Czas Niewolników | Autor: Józef Białek

Muszę przyznać, że dawno nie czytałam tak lotnej i ciekawej analizy współczesnego świata, jaką stworzył Józef Białek pod szyldem tytułu „Czas niewolników. Jak świat stał się własnością kilku korporacji”. W tej gospodarczo - społecznej interpretacji rzeczywistości Polski i państw Zachodu można odnaleźć konotacje do zachowań ekonomicznych sprzed kilkuset lat. Obecnie, choć pozornie żyjemy w świecie wolnym i demokratycznym, w dalszym ciągu ulegamy i należymy do systemu feudalnego. Co prawda, nikt wprost nie mówi o istnieniu „panów” i „niewolników”, jednak zależności między tymi podmiotami są dzisiaj aż nadto widocznie. Choć każdy przeciętny obywatel cywilizowanego świata pracuje na swój los, to zmuszony jest niejednokrotnie zadłużać się u swych „panów”, czyli konkretnych instytucji korporacyjnych, banków itd., tak aby mógł mieć własny kąt, samochód i móc utrzymać rodzinę. Następnie, po zaciągnięciu zobowiązania, musi prawie całe swoje życie spłacać dług, więc tym samym jego los uzależniony jest od niewielkiej grupy ludzi rządzących.

Choć te meandry nie są widoczne na pierwszy rzut oka, i my, przeciętni zjadacze chleba, przyzwyczailiśmy się już do takiej sytuacji i ciągłego życia na kredyt, to cały ten mechanizm, przy bliższym zapoznaniu, wydaje się być szokujący i absurdany. Czytelnicy, dzięki tej książce, mogą uświadomić sobie, że cały ich byt zależny jest od innych, że sami nie są dla siebie panami losu, że nie mogą do końca decydować o sobie, a poczucie wolności jest jedynie pozorne i nieprawdziwe. Józef Białek w prostych słowach potrafi wyłożyć wnikliwą analizę rzeczywistości – nie bawi się w metafory i uogólnienia, pisze rzeczowo i klarownie o współczesnym świecie niewolników, którzy pracując, nie pracują praktycznie dla siebie, tylko innych. Całokształt tych zachowań gospodarczych wydaje się być ogromnym ciosem w ludzką potrzebę decydowania samemu o sobie – okazuje się, że nie mamy za bardzo wyjścia i niejednokrotnie jesteśmy zmuszeni do robienia rzeczy, których nie chcemy, tylko i wyłącznie ze względu na zależności finansowe.

Autor tejże książki otworzył mi oczy na wiele prostych, społecznych spraw. Wytłumaczył klarownie, czym właściwie są instytucje korporacyjne, sieci dużych banków i ich zarządcy. To „wielcy panowie”, którzy wiedzą, że rządzą światem i innymi ludźmi. Twórca tej rzetelnej analizy gospodarczej „panów feudalnych” nazywa wprost zbrodniarzami, których interesuje jedyne pieniądz, nie ludzkie uczucia, wartości i potrzeby. Prawda zapisana na kartach tego tekstu jest niezwykle szokująca, ale bez wątpienia prawdziwa. Podoba mi się w nim przede wszystkim to, że Białek nie próbuje za szelką cenę grać zblazowanego ekonomistę, czy powieściopisarza, tylko w prostych, ciekawych formach narracyjnych opowiada o swoich spostrzeżeniach, odnosi się do konkretnych zjawisk i sytuacji gospodarczych, co całości dodaje wiarygodności i rzetelności. Oprócz tego autor nie stroni od licznych porównań historycznych, widać ewidentnie, że jest to jego kolejne zainteresowanie. Całościowy tekst wspomaga także licznymi wykresami, ciekawostkami i grafikami, tłumacząc niuanse, zależności i trudniejsze terminy ekonomiczne, które laikom tematu mogą nic nie mówić. Myślę, że mimo specyficznej tematyki, Białek może swoją książką zainteresować każdego – także osoby nie interesujące się mechanizmami gospodarczymi i wielką międzynarodową strukturą finansową. Ponadto uważam, że każdy powinien chociaż cząstkowo rozumieć swoje położenie świecie, swoje znaczenie dla korporacji, inwestorów i innych podmiotów gospodarczych. Książkę można czytać fragmentarycznie, wracać do niej co jakiś czas – nie trzeba na siłę zaznajamiać się z tekstem od deski do deski. Gorąco polecam!