Dziewczyny Sprawiedliwe | Autor: Anna Herbich

Ta wstrząsająca książka jest zapisem opowiadań siedmiu kobiet, którym udało się przeżyć koszmar II wojny światowej. Każda z kolejno przedstawionych historii zawiera wspomnienia bardzo młodych dziewczynek, wręcz dzieci z okresu okupacji hitlerowskiej. Chociaż były jeszcze dziećmi musiały przejmować obowiązki dorosłych, wykonywać pracę i zadania w normalnych warunkach przeznaczonych dla ludzi dorosłych.

Głównym tematem książki są wspomnienia „ Dziewczyn sprawiedliwych” o gehennie wojny, okrucieństwie okupanta, niewyobrażalnym braku wszystkiego, o głodzie. Ludzie traktowani byli, jako niewarte uwagi przedmioty. Bohaterki opowiadań wspominają kolejno historię swoich rodzin, rodziców, rodzeństwa. Brały aktywny udział w pomoc udzielaną Żydom przez ich najbliższa rodzinę, w zbieraniu żywności, dostarczaniu leków i wszystkich potrzebnych zadaniach za co groziła najwyższa kara, kara śmierci. Żydzi, jako Naród przeznaczony przez hitlerowców do całkowitej likwidacji, zdani byli na łaskę innych ludzi, sąsiadów, dawnych znajomych z czasów przedwojennych. Niektórzy doświadczali dramatycznych przykrości, padali łatwym celem szmalcowników, którzy szantażem i zwyczajnym oszustwem pozbawiali ich majątku i kosztowności, złota i biżuterii a często na końcu i życia.

Jednak jak pokazują opisane w książce historie, byli też Polacy, którzy wbrew postanowieniom okupanta hitlerowskiego a czasem wbrew zdrowemu rozsądkowi poświęcali życie swoje i swojej rodziny, aby ratować innych ludzi. Swoich dawnych sąsiadów, znajomych, ludzi przez kogoś poleconych. Dramat wojny nie pozbawił ich resztek człowieczeństwa a wprost przeciwnie, potrafił wykrzesać iskierki, które dawały siłę do działania i niesienia pomocy. Te spisane dramatyczne wspomnienia są świadectwem wielkości ludzi, którzy dokonywali rzeczy bardzo trudnych, niezwykle niebezpiecznych, ale ogromnie wielkich. Bardzo dorosłe już córki wyciągają z pamięci ważne fragmenty swojego dzieciństwa podczas wojny i okupacji, przywołują pamięć o swoich bohaterskich rodzicach a także o bardzo wielu zaginionych czy zamordowanych. Bliskich krewnych, znajomych, sąsiadach, przyjaciołach. Mnóstwo tragedii wydarzyło się w latach ich dzieciństwa, ale jednak doczekały się końca tego koszmaru. Pozakładały rodziny, pracowały zawodowo a teraz u schyłku swoich lat oddają świadectwo jak było naprawdę, świadectwo widziane ich oczami.

Książka opisuje dramatyczne losy, które powodują przykre skojarzenia, jednak trzeba o tym pisać, trzeba o tym czytać.