Album Polonicum | Autor: Mirosław Lenart

Wydawnictwo Polonika, a właściwie Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą Polonika, skierował do rąk czytelników rozmiłowanych w historii Polski niezwykłą, bogato i przepięknie wydaną publikację. Jest to dwutomowy Album Polonicum 1592-1745, Metryka nacji polskiej w Padwie, obejmujący łącznie kilkaset stronic wydrukowanych na grubym, kredowym papierze. Już na pierwszy rzut oka całość robi wrażenie swymi znacznymi rozmiarami, ale od razu można nadmienić, że gdy tylko zagłębimy się w środek dwutomowego albumu, pozytywne wrażenie potęguje się znacznie bardziej.

Album Polonicum 1592-1745 jest wydaniem fototypicznym Metryki nacji polskiej w Padwie, stanowiącym jednocześnie intrygujące w swym wyrazie świadectwo kilkusetletniej polskiej obecności na włoskiej ziemi, a konkretnie na sławnym i poważanym Uniwersytecie w Padwie. Dwutomowy album przedstawia swoją zawartością źródło polskiego humanizmu, obrazuje teraźniejszemu czytelnikowi m.in. liczne kompozycje heraldyczne, które po raz pierwszy zostały skierowane do szerokiego grona odbiorców. Karty tych albumów wypełniają również fotokopie wpisów członków organizacji studenckiej, nazywanej nacją polską. Czytelnik zobaczy na tych kartach m.in. Herb Rzeczypospolitej Obojga Narodów czy też herby Bogusława Leszczyńskiego i Józefa Antoniego Częczkiewicza, postaci istotnych dla historii naszego kraju. Upowszechnienie wszystkich zawartych w tych dwóch albumach materiałów archiwalnych daje czytelnikowi wgląd w polskie dziedzictwo kulturowe za granicą, ponadto prezentuje jeden z najbardziej bogatych zespołów heraldycznych w dziejach kultury polskiej – kartusze herbowe zgromadzone obecnie w budynku głównej i najstarszej siedziby uniwersytetu, Palazzo del Bo.

Czytelnicy rozmiłowani w historycznych dziejach Polski i sławnych Polaków szybko dostrzegą w Album Polonicum niezwykłe wartości merytoryczne, w szczególności zaś ci, których najbardziej intrygują okresy renesansu i baroku. Dwa tomy cennego rękopisu, jakim jest Metryka nacji polskiej, są przechowywane w Archivio Storico w padewskim Ateneum i stanowią jedno z najważniejszych źródeł do badań nad historią życia umysłowego w Polsce. Ilustracje oraz wpisy zachowane do dzisiaj w manuskryptach są również ważnymi świadectwami kształcenia się Polaków oraz ich podróży po Europie.

Jak czytamy w Album Polonicum, historia Uniwersytetu Padewskiego od samego niemal początku naznaczona była obecnością Polaków, w jego murach kształcił się Mikołaj Kopernik, Klemens Janicki czy Józef Struś. Nie sposób więc przecenić znaczenia materiałów zawartych w Album Polonicum, ważnych ze względów historycznych i artystycznych.

Dwutomowe wydanie Metryki nacji polskiej jest wydaniem fototypicznym, co oznacza oczywiście, że wypełniają je głównie ilustracje. Prezentują się pięknie na kredowym papierze, co zaś się tyczy tekstu, to w języku polskim jest go tutaj bardzo niewiele. Większość tekstu znajdujemy również na ilustracjach, tyle że w łacinie, nie każdy czytelnik więc zdoła się zagłębić w notatki wielkich Polaków pochodzące sprzed wieków.

Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą Polonika należy przede wszystkim pochwalić za to, iż skierował do rąk czytelnika fototypiczne reprodukcje znaczących historycznych źródeł, gdyż dostęp do nich do tej pory najprawdopodobniej był dość utrudniony dla wielu zainteresowanych. Kolejną cechą Album Polonicum zasługującą na uznanie jest przemyślane rozłożenie materiałów we wnętrzu albumów i ogólnie całość typografii. Efekt końcowy robi wspaniałe wrażenie; w zasadzie od razu, już od pierwszego spojrzenia na Album Polonicum, czytelnik może odczuć ducha minionych wieków i z miejsca zrozumieć, że we wnętrzu tej bogatej publikacji czeka go nie tylko podróż intelektualna, ale również wiele doznań estetycznych i artystycznych.

Z powyższych względów należy uznać, że Album Polonicum jest publikacją skierowaną do czytelników nie tylko żywo zainteresowanych historią naszego kraju, ale również zaznajomionych z nią w dużym stopniu i posiadających zakres wiedzy potrzebny do zrozumienia zawartości tego dwutomowego, przepięknie wydanego albumu.