Bezmiar | Autor: Grzegorz Kapla

Grzegorz Kapla nie jest pisarzem, o którym można usłyszeć, czytając o rodzimych bestsellerach wydawniczych. A szkoda... Jego książki zdecydowanie można zaliczyć do powieści świetnie napisanych, świeżych, osadzonych w rodzimych realiach bez przesadnego kreowania się na klimat skandynawski. Polski brud to wystarczający materiał do pracy i Grzegorz Kapla udowadnia to mistrzowsko.

Gdy w moje ręce trafił „Bezmiar” szybko zorientowałam się, że jest to trzecia część cyklu, postanowiłam więc nadrobić braki, by zachować ciągłość historii. Dwa poprzednie tomy to „Bezdech” oraz „Bezwład”. Od razu zaznaczę, że ich znajomość nie jest konieczna do zrozumienia intrygi opisanej w „Bezmiarze”, lecz wątki osobiste bohaterów są kontynuowane, więc sugeruję jednak cofnąć się do wcześniejszych części, tym bardziej, że jest to doświadczenie lekturowo bardzo przyjemne.

Główną bohaterką wszystkich książek cyklu jest Olga Suszyńska - policjantka dręczona traumą, trochę jednak na wzór skandynawski, i niełatwą przeszłością. Zarówno w „Bezmiarze”, jak i na przestrzeni pozostałych tomów, jawi się ona jako postać zręcznie wykreowana, bardzo spójna psychologicznie i dopracowana z dużą konsekwencją. W najnowszym tomie jej policyjne działanie rozpoczyna się od pościgu za podejrzanym o pedofilię, który korzysta z zamieszania związanego z miesięcznicą smoleńską i niknie w tłumie pomiędzy obchodzącymi uroczystość a kontrmanifestantami. Zaraz później Olga dowiaduje się, że będzie musiała złożyć zeznania w związku z nieprawidłowościami w prywatyzowaniu warszawskich nieruchomości. Do tego dochodzi jeszcze przypominana przez autora sprawa z przeszłości, sięgająca roku 1968, gdy pewien wykładowca akademicki stanął wobec konieczności zmierzenia się z napięciami społeczno-politycznymi. Czytelnik już wie, że te trzy wątki muszą się w jakiś sposób połączyć, nie do końca ma jednak świadomość, w jaki sposób autor rozegra ten temat.

Wydarzenia we wszystkich książkach Grzegorza Kapli dzieją się na dwóch planach czasowych: teraźniejszym, w którym prowadzone jest faktyczne śledztwo oraz w przeszłości, której konsekwencje są widoczne współcześnie. Związek ten jest spójny, logiczny i dobrze zaplanowany przez autora. Mnie osobiście bardzo urzeka zakorzenienie akcji w otoczeniu. Podczas lektury czytelnik od razu widzi, że rzecz nie dzieje się kiedykolwiek w jakimkolwiek mieście, ale doskonale zdaje sobie sprawę, że miejsce wydarzeń to Warszawa. Kapla kreśli także realia społeczno-polityczno-obyczajowe, dzięki którym można wskazać dokładne daty. To prawdziwa gratka dla miłośników realizmu i dookreślenia sytuacyjnego. Warto dodać, że bohaterowie nie są wobec kontekstu obojętni. Nie można zarzucić im braku wyrazistości. Każda z głównych postaci jest „jakaś”, ma więc swoje opinie, przekonania czy to polityczne, czy to światopoglądowe.

Sama atmosfera książki jest raczej przyciężka i duszna. Skłania przy tym do refleksji. Można rzec, że dzięki temu „Bezmiar” staje się lekturą idealną na jesienne wieczory. Po przeczytaniu trzech książek mogę pokusić się o opinię, że ów charakterystyczny wydźwięk stanowi także znak rozpoznawczy pisarstwa Kapli. Fabuła absorbuje, postaci rozwijają się, napięcie wzrasta z każdym kolejnym zdaniem. Styl nie jest jednorodny. Przechodzi od statycznych opisów miejsc zbrodni i policyjnej „dłubaniny” po dynamiczne obrazy akcji. Autor doskonale oddaje atmosferę czasów, o których pisze, niezależnie od tego, czy tkwimy z nim w teraźniejszości, czy cofamy się do PRL-u.

„Bezmiar”, podobnie jak pozostałe książki Grzegorza Kapli, to pozycja godna polecenia wszystkim miłośnikom kryminałów, szczególnie polskich ze wskazaniem na powieści realistyczne i mocno czerpiące ze współczesnych wydarzeń społeczno-politycznych.