Gwiazdy Rdzewieją Na Dnie Wisły | Autor: Bohdan Urbankowski

Bardzo lubię czytać powieści osadzone w czasie wojny. Choć przyznaję, nie czytałam ich wiele to jednak specyfika czasów, trudnych czasów oraz wydarzeń, bitew i postaci, które czasem nie miały związku z fikcją, tylko były prawdziwymi osobami, bohaterami żyjącymi w okupowanej Polsce sprawia, że czytam takie powieści z wypiekami na twarzy. Nie znam się na militari, nie mam głowy do dat, nie pamiętam wszystkich powstań, ale mimo to chcę czytać o postaciach, które mogłabym znać, gdyby przyszło mi żyć w tamtych okropnych czasach. I choć o II Wojnie Światowej czytam także ku przestrodze to o I Wojnie właściwie wiem niewiele, bo też w szkole nikt nie potrafił historii przedstawić w ciekawy sposób. Dlatego też z ciekawością sięgnęłam po książkę o wojnie polsko – bolszewickiej.

Bohaterami powieści „Gwiazdy rdzewieją na dnie Wisły” Bohdana Urbankowskiego są młodzi oficerowie – Mietek, Staszek, Marcel i…., którzy od marszałka Piłsudzkiego otrzymują najbardziej niebezpieczne i tajne zadania, przypłacając to czasem własnym życiem w imię ojczyzny. Oczami młodych ludzi są opisane krwawe bitwy z bolszewikami, oblężenia i narady z udziałem marszałka.
Cóż mogę napisać na temat powieści, która trafiła głęboko w moje serce?

Przede wszystkim jest to historia wielkiej odwagi i niezachwianej wiary w odzyskanie niepodległości przez Polskę. Jak potoczyło się to wszystko możemy sami się przekonać i dziś cieszyć się krajem, który ma swoje wady i zalety, ale jest wolny i niepodległy. O to walczyli bohaterowie powieści. Obecnie według tego, co można przeczytać na tylnej okładce, można dziękować im za to, że prawdopodobnie manewry Piłsudzkiego i odwaga polskich żołnierzy uratowały Polskę i Europę.

Swego rodzaju jest to hołd dla tych mniej znanych, cichych bohaterów, którzy choć może nie zapisali się w historii z imienia i nazwiska to jednak odegrali w niej bardzo ważną rolę. Nie jestem w stanie nawet sobie wyobrazić, co czuli ci młodzi, jeszcze mający przed sobą całe życie, ludzie. Poświęcili oni wszystko dla ratowania ojczyzny i nie zawahali się oddać za nią życia. Oni też mieli swoje plany, marzenia i cele, ale przede wszystkim chcieli żyć i czerpać ile się dało, ale wojna przekreśliła wszystko. Wielokrotnie zastanawiałam się czy dzisiaj, gdyby nastąpiła podobna sytuacja, czy bylibyśmy w stanie stawić się w szeregach i walczyć. Tym bardziej nasuwa się pytanie: czym dla nas jest ojczyzna?

Książka jest napisana prostym, ale też i czasami fachowym językiem, zaś czasem przydługie monologi opisujące relacje z frontu nie były do końca przeze mnie ani rozumiane ani pożądane. Fikcja literacka miesza się z faktami, a ta mieszanka jest wykonana w bardzo przyjemny sposób. Właściwie to gdyby nie posłowie, gdzie wyjaśnione zostały przez autora niektóre kwestie to tak naprawdę wzięłabym tę książkę, jako „autentyczną” w swoich zeznaniach i każde wydarzenie byłoby dla mnie prawdziwym. Innym, dość ciekawym elementem było to, że w obliczu zagrożenia ze strony bolszewików to w Warszawie trwało normalne życie, wernisaże, wystawy czy spotkania poświęcone głównie pogadankom na tematy filozoficzne. I tutaj pojawia się zgrzyt, niewynikający z faktu, że zostało to źle zobrazowane, ale z faktu, że ja filozofii w ogóle już nie rozumiem. Toteż czytanie o tak wzniosłych, filozoficznych kwestiach było dla mnie lekką katorgą.

Nie mogłabym też nie wspomnieć o samym wydaniu, które jest naprawdę dopracowane. Twarda oprawa sprawia, że książka się nie rozlatuje, nie łamie się grzbiet, czego naprawdę szczerze nie znoszę. Bo przecież nie ma nic gorszego jak połamany grzbiet książki. Do tego jeszcze obwoluta, których nie lubię, bo są nieporęczne, ciągle się przesuwają w jedną albo w drugą stronę.

Można by napisać, że to historia, jakich wiele, że jest jedną z całej wielkiej masy innych powieści tego typu, o wojnie, przetrwaniu, o walce o niepodległość. Ale jest też to historia o miłości w trudnych czasach, o poświęceniu i wielkiej chęci życia. Kobiety organizują spotkania tematyczne, spotykają się by poplotkować, słowem, by w jakimś stopniu wyglądało wszystko po staremu, jak gdyby wróg nie stał u bram. Fikcja literacka miesza się z prawdziwymi wydarzeniami i osobami, a jeżeli marszałek Piłsudzki był, choć w połowie takim mężczyzną, o jakim przeczytałam to nie dziwię się jego osiągnięciom.

Książka może być ciekawym uzupełnieniem książek historycznych i popularnonaukowych na temat wojny i tego, co w jej trakcie się działo. Stawiając sprawę jasno, to nie jest literatura najwyższych lotów, nie sprawia ona, że życie nagle się odmienia, że mamy nieodpartą chęć ruszenia na wojaczkę, ale jest to historia, która w jakimś procencie odkrywa to, co działo się być może na naradach najwyższych rangą ludzi w państwie. Nie wywołała we mnie jednak na tyle dużo emocji, bym nie mogła spać w nocy czy żebym myślała o niej całymi dniami. Prawdę mówiąc czytałam wiele innych powieści, które bardziej na mnie oddziaływały.

Nie chcę nikomu odradzać lektury i z reguły przy żadnej powieści tego nie robię, bo wychodzę z założenia, że tam gdzie ja nie dostrzegłam żadnych walorów i wartości, tam mogą je dostrzec inni. Dlatego też zaczytajcie się w historii o młodych osobach, które poświęciły młodość, zdrowie a czasem i życie w imię czegoś większego. Niepodległości.