Winlandia | Autor: George Mackay Brown

Kiedy zaczęłam czytać tę powieść, byłam przekonana, że doskonale wiem, co napiszę w recenzji. Miałam plan zacząć od zachwytów nad warsztatem pisarza: urzekł mnie prostym językiem, niemal zupełnym brakiem przymiotników i niezwykle bezpośrednim sposobem pisania. Miałam to rzadkie uczucie, że autor po prostu opowiada, nikogo nie oceniając, zostawiając emocjonalny bagaż dla nas, czytelników. Prostota tego stylu okazała się wręcz poetycka. Historia była wspaniała, choć podobnie prosta jak styl, choć mogę zrozumieć, że niektórym nie odpowiadałby taki nieporywający sposób opowiadania historii. Nie była dynamiczna. Ale była ciekawa. Podobało mi się wszystko: bohaterowie, przedstawienie Orkadów, Grenlandii, tytułowej Winlandii. Na początku także fabuła.

Ale później, blisko zakończenia powieści… Sama nie wiem. Nie żałuję przeczytania tej książki w żadnej mierze, ale zaczęłam się rozpraszać, trochę nie wiedziałam, gdzie autor zmierza, trochę przestało mnie to tak interesować. Ciągle na coś czekałam. Na powrót do tytułowej Winlandii. Na jakąś znaczącą zmianę. Z pewnością nie spodziewałam się rozważań na temat chrześcijaństwa (choć może właśnie powinnam? Większość historii, celtyckich czy wikińskich, obraca się wokół przyjścia nowej religii). I od dłuższego czasu waham się, co właściwie powinnam o tej powieści napisać. Jak podsumować. Bo z jednej strony, Orkady widziane oczyma George’a Mackaya Browna są pasjonujące. Z drugiej strony, końcówkę czytałam już na poły nieuważnie. Może niepotrzebnie przywiązałam się do tytułu, bo powieść „Winlandia” to raczej historia życia głównego bohatera, Ranalda. Mam przy tym nieodparte wrażenie, że powieść dzieli to życie na dwie różne od siebie części: w pierwszej chodzi o opisaną historię, o wydarzenia nawlekane jedno po drugim na bieg życia Ranalda, w drugim raczej o przemyślenia, filozofię życiową, do której należałoby się stosować. Nie przewidziałam tej zmiany i jakoś ciężko było mi zmienić własne nastawienie. Ostatecznie zostałam z bardzo mieszanymi uczuciami i pewnym brakiem zrozumienia dla dalszych kolei losu głównego bohatera. Może dlatego, że przeżył koniec swojego życia tak… zwyczajnie. Choć nie wiem czy to dobre.

Nie skupiając się tak na samym życiu Ranalda, do końca powieści otrzymujemy pasjonujący obraz zmiennych losów Orkadów. „Winlandia” jest ciekawą pozycją, nawet jeśli nie taką, jakiej oczekiwałam. I być może człowiek uprzedzony do pewnej zmiany nacisku w fabule spojrzy przychylniej na drugą część życia Ranalda Sigmundsona – z pewnością zasłużył na odrobinę zainteresowania. Książkę warto też przeczytać dla interesującego stylu pisarza, który długo zostanie mi w pamięci; nie jest też długa, więc nie zajmie wiele czasu. Jest to kolejna ciekawa pozycja wydana przez wydawnictwo Wiatr od Morza, i, jak chyba wszystkie ich książki, ładnie wydana (moja słabość do tego wydawnictwa wydaje się rosnąć z każdą przeczytaną pozycją). Może nie powinno się oceniać książek po okładce, ale ta okładka – wraz z typografią tytułu – naprawdę mnie zachwyciły.

Książka ma też zwiastun, jeśli jesteście ciekawi. Pierwszy raz oglądałam zwiastun książki, na szczęście po przeczytaniu książki. Jeśli lubicie audiobooki, to możecie obejrzeć zwiastun, bo jest to „tylko” interesujący fragment książki; ale lektor niestety mną nie zachwycił. Ponieważ jednak w ogóle nie jestem fanką audiobooków, to może być tylko moje skrzywienie. Ryciny w zwiastunie bardzo urocze, ale nie zdobią książki. Tak czy inaczej, samą „Winlandię” polecam wszystkim zwolennikom prostoty, poezji i historii wikińskich, których nie nudzi brak wartkiej fabuły od pierwszej do ostatniej strony powieści.