Zero K | Autor: Don DeLillo

Don DeLillo to autor do dzisiaj całkowicie mi nie znany, choć ze zdziwieniem przeczytałem, że jest on jednym z najwybitniejszym pisarzy amerykańskich oraz autorem siedemnastu powieści, a także, że ma na koncie nagrody krajowe i zagraniczne, m.in. National Book Award za powieść Biały szum, jedną z jego najgłośniejszych książek. Nagród oczywiście jest więcej, ale nie ma sensu ich tutaj wymieniać, gdyż zmierzam po prostu do tego, iż nawet tak znany na świecie autor jak Don DeLillo może w naszym kraju chować się gdzieś w cieniu. Taki stan rzeczy należy zdecydowanie uznać co najmniej za dziwny.

Najnowsza powieść Dona DeLillo, zatytułowana intrygująco Zero K, jest raczej dość niepozorna z wyglądu. Opatrzona okładką, który w zasadzie niczego nie mówi, wymaga od czytelnika zagłębienia się pomiędzy jej karty, by to na nich właśnie ujrzał cały zamysł fabularny pisarza. A należy przyznać, że zamysł ten nie należy do tych pospolitych. Jednak po kolei.

Głównym bohaterem Zero K jest Jeffrey Lockhart, którego ojciec, bilioner po sześćdziesiątce żonaty z młodszą od niego Artis Mortineau, jest głównym fundatorem specyficznego i niejawnego ośrodka. W miejscu tym śmierć jest procesem, i to procesem w pełni kontrolowanym, a ciała ludzi poddanych tej osobliwej terapii są zabezpieczane i przechowywane aż do czasu, kiedy to postęp technologiczny i medyczny osiągnie etap, dzięki któremu będą zdolni wrócić do życia i wygrać z chorobami trawiącymi ich ciała.

Stan zdrowia Artis, żony bilionera, nieustannie się pogarsza, dlatego ona i Ross udają się do ośrodka. Jeffrey także dołącza do ojca, by dokonać „nieostatniego pożegnania”, zanim ciało Artis zostanie zahibernowane.

W Zero K autor stawia przed czytelnikiem mnóstwo pytań egzystencjonalnych. Rozważa i dywaguje, czy przeciwstawienie się naturze i losowi to czyn chwalebny, czy może niezgodny z porządkiem rzeczy, pyta, czy skoro nie mamy wyboru przychodząc na świat, to również mamy go być pozbawieni w kwestii odejścia z niego? Te i inne aspekty prozy Dona DeLillo skłaniają czytelnika do refleksji nad kwestiami, które mogą, acz nie muszą dotyczyć nas samych. Na przykładzie bilionera Rossa, który nie może pogodzić się z rozłąką z ukochaną i decyduje się – jak ona – „przejść do innego wymiaru” i obudzić się w innym świecie, czytelnik może obserwować zachowania bohaterów w sytuacjach dla nas samych bardzo ekstremalnych i mocno mimo wszystko fantastycznych. Jako przeciwwagę natomiast autor postawił na szali syna Rossa, Jeffreya, który odbiera aspekt hibernacji w sposób zupełnie inny niż jego ojciec. Jeff jest oddany życiu, zbieraniu nowych doświadczeń w teraźniejszości, czerpania z życia pełnymi garściami, smakowaniu istnienia na świecie. Zestawiając ze sobą tak bardzo kontrastowe punkty widzenia i zapatrywań, Don DeLillo osiąga całkiem intrygujący efekt i zmusza czytelnika do zastanowienia się nad tym, jak sam postąpiłby w podobnego typu sytuacji.

Siłą Zero K są odważne pytania, na które czytelnik powinien sam odpowiedzieć, a fabuła opowiedziana nieco fragmentarycznie, za pośrednictwem narratora Jeffreya, może mocno zaintrygować. Co prawda nie zaliczyłbym Zero K do powieści wyjątkowych, ale ta książka na pewno ma w sobie coś, co może przykuć uwagę czytelnika. Warto do niej zajrzeć i zatrzymać się nad pewnymi pytaniami, które mogą wzbudzić w nas refleksje dotyczące życia i śmierci. Tematyka to już nie nowa, ale z pewnością zawsze aktualna, prawda?