Speak | Autor: Laurie Halse Anderson

„Speak” to powieść podejmująca istotny we współczesnych czasach problem wszechobecnego hejtu i przemocy w środowisku młodzieży dopiero wkraczającej w dorosłość. Melinda, główna bohaterka powieści, na skutek pewnych wydarzeń, stała się szkolną ofiarą: z radosnej, uśmiechniętej i przede wszystkim towarzyskiej nastolatki, przybrała cechy wyalienowanej, wyśmiewanej przez środowisko dziewczyny. Bohaterka zdecydowała się na milowy krok w swoim życiu: postanowiła przestać mówić, ograniczając ilość wypowiadanych w ciągu dnia słów do niezbędnego minimum. Dziewczyna z powodzeniem unika kontaktu z rówieśnikami, uciekając również od konfrontacji z nieustannie zapracowanymi rodzicami.

Trudno wyobrazić sobie rozmiar cierpienia, na jakie narażona była Melinda, skoro zdecydowała się tak niespodziewanie zamilknąć. Jej zachowanie dalekie jest od bierności, charakterystycznej dla ofiar tyranii i agresji. Dziewczyna przez długi bowiem czas całą swoją osobą wyrażała głośny sprzeciw, prosząc o pomoc i uwagę najbliższych. Ci ją jednak z kretesem odrzucili, nie domyślając się w najmniejszym stopniu smutnej prawdy. Melinda, oprócz zmierzenia się oko w oko z bolesnymi wydarzeniami, które miały miejsce podczas wakacyjnej impresy, to zmuszona jest również do udźwignięcia ciężaru upokorzenia i hejtu nieustannie płynącego ze strony rówieśników.

Bohaterka, pomimo iż dosyć rzadko bierze czynny udział w rozmowach z innymi ludźmi, to finalnie przedstawiona jest w sposób złożony i szczegółowy. Poczynaniom Melindy towarzyszą bowiem jej częste wewnętrzne przemyślenia i deliberacje. Dziewczyna, choć prawie nieustannie milczy, to w głowie prowadzi głośny dialog, analizując zachowania swoje i rówieśników, dodając istotne komentarze, w końcu wracając do przykrych wydarzeń z przeszłości. Dzięki temu czytelnik ma szansę poznać dokładniej bohaterkę, dostrzega ogromną przemianę, która stopniowo dokonuje się na jego oczach, a przede wszystkim może stać się świadkiem wydarzenia, które tak silnie wpłynęło na Melindę.

Podczas lektury książki czytelnik nieustannie uczestniczy w codziennym życiu bohaterki, towarzyszy jej podczas zajęć w szkole, niejednokrotnie ukrywa się również w specjalnym pomieszczeniu – azylu, który dziewczyna w ukryciu zagospodarowała w szkolnych murach. Śledząc z uwagą perypetie Melindy, nieraz na usta odbiorcy cisnąć się będą słowa pogardy skierowane w stronę zaślepionych ludzi, którzy wyzuci z jakiejkolwiek wrażliwości i empatii, nie dostrzegają tragedii rozgrywającej się tuż obok. Jako przykład posłużyć może lekceważące i egoistyczne zachowanie rodziców głównej bohaterki, którzy nie zwracali uwagi na swoją córkę, pomimo jawnych sygnałów wysyłanych przez nastolatkę.

Autorka powieści w swojej najnowszej książce porusza problem ogólnej znieczulicy społeczeństwa. Brak empatii to niejako zaraza naszych czasów. Wszyscy w nieustannym biegu i gonitwie, zatracają gdzieś zwykłą ludzką wrażliwość, nie dostrzegając ludzkich tragedii odbywających się tuż obok. A przecież ignorancja to nic innego, jak wyraz przyzwolenia w stronę przemocy i agresji. Potraktujmy więc tę książkę jako wstęp do dłuższej i poważnej dyskusji w większym gronie.

Podsumowując„Speak”, choć porusza coraz powszechniejszy problem przemocy, to dzięki lekkiemu językowi autorki, całość czyta się bardzo szybko. Należy mieć bowiem na uwadze, iż książka adresowana jest przede wszystkim do młodzieży, nie jest to wymagająca psychologiczna lektura, która od nadmiaru emocji będzie zmuszać do chwilowych przerw i odpoczynków.