Życie Mafii | Autor: Federico Varese

Książka kryminologa i publicysty Federico Varese „Życie mafii” to pozycja inna niż wszystkie, które dotąd czytałam, jeśli chodzi o tematykę działalności przestępczej grup zorganizowanych, tzw. półświatka. Tym razem mamy do czynienia z historią całościową, kompleksową, która opisuje wszystkie najważniejsze niuanse, schematy i mechanizmy aktywności ludzi, którzy „robią” pieniądze i przejmują faktyczną władzę w danej przestrzeni terytorialnej. Autor, w ramach tejże kompleksowości i tworzenia pewnego rodzaju uniwersum, zaczyna od źródeł, pobudek powstawania wspomnianych grup, a kończy na koniecznych przeobrażeniach struktur, które muszą swoją istotą i charakterem dopasować się do zmieniającej się rzeczywistości. obrazki rodem z „Ojca chrzestnego” nie mają już więc do końca prawa bytu – teraz, w aktualnych, dziwnych i niespokojnych czasach, członkowie gangów muszą działać w inny, bardziej subtelny, wyrafinowany sposób, korzystając z narzędzi, które wcześniej nie były dostępne. Zmieniają się zatem formy aktywności, jednak wydaje się, że cel pozostaje taki sam – budowanie pozycji, bogacenie się, posiadanie władzy.

Federico Varese pasjonująco opowiada o wszystkich wspomnianych mechanizmach, przy czym nie zapomina o tym, że „gangsterzy” to też ludzie z krwi i kości, z normalnymi, przyziemnymi, człowieczymi potrzebami – tak jak każdy: kochają, albo też pragną kochać, zakładają rodziny, mają swoje pasje i zainteresowania, dom, do którego wracają. Kryminolog skupia się jednocześnie na obu płaszczyznach, pokazując, że główni bohaterowie muszą balansować na granicy normalności i szaleństwa, muszą godzić zachowania gwałtowne i brutalne z działaniami dobrymi, akceptowanymi społecznie. Oczywiście ta huśtawka niejednokrotnie wpływa na osobowość, psychikę i naturę konkretnej jednostki i to właśnie zjawisko pragnie nam autor dobrze zobrazować. Czytelnik może momentami odnieść wrażenie, że w tej konkretnej książce nie istnieją postaci jedynie skrajnie złe lub dobre, że człowiek nigdy nie jest postacią jednorodną, niezmienną, a raczej dostosowującą się do obecnie panujących warunków i możliwości.

Niezmiernie podoba mi się to, że na łamach tego reportażu – powieści całościowej definicji działalności przestępczej i nielegalnej możemy się przyjrzeć w różnych kontekstach. Autor zdecydowanie dysponuje tak ogromną wiedzą i rozeznaniem, że niezaprzeczalnym faktem jest to, że bardzo dobrze przygotował się do swojej pracy pisarskiej. Widać w jego opowieściach duże zafascynowanie kryminalistyką jako taką, unaocznione jest także to, że garściami korzysta ze swojego doświadczenia i szerokiego rozeznania się w temacie. Dzięki temu czytelnik nie czuje się nienaturalnie w środowisku pisarskim autora, bardzo szybko chłonie tekst, dowiaduje się wielu ciekawych rzeczy, a także sam staje się swoistym opiniotwórcą. O profesjonalizmie pisarza świadczą także załączniki, umieszczone po tekście głównym książki – mamy tam pewnego rodzaju „słowniczek mafijny”, którym posługują się na określonych przestrzeniach przestępcy i gangsterzy. Autor pokusił się także o zebranie najważniejszych dzieł, traktujących o aktywności przestępczej gangów, które mogą zainteresować odbiorcę po lekturze. Mimo jednak tych ciekawych dodatków, sam tekst główny spełnia już rolę pasjonującej lektury. Podoba mi się niezmiernie to świeże podejście do tematu mafii, które nie skupia się jedynie na przekazaniu konkretnej historii jednostki (takich książek na rynku polskim i zagranicznym mamy już niezmiernie wiele), tylko obejmuje tę przestrzeń tematyczną w ogromną, pojemną klamrę zdarzeń, okoliczności, mechanizmów, tendencji. Varese jest po prostu wnikliwym i rzetelnym obserwatorem, który jednocześnie potrafi pasjonująco pisać i przekazywać swoją wiedzę.

Mam nadzieję, że autor pokusi się o napisanie jeszcze kilku innych pozycji z kategorii tematów kryminalistycznych, gdyż czuć w tym konkretnym tekście dobre, mocne, a jednocześnie płynne i lekkie pióro. Idealna lektura na przedwiosenny, nużący czas. Polecam.

Mafia... Słowo brzmiące złowieszczo, na którego dźwięk większość ludzi ogarnia strach. Organizacja, która w powszechnej opinii rządzi światem i ustanawia reguły jego funkcjonowania. Ale mafia to również ludzie, ze swoimi słabościami i skrywanymi lękami. Postacie, które wciąż oglądają się za siebie, niepewne, czy dzisiejszy sojusznik jutro nie okaże się wrogiem, a nowy znajomy nie jest policjantem pod przykryciem. Jak naprawdę działa i wygląda mafia, odarta z nimbu tajemniczości i nadnaturalnej mocy?

Federico Varese w swej książce „Życie mafii. Śmierć, pieniądze i miłość” pokazuje nam organizacje przestępcze z całego świata i zasadę ich funkcjonowania. Jednak niemal przez całą lekturę czytelnik odnosi wrażenie, iż przedstawiona w ten sposób mafia jest zaskakująco ludzka – prawie z całego świata, z tych najbardziej znanych grup, takich jak yakuza, ndraghetta, triady czy cosa nostra, ale również niezwykle brutalnych, wywodzących się z Rosji „worów w zakonie”.

Książka podzielona jest na dziewięć rozdziałów, w których poznajemy życie mafiosa od symbolicznych narodzin, czyli zostania pełnoprawnym członkiem grupy, aż po sam koniec, którym nierzadko jest śmierć. Już w pierwszym rozdziale autor zwraca uwagę na ciekawy fakt – mimo że organizacje przestępcze rozsiane po całym świecie wywodzą się z różnych środowisk, rytuał przyjęcia nowych członków jest w nich bardzo podobny. Zresztą podobieństwa te zauważyć można podczas lektury kolejnych rozdziałów, zwłaszcza w tym, poświęconym roli kobiet w mafijnym społeczeństwie. Płeć piękna nie ma szans na zrobienie kariery w organizacji przestępczej, jest tylko ozdobnym dodatkiem do jej funkcjonowania, choć, co ciekawe, zdarzyły się przypadki, iż to właśnie kobiety na jakiś czas przejęły dowodzenie.

Niektóre rozdziały są dość zaskakujące, jak choćby ten, w którym autor przedstawił zaangażowanie mafii w przemysł filmowy oraz zaczerpnięte z filmów inspiracje. Nie jest tajemnicą, iż „Ojciec chrzestny” Coppoli jest wzorcem dla wielu osób, zarządzającym mafią i starają się one na nim wzorować, zarówno pod względem ubioru, jak i charakterystycznego stylu mowy don Corleone. Dużo ciekawsze są eksperymenty z nakręceniem własnych, hagiograficznych produkcji wybielających mafię i gloryfikujących niektórych mafiozów. Efekty są dość kuriozalne. Jednak produkcje te zdobyły zaskakującą popularność w niektórych kręgach i są chętnie odtwarzane przez lokalne telewizje.

Bardzo ceną zawartością tej książki są fragmenty pochodzące z akt sądowych, a zwłaszcza z podsłuchów. Dzięki temu otrzymujemy wiele informacji z pierwszej ręki. Możemy obserwować reakcję osób, które – choć znajdują się na szczycie władzy – obnażają swe lęki i obawy przed rozmówcami (a tym samym przed czytelnikami). Jest to bardzo ciekawy aspekt książki – dla wielu osób mafia kojarzy się bowiem z ludźmi pewnymi siebie, otoczonymi zaufanymi pomocnikami i na swój sposób wszechmocnymi i nietykalnymi na podległym im obszarze działania. Jednak czytając książkę bardzo szybko odniesiemy wrażenie, iż niezależnie od tego, o jakiej organizacji mówimy, ciągle ktoś depcze im po piętach, ciągle jest na ich tropie, wzbudza w nich strach...

Osoby zainteresowane działaniem różnych organizacji przestępczych z pewnością dowiedzą się wiele z tej książki. Od wstąpienia w szeregi organizacji,poprzez jej strukturę, zdobywanie terenu, najbardziej dochodowe czynności aż do niepewnej przyszłości większości członków. Duża pomocą jest tabelka, w której znajduje się porównanie poszczególnych grup w określonych sytuacjach. Pozwoli to na przeanalizowanie sposobów postępowania różnych organizacji, bez trudu zauważyć można również zaskakujące podobieństwa w wielu sytuacjach. Ostatnia cześć książki to również sporo przypisów, poszerzających wiedzę czytelnika i zawierających mnóstwo przydatnych informacji. Jednak, ze względu na ich ilość, lepszym rozwiązaniem byłoby chyba umieszczenie ich na stronach, do których się odnoszą – uniknęłoby się wtedy ciągłego wertowania książki.

Książka Federico Varese „Życie mafii. Śmierć, pieniądze i miłość” przedstawia codzienne funkcjonowanie organizacji przestępczych z całego świata, odarte z mitów i legend. Próżno szukać tu spektakularnych akcji, ogromnej forsy i ton narkotyków. Wręcz przeciwnie – codzienne życie przestępców, choć bywa ciekawe, na co dzień jest nudne, powtarzalne i nasycone niepewnością. Myślę, że książka ta jest bogatym źródłem informacji i zdecydowanie osoby, chcące dowiedzieć się czegoś więcej o przestępczym świecie, powinny po nią sięgnąć.