Królowa Zbrodni | Autor: Andrew Wilson

ZBRODNIA KRÓLOWEJ

Biografie wielu pisarzy skrywają niejedną tajemnicę. Kto z nas nie pamięta choćby o Arthurze Conan Doyle’u i posądzaniu go o bycie Kubą Rozpruwaczem (o to samo oskarżano Oscara Wilde’a), sądzi się też, że Szekspir w ogóle nie istniał, a J.D. Salinger „Buszującego w zbożu” stworzył jako powieść-zapalnik aktywującą uśpionych zabójców. Podobnych przykładów można by mnożyć, ale jednym z najciekawszych sekretów po dziś dzień, choć od śmierci autorki minęło ponad 40 lat, pozostaje epizod z życia Agathy Christie z roku 1926, kiedy to mistrzyni kryminałów zniknęła w tajemniczych okolicznościach na ponad tydzień. Co się wówczas działo? Tego nikt nie wie na pewno, ale Andrew Wilson postanowił spróbować odpowiedzieć na to pytanie, łącząc fakty z literacką fikcją w całkiem niezłą powieść.

Grudzień roku 1926, w powietrzu czuć już atmosferę zbliżających się Świąt Bożego Narodzenia i część tego nastroju udziela się Agacie Christie. Pisarka kryminałów od dziecka uwielbia ten okres, jednak tym razem jej myśli zaprząta coś więcej. Pierwszą rzeczą jest fakt, że mąż, którego tak bardzo kochała, ma romans z inną kobietą. Drugą uczucie bycia obserwowaną i zagrożoną, choć nie ma pojęcia dlaczego. Wybrała się do miasta na spotkanie ze swoim agentem literackim, teraz czeka na peronie londyńskiego metra, wszystko idzie dobrze, ale nagle, kiedy nadjeżdża skład, czuje na plecach czyjeś ręce. Ktoś spycha ją na tory, na pewną śmierć, a ona nie ma się czego złapać. Uratowana w ostatniej chwili przez pewnego mężczyznę, który podaje się za lekarza, można chyba tak powiedzieć, wpada z deszczu pod rynnę. Wybawiciel z miejsca okazuje się szantażystą, który wie o romansie jej męża i zamierza zmusić ją by wykorzystała swój talent do… popełnienia zbrodni! Od teraz zaczyna się szalona przygoda Agathy Christie, która trafia w sam środek sytuacji, jak z powieści, które sama pisze, i będzie musiała wykorzystać swoją wiedzę, by wybrnąć z tych kłopotów…

„Królowa zbrodni” to powieścią, którą czyta się lekko i przyjemnie. Potrafi przy tym autentycznie zaintrygować, ale nie jest też wolna od minusów. Najciekawsza w tym wszystkim jest bowiem nie akcja, a sama tajemnica zniknięcia Christie, a ten wątek nie zajmuje zbyt wiele miejsca. Autor stara się nas przekonać o autentyczności opisywanej przez siebie sytuacji, ale na staraniach się kończy. Życie pisarki kryminałów nie było tak burzliwe, to w końcu nie jedna z jej powieści. Lepiej wypadłby ten wątek, gdyby ukazać go z innej perspektywy – jako tajemnicę zniknięcia właśnie, połączoną z fikcją, która miałaby szansę okazać się prawdą. Jest jednak, co jest i nie mam większych powodów do narzekań. „Królowa zbrodni” jest lekka pod względem stylu, potrafi wciągnąć i dostarczyć porcji rozrywki. Czasem tyle wystarcza, więc jeśli jesteście miłośnikami twórczości Christie, albo po prostu macie ochotę na niezły kryminał, będziecie bawić się dobrze.

Agatha Christie - najsłynniejsza na świecie pisarka, niekwestionowana królowa powieści detektywistycznych, autorka największej ilości bestsellerów w historii literatury, wykreowani przez nią bohaterowie znani są na całym świecie. Jednak w bazującej na faktach powieści „Królowa zbrodni” Andrew Wilsona to ona odgrywa główną rolę. Autor postanowił bowiem przedstawić jedną z teorii jej tajemniczego, trwającego 11 dni, zaginięcia w grudniu 1926 roku. Epizod ten, pominięty nawet w autobiografii pisarki, do dziś stanowi niewyjaśnioną zagadkę, a skoro Agatha swoją tajemnicę zabrała do grobu, my możemy się jedynie domyślać, co działo się z nią w tym czasie. Tak właśnie zrobił Wilson – połączył znane fakty z literacką fikcją, w której pokusił się o własną wersję wydarzeń. Historia ta stanowi interesujący wycinek biografii Agathy Christie i jeden z najciekawszych sekretów świata literackiego, nie było więc innego wyjścia - musiałam sięgnąć po tę książkę.

Agatha była żoną byłego lotnika pułkownika Archiego Christie, z którym miała małą córeczkę Rosalind. Na początku roku 1926 zmarła jej matka, zerwanie tej głębokiej więzi doprowadziło pisarkę do skrajnej rozpaczy. W tym samym roku dowiedziała się również, że jej ukochany mąż ma romans z inną kobietą i poważnie myśli o rozwodzie. Pod wpływem tych dwóch wydarzeń kobieta cierpiała na niemoc twórczą i bez powodzenia próbowała napisać kolejną książkę. W grudniu 1926roku Agatha wybrała się do Londynu na spotkanie ze swoim agentem literackim. Trzy dni później pokłóciła się z mężem i wyjechała samochodem w nieznanym kierunku, nikogo o tym nie informując. Następnego ranka odnaleziono porzucony samochód na zboczu wzgórza, jednak pisarkę znaleziono dopiero po 11 dniach w luksusowym hotelu w uzdrowiskowej miejscowości Harrogate. Kobieta twierdziła, że miała przez ten czas amnezję, która była wynikiem załamania nerwowego. 

Andrew Wilson postanowił spróbować uzupełnić liczne luki i dopowiedział brakujące fragmenty układanki. W jego wersji wydarzeń, zamyślona Agatha Christie stojąca na peronie dworca nagle zostaje pchnięta prosto pod nadjeżdżający pociąg. W ostatniej chwili przed upadkiem ratuje ją tajemniczy mężczyzna, jednak od tego „szczęśliwego” zdarzenia zaczyna się prawdziwy koszmar pisarki. Nieznajomy, podający się za lekarza, okazuje się bowiem szantażystą, który grożąc ujawnieniem romansu jej męża, zmusza kobietę by wykorzystała swój talent do popełnienia zbrodni. Agatha zrobi wszystko, żeby ochronić swoją rodzinę. Pod wpływem gróźb lekarza zgodzi się na wykonanie jego planu, ma jednak nadzieję, że wiedza i doświadczenie pomogą jej w jakiś sposób wybrnąć z tej sytuacji.

Niewątpliwie sam pomysł stworzenia powieści z Agathą Christie w roli głównej - przedstawienie rozbudowanej teorii na temat jej zaginięcia - jest największym atutem książki. Pracując nad „Królową zbrodni” autor przestudiował dokładnie życiorys pisarki, jej biografie, dokumenty znajdujące się w policyjnych aktach, artykuły prasowe z grudnia 1926roku oraz oficjalne oświadczenie wydane przez rodzinę pisarki. Na końcu książki zamieścił imponujący wykaz źródeł, z których korzystał oraz faktów na temat czasu zaginięcia Agathy. Powieść nie została jednak licencjonowana, więc przedstawia zapewne więcej fikcji literackiej niż realnych wydarzeń.

Akcja książki prowadzona jest równolegle w dwóch wątkach: pisanej w pierwszej osobie relacji samej Agathy oraz opisywanych przez autora poszukiwaniach, w których uczestniczą znajomi pisarki i policja. Wydaje mi się, że ukazanie wydarzeń z innej perspektywy - jako tajemnicy zaginięcia, w której dopowiedziane przez Wilsona elementy mogłyby okazać się prawdą, mocniej by mnie wciągnęło i zaciekawiło. Mimo poruszonego tematu powieść jest bowiem dość przewidywalna, brakuje w niej efektu zaskoczenia i trzymania w napięciu. Intryga kryminalna również nie wywołuje większych emocji. Czytelnik wymagający od fabuły czegoś więcej niż przyjemnej opowieści poczuje się zawiedziony. Mimo iż książka jest ciekawą pozycją, z pewnością nie trafi na moją listę ulubionych.

Powieść zaskoczyła mnie natomiast obrazem głównej bohaterki. Na podstawie kryminałów Agathy Christie wyobrażałam ją sobie zawsze jako kobietę odważną, przebojową, o stalowych nerwach i genialnym umyśle. W tej jednak książce pisarka ukazana została jako typowa Angielka - wrażliwa, szczera w uczuciach, kochająca matka i żona. Kobieta rzeczywista, inteligentna, gotowa na wszystko dla ochrony swojej rodziny. Postać powstała w oparciu o jej autobiografię i liczne biografie, jednak trudno jest się pogodzić z takim obrazem słynnej królowej kryminałów. Gdyby jednak zapomnieć o fakcie, że bohaterką jest słynna pisarka, historia nabrałaby zupełnie innego wyrazu.

„Królowa zbrodni” to powieść, którą czyta się lekko i przyjemnie. Fabuła jest dość przewidywalna i mało wciągająca, ale sam pomysł i solidne przygotowanie autora zasługuje na docenienie. Bardzo ciekawie czytało mi się książkę, w której autorka kryminałów jest postacią literacką. Po skończonej lekturze spędziłam jeszcze kilka godzin poszukując w internecie większej ilości informacji na temat tych tajemniczych 11 dni.

Zachęcam do przeczytania wszystkich miłośników twórczości Agathy, zainteresowanych jej słynnym zaginięciem, a także czytelników lubiących lektury rozrywkowe. Jeśli natomiast zależy Ci na dobrym wątku kryminalnym - lepiej sięgnij po twórczość samej Christie.