Moja Najdroższa | Autor: Gabriel Tallent

Bardzo ciepło wspominam powieść „Córka króla moczarów”, którą miałam okazję przeczytać w zeszłym roku. Nie ukrywam, że po debiutancką książkę Gabriela Tallenta sięgnęłam w dużej części za sprawą fabularnego podobieństwa łączącego te utwory. Motyw dziecka izolowanego od otoczenia, w oddaleniu od cywilizacji, kontrolowanego na każdym kroku i posiadającego niezwykłe zdolności umożliwiające przetrwanie w najcięższych warunkach- te elementy składają się w mojej wyobraźni na powodzenie utworu. Tylko czy na pewno?

Tym, na co zwróciłam uwagę w pierwszej kolejności, jest pewien zgrzyt wywołany gatunkowym przyporządkowaniem tej powieści. Nastawiwszy się na mocny thriller psychologiczny, nieco ciężko było mi zgodzić się na to, by z tego pojęcia pozostała raczej sama psychologia. Bo w moim odczuciu fabuła powieści zbudowana została na mocno zadziwiającej relacji między ojcem i córką, z dużym naciskiem na psychologię, która objawia się z jednej strony w procesie kreowania postaci, w drugiej zaś przy próbie zrozumienia przez czytelnika, jak do takiej sytuacji doszło. Tym samym napięcie w tej książce opiera się raczej na dramatyzmie książkowych problemów niż faktycznych elementach, które kojarzą nam się z thrillerem czy kryminałem.

Nie da się jednak ukryć, że powieściowe wydarzenia wywołują w czytelniku ogrom emocji, zmieniających się wraz z rozwojem akcji książki. Początkowy szok i niedowierzanie nieco bladną wraz z poznawaniem kolejnych rozdziałów. To, co mocno dziwiło, zaskakiwało i budziło niezgodę, z czasem zaczyna nieco blaknąć. Relacja łącząca ojca z córką przestaje wywoływać tak sprzeczne odczucia, bo przestaje nam towarzyszyć ten powiew świeżości, zaczynamy skupiać uwagę na innych elementach. Im bardziej zagłębiamy się w rozwój akcji, im większe jest nasze skupienie na powieściowych wydarzeniach, tym mniej zdają się nas one zaskakiwać, choć ten element zaskoczenia powraca w najmniej oczekiwanym momencie.

Tym, co może zadziwić, jest sięgnięcie po tak trudne tematy w przypadku debiutanckiej powieści. Tallent stawia sobie poprzeczkę niezwykle wysoko, sam dla siebie stanowi największe wyzwanie. Umiejętnie łączy ze sobą najtrudniejsze kwestie, jasno podkreślając, że nie obawia się tabu, że tematy zakazane dla niego nie istnieją. Gra nie tylko na psychologii postaci, on testuje przede wszystkim psychikę swojego czytelnika, z każdym rozdziałem sprawdzając, jak daleko może się posunąć. Choć wszystko wydaje się oczywiste, a zaskoczenie, brutalność i wykorzenienie przestają być z czasem tak silne, nie można powiedzieć, że ta powieść nie działa na czytelnika, że nie zostaje z nim na dłużej.

Tallent obnaża ludzką naturę na wszystkie możliwe sposoby. Pokazuje to, co w nas najgorsze. Na światło dziennie wychodzą sekrety i usilnie skrywane tajemnice. Mrok skrywający się w zakamarkach duszy ma w końcu szansę, by zostać uwolnionym. W osobie ojca dopatrujemy się całego obrzydlistwa, obleśności, choroby, skrzywionego spojrzenia na świat. To on kojarzy się ze wszystkim, co może być w człowieku podłe, nieznośne i nieakceptowane. Pewną przeciwwagę stanowi dla niego córka, choć i ona nie jest kryształowa czysta i niewinna. I to również się autorowi chwali. Tę umiejętność kreowania postaci, zwrócenie uwagi na ich wielowymiarowość, piękne połączenie dobra i zła, nadanie im bardzo ludzkich cech, charyzmę charakterów i zmienność ujawniającą się na oczach czytelnika.

Autor opiera się na kontrowersji, testuje siłę czytelnika. Na każdym etapie opowiadania tej historii sprawdza wytrzymałość, zarówno bohaterów, jak i nas samych. Czytało mi się dobrze, ale ciężko. Choć lubię mocne tematy, to miejscami czułam się skrępowana i niepogodzona z tym, co zostało mi przedstawione. Akcja wywołała we mnie wiele emocji i refleksji. Czytałam szybko, nieprzerwanie i niecierpliwie, pragnąc poznać zakończenie i porównać je z obrazem powstałym w moim umyśle, z moim wyobrażeniem najlepszego możliwego zakończenia.

„Moja najdroższa” to nie kryminał i nie thriller, ale lepiej niż one bazuje na odczuciach czytelnika, zwracając uwagę na rzeczy istotne i w interesujący sposób nieco przerysowując rzeczywistość. Autor zwraca uwagę na ludzkie niedoskonałości, uwypukla nasze wady. Bazuje na chorobliwych instynktach i najgorszych emocjach. Zapada w pamięć.