Pedagogia Harcerskiego Wychowania | Autor: Bogusław Śliwerski

Ruch harcerski jest jednym z najbardziej znanych ruchów, którego celem jest przede wszystkim wspieranie ogólnego i wszechstronnego rozwoju dzieci oraz młodzieży. Obecnie w Polsce działa kilka organizacji harcerskich, które co prawda różnią się pod pewnymi względami, między innymi kwestii realizacji zasad harcerskiego wychowania, jednak w gruncie rzeczy działają w tym samym celu i podobnymi metodami. Trudno się temu dziwić, bowiem ruch harcerski, z jakim mamy do czynienia w Polsce wyrasta z ogólnoświatowego ruchu skautowego, stworzonego przed ponad stu laty przez Roberta Baden-Powella. Sposób działania oraz wyznawane ideały, z jakimi spotykamy się we współcześnie działającymi w Polsce organizacjami harcerskimi i skautowymi w prostej linii wywodzą się właśnie z systemu stworzonego przez wspomnianego już Baden-Powella.

Trzeba jednak pamiętać, iż metoda pracy polskiego harcerstwa musiała być na przestrzeni lat dostosowana do szczególnych potrzeb i okoliczności, z jakimi zmierzyć musiało się polskie harcerstwo. Okoliczności te wynikały przede wszystkim z polskiej historii najnowszej. Godnym uwagi jest jednak fakt, iż ani wojna, ani lata, w których w naszym kraju panował ustrój socjalistyczny, nie spowodowały przerwania ciągłości harcerskiego wychowania. Co więcej, polskie harcerstwo może pochwalić się cennym dorobkiem pedagogicznym. Wystarczy wspomnieć tu choćby postać Aleksandra kamińskiego, który powszechnie znany jest jako autor powieści o losach młodych harcerzy walczących w czasie II wojny światowej o niepodległość naszego kraju, ale który przecież był także znanym działaczem harcerskim w latach powojennych i teoretykiem harcerskiego wychowania oraz uznanym pedagogiem. To właśnie na spostrzeżeniach Kamińskiego bazuje dziś nie tylko metoda harcerskiego wychowania, ale też polska pedagogika.

Niemniej warto zauważyć, tak jak zresztą robi to Bogusław Śliwerski w swoim opracowaniu, iż wszelkie teorie harcerskiej pedagogiki winny być poddane pewnemu zrewidowaniu i uaktualnione w obliczu zmian, z jakimi mamy do czynienia we współczesnym świecie. Nie da się bowiem ukryć, iż pokolenia młodzieży, z którą pracował Aleksander kamiński, wychowywały się w zupełnie innych warunkach niż młodzież współczesna, co sprawia także, iż stawiane wychowawcom i pedagogom, w tym również instruktorom harcerskim, zadania, wyzwania i wymagania również uległy zmianie. Książka Bogusława Śliwerskiego jest opracowaniem naukowym, które wskazuje zarówno ponadczasowe cechy i elementy harcerskiego wychowania jak i podkreśla konieczność dostosowania ich do współczesnej sytuacji.
Autor na początku swoich rozważań stawia bardzo istotne pytanie o to, na ile współczesne harcerskie wychowanie odpowiada wymogom współczesnego świata i w jakim zakresie owo współczesne harcerskie wychowanie nawiązuje do najnowszej myśli pedagogicznej. Autor wielokrotnie podkreśla, iż owo nawiązanie do współczesnego dorobku naukowego z zakresu właśnie pedagogiki powinno stać się integralną częścią systemu wychowania harcerskiego, w duchu tradycyjnych wartości i z uwzględnieniem tradycyjnych metod wywodzących się z nurtu światowego skautingu i w pewnym stopniu decydujących o przynależności do owej światowej wspólnoty skautowej. Jednym z ważniejszych postulatów autora jest wzbogacenie programu kształcenia instruktorów harcerskich właśnie o wiedzę z zakresu szeroko rozumianej współczesnej pedagogiki.

Publikacja „Pedagogia harcerskiego wychowania” to książka pod wieloma względami wartościowa. nie tylko wzbogaca bowiem dorobek naukowy polskiej pedagogiki, ale także staje się cenną wskazówką dla wszystkich, którzy kierują obecnie organizacjami harcerskimi w Polsce i dla tych, którzy w praktyce realizują proces harcerskiego wychowania. W tym kontekście to jednak książka nie tylko dla osób zaangażowanych w działający w Polsce ruch harcerski, ale także dla pedagogów i wszystkich zainteresowanych tematyką pracy z dziećmi i młodzieżą i ich wychowania.