Leśna Szkoła Strzelca Kaktusa | Autor: Wiktor Zawada

Powieściowy cykl młodzieżowy "Kaktusy" Wiktora Zawady (właśc. Witold Eugeniusz Welcz), to bez wątpienia jedna z najlepszych, najpopularniejszych i też najbardziej kultowych już odsłon polskiej literatury wojennej dla młodego czytelnika. Od ponad 50 lat bawi, cieszy, ale też i porusza on swoją narracją kolejne pokolenia odbiorców, które to mogą poznawać barwne losy dziecięcych mieszkańców pewnej zamojskiej ulicy w czasie drugiej wojny światowej... Dziś chcę opowiedzieć o trzeciej i zarazem wieńczącej ten cykl powieści pt. "Leśna szkoła strzelca Kaktusa", której to nowe wydanie ukazało się właśnie nakładem Wydawnictwa Zysk i S-ka!

Fabuła książki skupia się ponownie na losach jej młodych bohaterów, których to okupacyjna rzeczywistość rozdzieliła po całym kraju... Szybki Jędrek i Milka trafiają do Biłgoraju, Kogut i Dzidek poznają piekło życia w obozie koncentracyjnym, zaś Jasiek Cielebąk rozpoczyna trudną codzienność leśnej partyzantki. I to właśnie na losach tego ostatniego skupiamy się tutaj w największym stopniu. Tam czeka go bowiem nie łatwa przeprawa z wymagającym sierżantem, trudami leśnego życia, jak i też wreszcie walką, która bardzo szybko upomni się o młodego chłopca...

Trzecia i zarazem ostatnia część tryptyku o wojennych przygodach dzieci z ulicy Zielonej w Zamościu, stanowi bez wątpienia najbardziej emocjonującą, poważną i poruszającą jego odsłonę. Odsłonę, która ukazuje już nie dzieci, lecz osoby które musiały dorosnąć i dojrzeć w błyskawicznym tempie po to, by mieć szansę na przetrwanie wojennego piekła. To już nie jest bowiem narracja o przygodzie i zabawie z nutką dreszczyku, lecz opowieść o walce, poświęceniu oraz dramatach tych młodych bohaterów, którym nie dane było cieszyć się szczęśliwym i spokojnym dzieciństwem. I pamiętam, jak przed laty czytałam ten tom z wielkim przejęciem, smutkiem i łzami na twarzy..., a dziś - po upływie kilkudziesięciu lat, emocje te są jeszcze większe...

Pod względem fabularnym opowieść ta oferuje nam sobą wszystko to, czego tylko moglibyśmy od niej oczekiwać. Znajdziemy tu bowiem kilku wątkową narrację, opisującą wojenne losy poszczególnych z bohaterów, które to ukazują ich codzienność, dramaty, jak i też trudne wybory, przed jakimi stają. Najwięcej miejsca poświęcono partyzanckim losom Jaśka, które to wypełnia ciężka praca w oddziale, niekończące się szkolenia, jak i wreszcie walka... Nie zabrakło także wielkiej przygody, która to jednak tym razem przybiera bardziej brutalną i bolesną postać, aniżeli w dwóch pierwszych tomach cyklu. Dzieje się tu bardzo wiele, z dużą dynamiką, jak i też licznymi niespodziankami, jak na nas tu czekają. Całość wieńczy zaś mocny finał, który nie pozwala zapomnieć o sobie przez bardzo, bardzo długi czas...

Słowa zachwytu cisną się także na usta pod kątem charakterystyki bohaterów tej książki, którzy są nie tylko intrygujący, barwni i ciekawi, ale też i ze wszech miar autentyczni. To dzieci, a właściwie już nastolatkowie, którym przyszło tak szybko zmierzyć się z najmroczniejszą twarzą dorosłego życia - koszmarem wojny. To tragiczne postacie, które z miejsca obdarowujemy naszym współczuciem, jak i też wielką sympatią, gdyż tych młodych chłopców nie sposób nie polubić. Najważniejsze wydaje się jednak to, że tak, jak i przed laty, tak i dziś młodzi czytelnicy mogą odnaleźć w tych bohaterach swoich przyjaciół, kolegów, rówieśników, z którymi to - mimo tak wielu różnić, mogą się w pełni identyfikować. Tylko jedna gorzka rzecz z tym się wiąże..., mianowicie ból i smutek, gdy przychodzi poznawać nam dramatyczne losy Jędrka, Dzidka, Koguta, Jaśka i spółki...

Wojna... - to miejsce i czas akcji tej opowieści, która bynajmniej nie ukrywa tu przed nami swojego dramatycznego i straszliwego oblicza, ale jednocześnie ukazuje je w sposób w pełni zrozumiały i przystępny dla młodego czytelnika. Myślę, że to szczególnie ważny fakt, dzięki któremu też każde dziecko pozna prawdę o tej przerażającej karcie w historii naszego kraju, ale też i przy tym będzie odkrywać ją stopniowo, przy dużej dawce stonowanych emocji, jak i też za pomocą języka przystosowanego do jego wieku. Myślę, a właściwie to jestem przekonana o tym, iż nikt nie opisał wojny piękniej i lepiej w kontekście dziecięcej literatury przygodowej, aniżeli autor tej powieści - Wiktor Zawada.

Wspaniałej i intrygującej fabuły, dopełniają tu nie mniej widowiskowe ilustracje autorstwa Ludwika Paczyńskiego, który to za sprawą prostych, karykaturalnych, czarno-białych rysunków, dopełnił niepowtarzalnego klimatu tej lektury. Lektury, która niesie nam sobą wielkie emocje, moc wrażeń, jak i też wzruszeń, o których to naprawdę trudno jest zapomnieć. Z tego też względu polecam jak najbardziej sięgnięcie po ten tytuł, jak i też cały cykl o Kaktusach, który jest po prostu przykładem nieśmiertelnej, znakomitej i pięknej literatury dla młodzieży...