Polska 1918 | Autor: Paweł Skibiński

Sto dwadzieścia trzy lata. Na tyle czasu Polska zniknęła z map świata. Lekcje historii przypominają o tym co roku, taką definicję zna każdy mały Polak. Pewnej jesieni pojawiła się na nowo, ale... czy to było takie proste? Co właściwie działo się po 11 listopada 1918 roku?

„Polska 1918” Pawła Skibińskiego to pozycja idealna w kontekście tego pytania. Od tej pamiętnej daty nie minęło nawet 100 lat, ale po świecie chodzi jeszcze tylko garstka ludzi, którzy pamiętają tamten okres. W takim wypadku jedynymi źródłami wiedzy są dla nas książki czy podręczniki do historii, a to przecież było tak stosunkowo niedawno! Z drugiej strony, zauważmy, Polacy w tak niedługim czasie osiągnęli tak wiele. Jak w takim razie rodził się nowy kraj?

Książka Skibińskiego składa się z dwudziestu dziewięciu rozdziałów, z czego każdy z nich tworzy oddzielny esej na konkretne zagadnienie występujące po powrocie Polski do krajów niepodległych. Autor skupił się na aspektach polityki i życia codziennego. Dzieło „z serca i potrzeby”, jak je sam określał, w swej objętości jest naprawdę pokaźne, jednak w żadnym wypadku nie zniechęca po jego sięgnięcie. Przód okładki zdobi czarno-białe zdjęcie, a wszelki tekst na nim jest w biało-czerwonych barwach narodowych.

To, co widać po pierwszym otworzeniu książki (oraz co spodobało mi się chyba najbardziej) to ogromna ilość tematycznych, oczywiście również czarno-białych, fotografii i obrazków. Tak obszerny, jednak podzielony zdjęciami tekst nie odstrasza czytelnika, a mnie wręcz jeszcze bardziej zachęcił do lektury. Grafika, mimo swoich naturalnych, kolorystycznych ograniczeń, jest przyjazna dla oka, dobra jakościowo i znacznie urozmaica lekturę – po części przecież – naukową.

Tekst jest napisany w bardzo przystępny sposób, zgodnie z założeniem autora. Nie sądzę, by miał sprawiać komukolwiek problem czy to ze swoim poziomem trudności, czy ze zrozumieniem, co i dlaczego działo się w nowej Polsce. Mimo niemal 600 stron tekstu czytanie idzie sprawnie i przyjemnie, a nim się oderwiemy pierwszy raz od książki zorientujemy się, że ćwierć z niej już za nami! Podoba mi się, że kiedy Skibiński nawiązuje do bardziej odległych dat, osób czy wydarzeń wyjaśnia przy okazji w odsyłaczach na tej samej stronie omawiane powiązanie. Takie „drobne gesty” sprawiają, że szczególnie czytelnik nieobyty w zagadnieniach historii czuje się zadbany i nieodtrącony z powodu swojej niewiedzy na pewne tematy.

Być może niewiele osób zwraca uwagę na bibliografię, jednak tutaj warto na nią zerknąć. Możemy się przekonać o próbie napisania bezstronnej z politycznego punktu widzenia książki, kiedy zapoznamy się z nazwiskami, na których autor opiera się przy tworzeniu swojego dzieła, a są nimi: A. Próchniak, S. Cat-Mackiewicz oraz W. Konopczyński, kolejno socjalista, konserwatysta, narodowy demokrata.

Widzę tak wiele powodów, dla których należy przynajmniej wypożyczyć tę książkę i ją przeczytać, że chyba szybciej by było powiedzieć, dlaczego nie jest warta lektury, jednak nie mogę znaleźć ani jednego takiego usprawiedliwienia. Przyznam także, że rzadko kiedy napotykam książkę, której nie mam w zasadzie niczego do zarzucenia, a jednak „Polska 1918” należy do tego wąskiego grona, dlatego uważam, że warto ją nawet posiadać w swojej biblioteczce, żeby co jakiś czas do niej wrócić. Jeśli masz ochotę na coś niezbyt trudnego, a jednak coś, co dałoby ci nową wiedzę czy potrzebujesz zainteresować potomka historią kraju, a może po nieudanej lekcji historii przywrócić jego wiarę w ciekawą naukę, czytasz recenzję odpowiedniej pozycji.