Tajemnica Białej Willi | Autor: Piotr Godek

Dzisiaj zapraszam na recenzję powieści, która wzbudziła moją uwagę nie tylko ze względu na fabułę, ale przede wszystkim z powodu autora. Niech nikogo nie zmyli męskie imię i nazwisko twórcy wydrukowane na okładce powieści ,,Tajemnica białej willi” wydanej w ramach mojej ulubionej serii Kryminały przedwojennej Warszawy. Wbrew pozorom, autorem powieści jest kobieta! Stefania Zofia Osińska, bo o niej mowa, to jedna z niewielu pisarek parających się literaturą kryminalną. Przed II wojną światową kilka swoich powieści wydała pod pseudonimem Piotr Godek i śmiało mogłaby konkurować z tzw. wielką trójką, czyli Markiem Romańskim, Adamem Nasielskim i Antonim Marczyńskim. Po wojnie Osińska wydała kilka powieści pod własnym nazwiskiem, ale tylko jedna z nich jest znana – jest to powieść gazetowa wydana na łamach ,,Gazety Białostockiej” w 1959 rok pod tytułem ,,50 gramów kokainy”.

Akcja powieści osadzona jest w latach 30. XX wieku w Warszawie. Pewnej nocy po suto nakrapianej partyjce odbywającej się w willi znanego architekta Woynickiego gracze rozchodzą się do domów. Wkrótce potem z wnętrza okazałej budowli słuchać przerażający krzyk, który budzi nawet przysypiającego na służbie dzielnicowego nazwiskiem Wartak. Po przybyciu na miejsce Wartak wraz z domownikami odkrywa zwłoki architekta, który został uduszony w fotelu we własnym gabinecie. Do prowadzenia śledztwa zostaje oddelegowany komisarz Andrzej Wren, którego bystry umysł i niezwykłe wyczucie czytelnicy mieli okazję poznać w książce ,,Ekspres Warszawa-Paryż”.

Powieść jest zbudowana zgodnie z większością powieści gazetowych dostępnych na ówczesnym rynku. Oznacza to, że opisy (w tym opisy postaci, budynków, czy okolicy) zredukowane są do minimum, a znaczącą większość powieści stanowią dialogi między postaciami. Z uwagi na wymagania wydawcy, któremu zależało na jak największej sprzedaży odcinków, akcja toczy się wartko i, ku mojej uciesze, skupiona jest w głównej mierze na działaniach komisarza Wrena.

Bardzo spodobało mi się to, że mogłam „uczestniczyć” w prowadzonych przez niego działaniach, przysłuchiwać się przesłuchaniom i móc podążać jego tokiem myślenia. Oczywiście, w miarę postępu lektury snułam własne przypuszczenia i cieszę się, że mogłam je potem zweryfikować w końcowej partii utworu. Z tego powodu mogę powiedzieć, że autorka całkiem nieźle poradziła sobie z formułą powieści proceduralnej i detektywistycznej, w której najważniejsze jest przecież opisywanie działań detektywa, podążanie za nim krok w krok. 

Dodatkowym atutem książki jest jej struktura wynikająca z zastosowanego przez autorkę zabiegu literackiego. Wren zakłada się ze swoim kolegą z pracy, że w tydzień uda się mu rozwikłać zagadkę tajemniczego morderstwa. Właśnie z tego powodu zamiast zwykłych rozdziałów, powieść podzielona jest na poszczególne dni tygodnia. Dzięki temu zabiegowi czytelnik obserwuje, co udało się komisarzowi zrobić i jakie informacje pozyskać oraz z napięciem oczekuje ostatniego dnia, aby móc się przekonać, czy i tym razem Wrenowi udało się rozwikłać zagadkę i dopaść przestępcę.

Podsumowując, ,,Tajemnica białej willi” to interesująca powieść napisana w typowym męskim stylu przez kobietę. Nie ma w niej przesadnej egzaltacji, są tylko i wyłącznie elementy potrzebne do rozwiązania zagadki morderstwa. Partie dialogowe są niezbyt długie, ale rzeczowe i pozwalające na wysnucie własnych wniosków, co do osoby przesłuchiwanej przez Wrena. Zakończenie również mnie usatysfakcjonowało, więc nie pozostaje mi nic innego jak polecić tę powieść, jak i zachęcić do śledzenia całej serii Kryminałów przedwojennej Warszawy.