Oswojenie Traumy | Autor: Alicja SenejkoAlicja Czapiga

,,Oswojenie traumy. Przegląd zagadnień” to jeden z tomów serii ,,Psychologia Traumy”, na który składają się artykuły naukowe napisane przez polskich badaczy i terapeutów, którzy zbadali problem traumy i ukazali go z różnej perspektywy – obecne jest zatem podejście psychologiczne, neurologiczne, kulturowe i socjologiczne. Tylko takie różnorodne ujęcie daje jak najlepszy ogląd tego zjawiska i pozwala wypracować najlepsze metody terapeutyczne.

Publikacja podzielona jest na 3 działy tematyczne. Pierwszy z nich to dział typowo teoretyczny, z którego dowiadujemy się dlaczego zagadnienie traumy nie powinno być bagatelizowane. Współczesne czasy, a zwłaszcza konieczność ciągłego bycia online sprawiają, że coraz częściej nasze życie psychiczne staje się zagrożone. Ponadto coraz więcej zdarzeń z naszego życia może wywoływać traumę, która bagatelizowana może przyczynić się do prób samobójczych. Należy zauważyć, że obecnie więcej zjawisk powoduje traumę w porównaniu z poprzednimi latami oraz, że na traumę są narażeni coraz młodsi ludzie. Dlatego, aby efektywnie pomóc osobie doświadczającej traumy, tak istotne jest poznanie mechanizmów powstawania traumy oraz faz jej przebiegu.

Z drugiej części dowiedzieć się można więcej na temat traumy związanej z relacjami rodzinnymi. Dzięki trzem artykułom poznajemy mechanizmy związane z traumą przywiązaniową, sposoby jej leczenia oraz profilaktykę. Niezwykle ważne okazują się relacje rodziców z dziećmi, a zwłaszcza z nastolatkami, które mogą być przyczyną nie tylko napięć, ale również stresu mogącego prowadzić do powstania zjawiska traumy. Najbardziej obrazowy i dostarczający wielu cennych informacji jest tekst Ryszarda Jabłońskiego, który nie tylko w teoretyczny sposób przedstawił zjawisko samobójstw młodzieży, ale przede wszystkim swoje rozważania poparł prawdziwym przypadkiem odebrania sobie życia przez 16-latka. Autor artykułu nie tylko opisał całe zdarzenie, ale doskonale przeanalizował je z badawczej perspektywy, w której pod uwagę brał takie czynniki jak: sytuacja rodzinna, osobowość dziecka, czy okoliczności w jakich doszło do kryzysowej sytuacji. Z tej analizy można wysnuć przydatne wnioski oraz zauważyć sygnały, które dziecko wysyła, aby móc skutecznie zareagować zanim stanie się tragedia.

Autorzy artykułów zawartych w trzeciej części skupiają uwagę czytelnika na trzeci istotnym aspektem doświadczania traumy jakim jest otoczenie społeczne. Środowisko szkolne, to drugi po rodzinie, ważny element kształtowania osobowości dziecka. Obecność kolegów i koleżanek, a także zacieśnianie przyjaźni mogą korzystnie wpłynąć na dziecko, które doświadcza problemów rodzinnych. Jednakże otoczenie ze szkoły może również potęgować problemy dziecka. Pojawiające się takie problemy jak szkolna agresja, czy mobbing powodują, że dziecko doznaje jeszcze większej traumy. Najmocniej odrzucenie ze strony rówieśników odczuwają dzieci krytykowane za ich wygląd rzekomo nie przystający do standardów obecnie lansowanych przez media społecznościowe.

Mimo, iż celem serii, jak i tego tomu rozpatrywanego osobno, jest popularyzacja wiedzy psychologicznej na temat traumy, to niestety tego celu nie udaje się w pełni zrealizować autorom tekstów zawartych w tej książce. Za duże nagromadzenie słownictwa medycznego oraz typowy dla naukowców żargon charakterystyczny dla artykułów naukowych, mogą utrudnia odbiór cennych informacji, które mają oni do przekazania. Czytając tę książkę miałam wrażenie, że większość tekstów w niej zawartych pisana jest dla specjalistów, profesjonalistów z dziedziny psychologii, niż dla przeciętnego czytelnika zainteresowanego tematem. Na szczęście obszerna bibliografia, do której odwołują się autorzy, pozwala na uzupełnienie brakującej wiedzy oraz własne poszukiwania. Niemniej uważam, że książka jest pozycją wartościową, ponieważ w jednym miejscu mamy ukazane różnorodne spojrzenie na zjawisko traumy oraz wskazanie czynników do niej prowadzących, które często są bagatelizowane.

,,Oswojenie traumy. Przegląd zagadnień” poleciłabym przede wszystkim naukowcom oraz terapeutom, a dopiero potem osobom, które są zainteresowane tym tematem, lub które miały do czynienia z przypadkami traumy w swoim życiu lub w bliskim otoczeniu.