Poznań. Miasto Grzechu | Autor: Marcin Kącki

Marcin Kącki jest cenionym dziennikarzem, autorem reportaży i początkującym pisarzem (,,Fak maj lajf”). W 2007 roku zdobył tytuł Dziennikarza Roku, dwie nagrody Watergate przyznawane przez Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich, nagrodę Grand Press w kategorii „Dziennikar¬stwo śledcze” i nagrody studentów dziennikar¬stwa „MediaTory” . Jego książka ,,Białystok. Biała siła, czarna pamięć” została nominowana w Plebiscycie Książka Roku 2015 lubimyczytać.pl w kategorii Literatura faktu. Siedem razy nominowano go do nagrody Grand Press w kategorii ,,Dziennikarstwo śledcze, news i reportaż”. W ,,Maestro. Historia milczenia” dał się poznać jako bezwzględny dziennikarz piętnujący przywary współczesnego społeczeństwa i demaskujący skandale, które za wszelką cenę stara się tuszować (w tym przypadku były to przypadki molestowania chłopców należących do chóru Polskie Słowiki).

Z racji tego, że Kącki nieraz pisał o przestępstwach i zbrodni, np. w zbiorze zatytułowanym ,,Plaża za szafą. Polska kryminalna”, to wystarczyło bym ochoczo sięgnęła po jego reportaż poświęcony miastu, które znam i lubię. W książce ,,Poznań. Miasto Grzechu” reporter poprzez cztery sprawy ukazuje kulisy skandali obyczajowych oraz osoby, których działalność doprowadziła do nadania temu pięknemu miastu etykiety miejsca bezprawia.

Jednakże jeśli macie nadzieję na książkę w całości poświeconą miejskiej przestrzeni, to niestety będziecie nieco zawiedzeni. Miałam bowiem nadzieję na subtelne nawiązanie do początków zainteresowania tematyką zbrodni popełnianych w miejskim zgiełku, czyli swoisty hołd złożony pitavalom i ,,Tajemnicom Paryża” Eugeniusza Sue. Bowiem w dziewiętnastym wieku zwracano uwagę na kryminogenny wpływ miasta na jednostkę. Miasto było swoistą dżunglą, w której przeżyć mogli tylko ci najbardziej sprytni i silni. To właśnie w miejskich metropoliach kształtowały się dzielnice biedy i zbrodni, do których obawiali się wchodzić nawet przedstawiciele wymiaru sprawiedliwości. Zarówno zbrodnia, jak i ubóstwo były dziedziczone po ojcach i dziadkach, a przeżyć można było tylko dzięki łamaniu prawa.

Dla Kąckiego miasto jest zaledwie tłem, które wykorzystuje do przedstawienia interesujących go spraw. Zatem czytelnik nie będzie miał możliwości wejścia w tą miejską przestrzeń grzechu, jak nazywa Poznań autor, ani przemierzania jej mrocznych zakątków śladami opisywanych przestępstw. Wręcz przeciwnie, specyficznych dla tego miasta lokalizacji jest jak na lekarstwo, więc równie dobrze dziennikarz mógłby opisać jakiekolwiek miasto, w którym dochodzi do wielu aktów łamania prawa. Czy jest to zabieg zamierzony przez reportażystę, tego nie wiem, ale jestem pewna, że nieco zmarnował on potencjał swojej książki. Miał bowiem niesamowitą okazję sportretowania oblicza miasta, dzięki wykorzystaniu dokładnego opisu przestrzeni miejskiej, a co za tym idzie konkretnych lokalizacji związanych z poszczególnymi przestępstwami. Co prawda, sam Poznań pojawia się w tekście, ale w kilku epizodycznych partiach i to w dodatku w bardzo okrojonej formie. Autor postawił sobie za cel ukazanie perspektywy historycznej i współczesnej miasta oraz zmian w społeczeństwie. Niestety efekt okazuje się nieco inny niż zamierzony. Wydaje się bowiem, że aż po czasy współczesne oprócz zaborów w historii Poznania nie ma innych istotniejszych epizodów wartych wspomnienia.

Przy okazji próby ukazania współczesnego oblicza miasta Kącki stara się polemizować ze stereotypami dotyczącymi społeczeństwa i jego mentalności. Najpierw ukazuje rys historyczny określonej cechy modelowego poznaniaka (oparty na bogatym materiale porównawczym wyszczególnionym w bibliografii końcowej), by potem na konkretnym przykładzie czytelnik mógł samodzielnie stwierdzić, czy takie określenia jak porządek, oszczędność, czy duma nadal utożsamiane są z mieszkańcami Poznania.

Poznań w oczach Kąckiego okazuje się miastem nieco dwulicowym, które eksponuje osiągnięcia i otwartość na młodych ludzi, ale również wszelkie grzeszki zamiata pod dywan. W tej sytuacji reporter staje się demaskatorem tej hipokryzji i osobą, która odsłania przed czytelnikiem kulisy władzy. Moją uwagę przykuła zwłaszcza sprawa druga zatytułowana ,,Kościół”, która staje się pretekstem do zastanowienia się nad znaczeniem tej instytucji w życiu współczesnego człowieka. Warto również wyeksponować swoisty paradoks związany z dużą ilością skandali pedofilskich wśród przedstawicieli Kościoła a prestiżem jakim cieszą się księża. Poprzez takie historie jak te o arcybiskupie Paetzu i klerykach, czy Wojciechu Kroloppie i nieletnich chórzystach Kącki mógł ukazać hipokryzję przedstawicieli zawodów, które wiążą się z dużym zaufaniem społeczeństwa. Przy okazji opisów spraw przestępstw wywołujących społeczne poruszenie starał się wskazać, że w przypadku wymierzenia sprawiedliwości kwestie ideologiczne, religijne, czy społeczne nie powinny mieć znaczenia. W tej perspektywie Poznań jako miasto jest jednym z wielu miejsc na mapie Polski jak i świata, któremu należałoby przyjrzeć się dokładniej.