych decyzji, a tym samym od naszego systemu wartości zależy, jakimi się w ciągu życia stajemy, jak percypujemy otaczający nas świat, jak reagujemy. Również filozoficzną postawę zauważamy w innych jego myślach: Może istotnie, nie mogąc żyć w świecie rzeczywistym, człowiek zaczyna żyć w świecie urojonym ? (…) Ale czy tak nie dzieje się z każdym, codziennie, wszędzie ? Ciekawą myśl zawiera cytat: Koloryt naszego świata wywodzi się ze stosunku do matki, a jego forma ze stosunku do ojca.

Mottem dla autorów biografii są słowa ucznia słynnego psychiatry, który mówił, że A. Kępiński był niestrudzonym kosmonautą w podróżach w duszę drugiego człowieka oraz wielkim artystą w malowaniu kształtów ludzkiej psychiki. W powieści biograficznej fakty i postacie historyczne są połączone z literacką fikcją. Dzięki wyobraźni i intuicji autorów udało się stworzyć żywą i barwną postać - taką, jaką rzeczywiście był A. Kępiński.

Mimo, że lektura liczy 640 stron, czyta się ją z zapartym tchem. Polecam każdemu, który interesuje się duszą ludzką, by wkroczył w ciekawą podróż po świecie medycyny, filozofii, psychiatrii, a także historii. Moja ocena 6/6.