Wyzwolenie Filipin | Autor: Samuel E. Morison

Samuel Eliot Morison urodził się w roku 1987 w Bostonie i swoje imiona dostał po dziadku, ojcu matki, który był historykiem. Morison także był historykiem, i autorem piętnastu tomów, monumentalnego opracowania dotyczącego dziejów drugiej wojny światowej zatytułowanego History of United States Naval Operations in World War II dwa razy za swoje teksty dostał nagrodę Pulitzera.

Był także kontradmirałem i oficjalnym historykiem US Navy w trakcie II wojny światowej. Jedna z współczesnych fregat amerykańskich została nazwana jego imieniem.
Wiele z jego tekstów ukazało się także w Polsce w serii „z kotwiczką” w wydawnictwie Fundacja historia.pl.

Książka, zatytułowana „Wyzwolenie Filipin” Samuela Eliota Morisona to drobiazgowy, dokładny i poparty dokumentami opis walk na Archipelagu filipińskim, a właściwie jego wyzwolenia. W poprzednim tomie „Nowa Gwinea i Mariany, Marzec 1944 – sierpień 1944” stanowi niejako wstęp do tej książki dotyczącej kampanii filipińskiej, która wcale nie zapowiadała się na łatwą gdyż to właśnie na Filipinach siły zbrojne Japonii wprowadziły do akcji nowy, okrutny rodzaj broni, ludzkie bomby kamikaze. Japońskie samoloty obwieszone bombami nadlatywały nad lotniskowce po czym spadały na nie. Amerykańscy żołnierze doznali szoku tak ogromnego wobec tego nowego zagrożenia, że władze usiłując nie dopuścić do rozniesienia się wiadomości o tym koszmarze zaczęły nawet cenzurować listy.

Morison opisując wojnę na Filipinach nie ogranicza się jednak do pozycji historyka, ale przedstawia sprawę z rożnych stron, czyli od strony lądujących marines, marynarzy na okrętach jak i członków sztabu zawiadujących całą akcją. Walki o Filipiny były okrutne i zazwyczaj nawet nie brano w nich jeńców, zdarzało się, że żołnierzy japońskich mordowano, palono, zabijano w bunkrach za pomocą materiałów łatwopalnych czy wybuchowych. Japończycy na Filipinach także nie byli znani ze szczególnej łagodności tym bardziej, że w ogóle, w czasie całej wojny znani byli z potwornego okrucieństwa wobec ludności cywilnej i wobec jeńców wojennych. Przegrana wojsk aliantów, a w większości wojsk amerykańskich w kampanii filipińskiej była początkiem brutalnego traktowania alianckich jeńców wojennych przez kolejne trzy i pół roku, skrajne okrucieństwo nędza w japońskich obozach jenieckich i alianccy jeńcy wojenni byli transportowani do Japonii na przymusowe roboty w kopalniach i fabrykach.

Książka składa się z czterech części. I opisuje przygotowania do działaś wstępnych jak i same działania, walki o wyzwolenie wyspy Luzon, potem wyzwolenie środkowych i południowych Filipin, a także różnorodne operacje bojowe w latach 1942-1945. W książce są także przeróżne załączniki dotyczące, trafień czy organizacji zadań bojowych. Jednostek wsparcia, a także rożnych grup zadaniowych.

Książka jest opracowaniem historycznym, a nie powieścią toteż napisana jest specyficznym językiem, a mimo, iż jest to język naukowy i dość suchy to jednak czyta się ją z ogromnym zaciekawieniem. Autor potrafi opowiadać w sposób łatwy o sprawach trudnych starając się zbytnio nie komplikować i tak już w zasadzie trudnych zagadnień dotyczących taktyki i prowadzenia walk, przegrupowywania wojsk oraz, jak zawsze i wszędzie obecnych kwestii politycznych.

Jest to książka, która zainteresuje przed wszystkim osoby interesujące się historią drugiej wojny światowej, historią w ogóle, a także szeroko pojętą historią wojskowości. Ci którzy interesują się dziejami wysp filipińskich oraz działaniami wojennymi na ich terenie będą naprawdę usatysfakcjonowani. Czytelnikom nie interesującym się historią raczej nie polecam gdyż nie jest to opowieść beletryzowana.