Kapitanowa Na Wielkiej Żegludze | Autor: Alexandra Skibinska

Kapitanowa na wielkiej żegludze Aleksandry Skibińskiej to powieść reportażowa i dokumentalna, opisująca przygody autorki na praktycznie wszystkich morzach i ocenach na świecie. Jej dalekosiężna, kolorowa i niesamowita podróż związana była z miłością jej życia, partnerem, który był pełnokrwistym „człowiekiem morza”. Kobieta skupia się na okolicznościach takiego rejsu, specyfice zawodu marynarza, opowiada jak wygląda prawdziwe życie na statku – bez cenzury, przemilczeń, udawania, że przywołany zawód wiąże się jedynie z chlubnymi i pozytywnymi cechami osobowości, czy też określonymi akceptowanymi zachowaniami.

Kobieta pokazuje, że stereotypy na temat marynarzy i ludzi pracujących na statkach czasami naprawdę mają rację bytu – opisuje niecodziennie historie związane ze zwyczajami tychże ludzi, które rzeczywiście potrafią być szokujące i stanowią potwierdzenie gwałtownej, emocjonalnej i porywczej natury współczesnego marynarza. Dziennikarka, bo właśnie taki zawód uprawia autorka, odnajduje w wycieczkach po morzach i oceanach, wiele ciekawych, wyjątkowych rzeczy – ujmuje ją błękit i nieskończoność oceanu, nieustające fale, cisza, spokój oraz obcowanie z naturą. Widać, że autorka lubuje się w takiej rzeczywistości, pomaga jej to znaleźć ukojenie, napawa optymizmem i radością.

Twórczyni tej powieści wspomnieniowej bierze na warsztat zbitek doświadczeń i wydarzeń z różnych morskich przygód, które odbyły się na przestrzeni kilku lat. Jej tekst jest skrajnie retrospektywny – odnosi się tylko do wspomnień, które dzięki dystansowi nabierają owych znaczeń, a sama autorka potrafi wykrystalizować osobiste refleksje i przemyślenia. Nie są to opowiastki podyktowane chwilą emocji, tylko historie pełne, ułożone w odpowiednim porządku, na swoistej subiektywnej osi priorytetów. Mi ten sposób budowania fabuły odpowiada, jest zasadny dla obranej tematyki, ujmuje całość zagadnienia podróży morskich w jedną klarowną opowieść.

Warto zauważyć, że jest to kolejna pozycja książkowa wydawnictwa Novae Res, która nawiązuje do czasów komunistycznych. Kilka wcześniejszych, które udało mi się przeczytać, również były historiami mocno retrospektywnymi, charakteryzującymi ten skrawek przeszłościowej rzeczywistości Polski. Tutaj ta otoczka humanistyczna zostaje przeniesiona trochę na inne, bardziej światowe pole, jednak jak się okazuje, pewne absurdy minionego czasu nawet poza granicami kraju miały prawo bytu – bezapelacyjnie wdrożyły się w mentalność i osobowość Polaków, którzy kochali kombinować, a także swoimi sposobami obchodzić pewne regulacje i przepisy; wspomniane absurdy PRL-u mieszają się z dziwacznymi zachowaniami innych nacji, czasami tych egzotycznych. Jest to zatem niebywała mieszanka wybuchowa, czasami wywołująca uśmiech na twarzy, czasami też przerażenie i niedowierzanie.

Wybrane historie tej powieści dotyczą m.in.: sztormów, przemycania towarów, trudów bycia żoną kapitana, czy nostalgicznej codzienności na statku. Wszystkie te opowieści łączy jednak jedno – są ciekawe, pochłaniające uwagę czytelnika, nietuzinkowe i oryginalne. Zdecydowanie dobrze czyta się tę książkę, choć początek może wydawać się odrobinę nudnawy i mało porywający. Z kartki na kartkę sytuacja się jednak zmienia, a cała akcja mocno rozkręca, więc nie warto się zrażać. Subiektywna oś retrospekcyjna, o której wcześniej wspominałam, może jednak dostarczyć pewnych trudności w lekturze – niektóre fragmenty wydają się być nieco chaotyczne, nieprzemyślane, jakby wdrożone na siłę w całą fabułę. Jednak takie momenty nie zdarzają się często, dlatego nie zakłóca to odbioru całości.

Innym mankamentem tej książki jest brak uszczegółowienia niektórych motywów. Powieść, zresztą tak samo jak inne z tego wydawnictwa, czyta się niebywale szybko – dla mnie jest to zdecydowany minus, jeśli ten czas lektury jest ukrócony właśnie ze względu na ogólność fabularną – w tym przypadku fabuła powinna być bardziej urozmaicona o opisy, bo te, z którymi zapoznaje się czytelnik są czasem lakoniczne i nic nie wnoszące.