Przewodnik Po Polsce Z Filozofią W Tle Tom 1 Wielkopolska I Kujawy | Autor: Grzegorz Senderecki

Bardzo lubię przewodniki, dlatego kiedy dostrzegłam „Przewodnik po Polsce z filozofią w tle” Grzegorza Sendereckiego, od razu wzbudził moje zainteresowanie. Zwłaszcza, że tytuł obiecuje podejście nie tylko geograficzne, czy też turystyczne, ale intelektualne, a to wydało mi się oryginalnym pomysłem. Chociaż filozofia nie jest moją mocną stroną, to niektóre jej pytania i problemy bardzo mnie nurtują, stąd przewodnik Sendereckiego okazał się idealną lekturą. Ponadto, ta akurat część dotyczy Wielkopolski, gdzie mieszkam i Kujaw, gdzie spędziłam dobre pięć lat życia, więc są to dwa bardzo bliskie mi regiony.

Nie mogę powiedzieć, że zwiedziłam obydwa wzdłuż i wszerz, ale widziałam większość obiektów, o których pisze autor.
Jeśli chodzi o Wielkopolskę, autor skupił się na Poznaniu i Gnieźnie, które wiodą bój o miano pierwszej stolicy państwa polskiego, a dodatkowo opisał zabytki Lednicy, Strzelna, Kruszwicy, Kórnika, Rogalina, Leszna i Gostynia. Mamy okazję poznać nie tylko historię tych miejsc i ich najstarszych budowli, które często pamiętają czasu początków naszej państwowości, ale również dowiedzieć się o filozofach, którzy związani byli z tymi miejscowościami w czasach późniejszych. Ta część była dla mnie najbardziej odkrywcza, wniosła najwięcej informacji, o których wcześniej nie miałam pojęcia. Choćby ta, że światowej sławy naukowiec, matematyk, Albert Abraham Michelson, który położył podwaliny pod teorię względności Einsteina, pochodził ze Strzelna, małej mieścinki, przez którą przejeżdżam niemal co miesiąc w drodze między Poznaniem a Toruniem. Jest coś niezwykłego w odkrywaniu śladów wielkich ludzi w takich miejscach. Autor uświadomił mi także, że Stanisław Leszczyński, jeden z elekcyjnych królów Polski, pochodził z Leszna. Nie wsławił się co prawda jako władca wybitny, ale odegrał wielką rolę w kształtowaniu architektury obiektów położonych w Lesznie i jego okolicach.

Co do Kujaw i Ziemi Chełmińskiej, autor zaczął oczywiście od najbardziej charakterystycznego miasta w tych krainach, czyli Torunia, który był grodem założonym przez Krzyżaków, czego ślady są obecne do dzisiaj w postaci murów obronnych, ruin zamków i innych gmachów. Kolejnym symbolem miasta jest Mikołaj Kopernik, którego dokonania zapewne znamy wszyscy, choć w niniejszym przewodniku jego teoria nie jest tak oczywista i prosta, jak dotąd uważałam. Historia miasta jest ściśle powiązana z historią Polski, czego wyraz znajdujemy również w tym przewodniku. Autor przenosi nas następnie do Bydgoszczy, która ze względu na heroiczny opór przeciw hitlerowcom na początku II wojny światowej staje się pretekstem do przedstawienia filozofii Nietzschego i Schopenhauera, których poglądy uważane są za podwaliny nazizmu. Ten temat jest rozwijany przy okazji przyglądania się zabytkom Piły, która jest przykładem współpracy z NSDAP. Nie sposób tez pominąć Inowrocławia, Aleksandrowa Kujawskiego, Ciechocinka, Włocławka i Kalisza, w których również odcisnęły swoje ślady, a w filozofii i sztuce swoje piętno, wybitne jednostki: Stanisław Przybyszewski, Jan Kasprowicz, Julian Marchlewski, Zbigniew Herbert ze swoim mistrzem, Henrykiem Enzelbergiem.

Grzegorz Senderecki napisał książkę, którą warto zabrać ze sobą w podróż po Wielkopolsce i Kujawach. Zawiera bardzo ciekawe opisy obiektów architektury, ich historię, a przede wszystkim ludzi związanych z tymi miejscami. Każde z opisywanych miejsc stanowi pretekst do przedstawienia poglądów jakiegoś filozofa lub nurtu myślowego, a więc aspekt poszerzania horyzontów jest tutaj jak najbardziej obecny. Książka dostarcza więc wszystkiego, co obiecuje jej tytuł, rzetelnie i bogato. Jestem tylko szczerze zadziwiona podziałem omawianego obszaru, gdyż Piłę i Wągrowiec autor umieścił w rozdziale dotyczącym terenów na zachód od Torunia, no zgodnie z prawdą, jednak odniesienie ich względem Poznania wydaje mi się właściwsze. Podsumowując jednym zdaniem – przeczytałam solidną, ciekawą, nietuzinkową książkę, która uświadomiła mi wiele powiązań historycznych, literackich i naukowych, a przede wszystkim rozbudziła jeszcze głębsze zainteresowanie opisywanymi regionami.