Saga Polska Tom 1 Dwór W Czartorowiczach | Autor: Monika Rzepiela

Gdy otworzyłam książkę moją pierwszą myślą było, że jest to dramat – gdyż na samym początku autorka wymienia wszystkich bohaterów i opisuje kto kim jest. Po początkowym zdziwieniu – nie spotkałam jeszcze takiego zabiegu w powieści – stwierdziłam jednak, że jest to logiczne, gdy wprowadza się wielu bohaterów, pomaga czytelnikowi rozeznać się w temacie koligacji i pokrewieństwa danych postaci.
Główną bohaterką powieści jest panna Ewa Jabłońska, mieszkanka Czartorowicz. Dziewczyna mieszka w rodzinnym dworze z rodzicami, małym bratem – przyszłym dziedzicem dworu i ciotką, która jest rezydentką dworu, nie posiada własnego majątku. Oczywiście dwór jest także obsługiwany przez pracowników, niektórzy mieszkają w nim, inni dochodzą z pobliskich wsi. Ciotka rezydentka ma córkę, która przez kilka lat uczyła się w mieście, gdyż nie ma posagu i być może będzie musiała iść do pracy jako guwernantka. Iga – owa kuzynka Ewy jest też jej najlepszą przyjaciółką, z racji podobnego wieku – dzieli je jedynie rok różnicy – dziewczęta spędzały ze sobą każdą chwilę i zawsze się wspierały. Ewa bardzo tęskni za Igą, na szczęście ta wkrótce przyjeżdża do Czartorowicz.

Dziewczęta są w takim wieku, że czas pomyśleć o zamążpójściu. O ile losy Igi trochę się skomplikują, to miłość Ewy od początku jest, można powiedzieć „wzorowa”. W międzyczasie czytelnik pozna trochę tajemnic kilku rodów, kilka spraw z przeszłości się wyjaśni.

Fabuła powieści trwa kilka miesięcy, dlatego też poznajemy życie dworu od lata, przez jesień, zimę, wiosnę, do kolejnego lata. Autorka książki we wstępie zaznaczyła, że korzystała z fachowej literatury dotyczącej życia w XIX wiecznym dworze na ziemiach wschodnich, i muszę przyznać, jest to widoczne w książce. W zasadzie rzadko mam okazję czytać takie książki, które opisują zwyczaje panujące na dworach, ale polskich, nie zagranicznych (o angielskich zwyczajach przeczytałam wiele pozycji, wiele romansów osadzonych w realiach XIX wiecznej Anglii, polskie dwory znałam głównie z lektur szkolnych, jednak takiej książki, która bardzo dokładnie pokazuje cykl życia dworu do tej pory nie znałam). Mieszkańcy dworu mieli określone zajęcia na każdą porę roku, o ile w lecie głównie pracowali robotnicy na polach pana dworu, a pozostała służba i mieszkańcy dworu (córka pana i pani dworu też) zajmowali się porządkami we dworze, o tyle na jesieni organizowano polowanie, na które zapraszano mieszkańców innych dworów. Dzięki polowaniu uzupełniano spiżarnię mięsem na zimę. Zimą wcześnie chodzono spać, gdyż oszczędzano świece i naftę. Wiosną, gdy wszystko budziło się do życia siano ogrody, sprzątano. Co zadziwiające – w lżejszych pracach – zbieranie owoców z sadu, zbieranie ziół, sprzątanie kurzu, pieczenie chleba, szycie ubrań, gotowanie na święta – udział brały także mieszkanki dworu niebędące służbą, a państwem, czyli pani, jej siostra, córka, kuzynka (choć wprawdzie momentami śmieszyły mnie fragmenty, gdzie pani na Czartorowiczach, mama Ewy wydawała polecenia córce i służbie odnośnie pracy, a sama się kładła odpocząć, bo tak strasznie się zmęczyła).

Mimo iż to Ewa jest główna bohaterką, bo życie na dworze poznajemy z jej perspektywy, to śmiało można stwierdzić, że zaraz za nią bohaterem jest sam dwór. Duże znaczenie ma także tradycja i konwenanse.

Na końcu książki autorka umieściła drzewo genealogiczne Ewy po to, by można było łatwo umiejscowić bohaterkę wśród jej przodków. Podobno jest druga część przygód Ewy i Igi, jestem ciekawa jak potoczyły się ich losy.

Książkę polecam, czyta się szybko, autorka umieściła w niej wiele pieśni, wierszy autentycznych (należących obecnie do domeny publicznej), opisała wiele obrzędów zgodnie z ówczesnymi tradycjami. Nie jest to typowe romansidło, bardziej powieść obyczajowa.