Jacek I Agatka | Autor: Wanda Chotomska

Na początku muszę przyznać, że Jacek i Agatka panowali w telewizji na długo przed tym, kiedy pojawiłam się na świecie i nie należą do mojej epoki. Wygląda więc na to, że poznajemy się dopiero z tymi sympatycznymi, rezolutnymi postaciami. W dobie internetu łatwo jednak odnaleźć kilka odcinków tej bajki, a podobno nakręcono ich ponad tysiąc. W latach sześćdziesiątych bajka emitowana była trzy razy w tygodniu i w zasadzie rozpoczęła trwającą kilkadziesiąt lat (do niedawna przecież) tradycję prezentowania programu dla dzieci w godzinach wieczornych.

Obejrzałam kilka oryginalnych odcinków Jacka i Agatki – dwóch pacynek założonych na dłonie i jestem zachwycona tym, jak niewielkich środków potrzeba, by bawić i uczyć. Bo Jacek i Agatka mieli za zadanie przede wszystkim pokazywać dzieciom świat, zachęcać do angażowania się w zbliżające się święta duże i mniejsze, opowiadać o przyrodzie. Autorką jest Wanda Chotomska – twórczyni zaliczana do klasyków literatury dziecięcej. Koncepcję graficzną postaci stworzył Adam Kilian. Oni też są autorami tekstów i rysunków książki wydanej nakładem Wydawnictwa Wilga w ramach Serii z niezapominajką.

Wobec powyższego przychodzi mi oceniać książkę bez nostalgicznego sentymentu, patrzę przez pryzmat współczesnych bajek i współczesnego spojrzenia na świat. Zaczynając od kwestii wizualnej, książka jest wypełniona minimalistyczną grafiką Adama Kiliana, rysowana miękką linią, niczym kredkami, stąd kojarzy się z obrazkami wykonanymi dziecięcą ręką. To niezwykle ujmujące, nawiązuje do równie powściągliwego źródła telewizyjnego. Dzięki tym rysunkom książka może mieć wartość kolekcjonerską.

Jeśli chodzi o tekst, to trudno oceniać klasyka. Wanda Chotomska to przecież klasa sama w sobie, godna następczyni Jana Brzechwy czy Juliana Tuwima. Jest mistrzynią rymu, rytmu, pomysłowego ujmowania wszystkiego, co dotyczy dziecięcego świata, przedstawiania rzeczywistości. Niesamowita wyobraźnia pozwalała jej tworzyć literaturę, która zachwyca, rozśmiesza, ale też kieruje dziecięce myśli na sprawy poważne.

W „Jacku i Agatce” poznajemy dziewięć przygód tego rodzeństwa, z których dowiadujemy się, gdzie odlatują bociany na zimę, poznajemy kota w butach, a dokładnie w kaloszach. Poza tym Jacek i Agatka zachęcają nas, aby dokarmiać ptaki w lesie, odkrywać skarby, jakie dostajemy od przyrody, kiedy tylko je dostrzeżemy. Ogólnie piękno natury stawiane jest w utworach bardzo wysoko i opisywane w kontekście tego, że należy ją chronić i jak najczęściej korzystać z jej uroków. Mnie najbardziej urzekła historia o pożegnaniu zimy w pierwszym dniu wiosny. Należy przecież pożegnać tego, kto odchodzi. Tutaj dodatkowo budzik o północy kazał zimie wstawać i zabierać swoje atrybuty – śnieg, mróz i lód. Również sanki, narty i łyżwy nie będą już potrzebne, bo przyjdzie wiosna i czas przesiąść się na rowery i hulajnogi. Przezabawne dialogi przeplatane są fragmentami wierszowanymi.

Ponadto przeczytamy również wspomnienia Ewy Chotomskiej – córki autorki dobranocki oraz Adama Kiliana – lalkarza, twórcy postaci. Osoby te w ciepłych słowach opowiadają o tym, jak powstawały historie Jacka i Agatki, jak dumni są z tego, ze powołano te postacie do życia.

Książka „Jacek i Agatka” jest wyjątkowa, inna niż wszystkie. Ma wyczuwalny, unikalny klimat przeszłości pozbawionej kolorowych telewizorów i smartfonów. Inspiruje, uczy i bawi, pomaga wskazać dzieciom to, co ważne. Świat bardzo się zmienił od czasu, kiedy powstawały odcinki dobranocki, jednak uważam, ze nadal może ona być dla wielu inspiracją. Pokazuje wartości, kieruje uwagę na przyrodę, aktywność, wspólną zabawę. W nienachalny sposób zachęca do życzliwości, dbałości o innych, także zwierzęta i naturę. Jest wypełniona taką ciepłą, rodzinną miłością. Pozostaje pytanie, czy współcześni rodzice i dzieci są w stanie docenić wartość tego typu literatury. Wierzę, że tak.