Bronisława Piłsudskiego Pojedynek Z Losem | Autor: Jerzy Chociłowski

Znacie Bronisława Piłsudskiego? Nazwisko pewnie coś wam mówi, ale imię pewnie niekoniecznie. Pozwólcie, że krótko opowiem wam o książce o starszym bracie marszałka Józefa Piłsudskiego, który sporo w życiu dokonał, ale został zapomniany.

Został skazany na śmierć za udział w próbie zamachu na cara, jednak wyrok złagodzono i mężczyzna został wysłany na Sachalin. Ten wyjazd zmienił jego życie. Tam Bronisław odkrył w sobie pasję etnografa. „Fascynowali go Ajnowie, tajemniczego pochodzenia, zagrożeni wymarciem autochtoni wyspy. Badał ich kulturę i obyczaje, stał się także ich obrońcą. Przyjęty do klanu, poślubił młodą Ajnuskę, miał z nią dwoje dzieci. W Krakowie i Lwowie, gdzie mieszkał po powrocie z dziewiętnastoletniej tułaczki, trafił na mur obojętności. Nie miał stałej pracy, cierpiał niedostatek. Ciężko przeżył nieszczęśliwy finał nieostrożnego romansu. Po wybuchu wojny światowej przeniósł się do Szwajcarii, potem do Paryża, gubiąc się beznadziejnie w wirze emigracyjnej działalności politycznej. Zgnębiony, schorowany, dręczony poczuciem samotności, utonął samobójczo w Sekwanie”.

Nie wiem dlaczego, ale ta książka nie była jakoś bardzo promowana w mediach, a powinna być. Bronisław Piłsudski dokonał bowiem ważnych rzeczy, jednak historia o nim milczy. Może i nie był charyzmatycznym przywódcą wojskowym, ale gdyby nie on, pewnie nie wiedzielibyśmy nic na temat Ajnów i Niwchów.

Napiszę to z pewnym wstydem, ale ja nie wiedziałam zbyt wiele na temat Bronisława. Jeśli mnie pamięć nie myli, przewinął się przez jedną książkę o Józefie Piłsudskim. Wspomniano jednak o nim w dziecięcych latach. I tyle, ślad się po nim urywa. Okazuje się, że Bronisław jest bardziej znany w Japonii, gdzie żyją jego potomkowie, niż w Polsce. To chyba nie jest powód do dumy.

Ta publikacja pokazuje nam życie Bronisława Piłsudskiego od lat dziecięcych po jego samobójczą śmierć. Nie byłam świadoma tego, że borykał się z takimi problemami. Nie miałam świadomości tego, że był tak niezrozumiany przez innych i samotny. Porzucił rodzinę, którą założył na obczyźnie, by wrócić do kraju. Tam niestety nikt nie czekał na niego z otwartymi ramionami. Przywiózł do ojczyzny swoją wiedzę na temat innych ludów, ale nikogo to nie interesowało. Ludzie mieli inne problemy na głowie niż odkrywanie obcych cywilizacji. Nie palił się do chwytania za broń, więc nie był potrzebny. Wyjechał do Paryża, ale to nie przyniosło mu spokoju. To wszystko doprowadziło do depresji i wspomnianej przeze mnie samobójczej śmierci w odmętach Sekwany. Nie doczekał chwili, gdy jego brat stanął na czele wojsk polskich w walce o niepodległość.

To była z jednej strony ciekawa, ale też i przytłaczająca historia. Dowiedziałam się czegoś na temat dokonań Bronisława na zesłaniu, lecz poznałam też człowieka samotnego, niezrozumianego i pogrążonego w mroku. Nie zasłużył na taki los. Dobrze, że chociaż w Japonii jest poważany. Może jego rodacy też kiedyś do tego dojrzeją. W końcu mamy być z czego dumni. Niewielu ludzi nauki może pochwalić się takimi dokonaniami jak on.

Jeśli lubicie czytać biografie, to będzie książka dla was. Może i nie jest obszerna, ale czyta się ją z przyjemnością. Za jej sprawą poznacie niezwykłego człowieka i przekonacie się, że trzeba o nim mówić z dumą, bo co prawda był pacyfistą, ale w inny sposób zapisał się na kartach historii świata.