Etyka I Odpowiedzialność W Świecie Finansów | Autor: Paul H. Dembinski

Od połowy lat siedemdziesiątych XX wieku po rok 2007 świat finansów cieszył się „euforycznym trzydziestoleciem”, ponieważ opinia publiczna, firmy i rządy ślepo zaufały finansowym technikom, profesjonalistom i instytucjom. Dziś sektor finansowy, po wstrząsie wywołanym kryzysem strukturalnym i kryzysem wiarygodności, nie może już pozwolić sobie na unikanie problemów skrótowo ujętych w kluczowym pytaniu: co dalej z rolą etyki i odpowiedzialności w finansach? Wielu obserwatorów widzi głęboką, trwałą przepaść pomiędzy etyką i odpowiedzialnością a praktyką finansów. Ba, oba te pojęcia wydają się być ustawione do siebie w głębokiej opozycji.

Wszyscy chyba znamy powiedzenie, że gdy nie wiadomo o co chodzi, chodzi o pieniądze i trudno chyba znaleźć bardziej stygmatyzujące powiedzenie. No może jeszcze epitet „brudne pieniądze” używanych chyba równie często co fraza, że pieniądze szczęścia nie dają.
Wszystkie te zwroty i epitety wynikają niestety z tego, że temat pieniędzy czy szerzej finansów bardzo często jest demonizowany, część opinii publicznej traktuje go jako coś z pogranicza czarnej magii, Widzy tajemnej dostępnej dla nielicznych, którzy, gdy już ją posiądą, używają jej wyłącznie w niecnych celach. Skutecznie też przyłożyła się do tego branża finansowa, zwłaszcza w ciągu wspomnianego wyżej „euforycznego trzydziestolecia”, które kapitalnie zostało odmalowane w kultowym już filmie Olivera Stone’a „Wall Street” ze sławetną frazą „Chciwość jest dobra.”

"Etyka i odpowiedzialność w świecie finansów" stara się więc utorować drogę dialogowi, który jest potrzebny dla rozwiązania obecnych problemów i przywrócenia myślenia etycznego do sektora finansowego. Paul H. Dembinski od lat stara się budzić sumienia bankierów. Czy skutecznie? Tego dowiemy się zapewne przy okazji następnego kryzysu finansowego. Polsko brzmiące nazwisko autora nie jest przypadkiem. Urodził się w 1955 r. w Krakowie jako Paweł Dembiński. Potem wyjechał i zrobił karierę ekonomisty akademickiego na Zachodzie. Osiadł w Szwajcarii, gdzie od lat pracuje na Uniwersytecie we Fryburgu. Założył też w Genewie think tank Observatoire de la Finance.

Książka Dembińskiego rozpoczyna się od głębokiej analizy operacyjnych konsekwencji dwóch kluczowych pojęć: etyki i odpowiedzialności. Następnie rozważa dylematy etyczne typowe dla wszystkich trzech aktorów zaangażowanych w każdą transakcję finansową. Dalej analiza obejmuje pośredników finansowych, takich jak banki, firmy ubezpieczeniowe, zarządzający aktywami i konsultanci, którzy funkcjonują w sieci różnych lojalności. Na zakończenie omawiane są dylematy użytkowników funduszy – gospodarstw rodzinnych zakładających hipotekę, firm lub organów władz publicznych, które zaciągają pożyczki. Wszyscy oni powinni być świadomi przyczyn i wartości stojących u podłoża ich decyzji.
To niezwykle ważna i obowiązkowa wręcz książka dla wszystkich, którzy interesują się bankowością, finansami korporacyjnymi i filozofią etyki.

Autor jasno artykułuje przesłanie, jakie ma dla wszystkich uczestników rynku finansowego: „Finanse – pisze Dembiński – muszą powrócić do celu każdego rodzaju działalności usługowej, jakim jest służba, czyli odpowiadanie na potrzeby klientów na tyle dobrze, na ile pozwalają na to środki techniczne.”
Sektor finansowy jest ewidentnie rozdmuchany i czasem sprawia wrażenie, że wymknął się spod wszelkiej kontroli. Nie wykluczone więc, że aby go okiełznać, trzeba wrócić do pierwotnych pojęć i wartości. Tylko wtedy bowiem on w stanie realistycznie i prawdziwie służyć najważniejszym aspiracjom człowieka i społeczeństwa.

Ta w sumie niewielkich rozmiarów książeczka powinna być lekturą obowiązkową na wszystkich kierunkach związanych z finansami, napisana jest przy tym językiem dość komunikatywnym, jak na pracę zawierającą sporo finansowej nomenklatury, można ją więc polecić każdemu.