Kroniki Z Życia Ptaków I Ludzi | Autor: Aida Amer

Dwie rodziny, polską i niemiecką, łączy niewidzialna nić. Sztulmowscy z Podlasia i Stuhlmacherowie z Prus Wschodnich nigdy się nie spotkali, ale ich losy w czasach wielkich wydarzeń historycznych splotły się w niezwykły sposób. Przesiedleni Sztulmowscy zajmują dom Stuhlmacherów. Ten sam budynek, ta sama ziemia, ten sam cmentarz, cień tych samych bocianich skrzydeł nad głowami. I mały Fritz Stuhlmacher, chudy nieszczęśnik ze skrzypcami w dłoni, który staje się parobkiem we własnym domu. 

"Kroniki z życia ptaków i ludzi" to poruszająca opowieść o ziemi, która w burzliwym okresie międzywojennym była tyglem narodów i religii, później zaś stała się świadkiem wielkiej nikczemności i poruszającego bohaterstwa. Stanowiła tło dla życia ludzi i ptaków, ich wędrówek, cierpienia, walki i poszukiwania szczęścia.

Takich rodzin, jak te przedstawione w powieści jest mnóstwo i trudno właściwie winić którąkolwiek ze stron, bo życie w czasach, w których toczy się akcja powieści było trudne. Wszak wojna wyzwala w człowieku najgorsze instynkty i zachowania. Wciąż jeszcze żyją ludzie, którzy doskonale pamiętają to, co się wówczas działo. Z ich wspomnień Aida Amer zbudowała "Kroniki…", im oddała głos w powieści i stara się zrozumieć bieg historii. Szukanie prawdy, często niewygodnej i bolesnej jest aktem odwagi, zwłaszcza że sięganie do przeszłości wiąże się z rozdrapywaniem zabliźnionych ran. „Kroniki z życia ludzi i ptaków” to piękna powieść o II wojnie światowej, przesiedleniach, jakie miały miejsce w Polsce tuż po zakończeniu koszmaru kilku lat wojny. To także obraz życia ludzi, zmuszonych przez historię do funkcjonowania w tej zmiennej rzeczywistości z zachowaniem opisów, bohaterów oraz wątków fabularnych.

Szkieletem całej opowieści są losy dwóch rodzin: Sztulmowców oraz Stuhlmacherów. Polaków i Niemców z Prus Wschodnich, pozornie nie mających ze sobą nic wspólnego. Ich losy niespodziewanie łączy Wielka Historia, a po niej nic już nie pozostaje takie samo. A w tle rozgrywanych wydarzeń istotną rolę odgrywają ptaki, które są jakby lustrzanym odbiciem wszystkiego, co się wokół nich toczy – przede wszystkim zachowań ludzi żyjących niedaleko nich.

Wielka zagadką był dla mnie tytuł: KRONIKI Z ŻYCIA PTAKÓW I LUDZI. O co więc chodzi? – pytałam w duchu samą siebie, wielokrotnie zastanawiając się nad sensem tytułu. Nigdy nie wpadłabym na to, aby te dwa niepowiązane ze sobą tematy mogły stworzyć historię bardzo nostalgiczną, tajemniczą, ściśle związaną z naturą, a przede wszystkim smutną, ale nie przygnębiającą. Podczas lektury naszła mnie refleksja, iż mimo całych nieszczęść i trudnych momentów w życiu każdego bohatera, wszystko ma swój czas i miejsce. Jak przyroda – coś musi umrzeć, aby coś nowego się narodziło. Bez względu na wszystko, co dzieje się w życiu człowieka i ptaka, wszystko ma swój początek i wszystko ma swój koniec. Musi być zachowana równowaga i nic nie może wiecznie trwać, nawet zło. Szczególnie zło.

Cała fabuła to zbiór luźnych wątków dotyczących Sztulmowców, Stuhlmacherów oraz ich sąsiadów i znajomych. W książce nie ma głównego bohatera, ponieważ żadna z postaci nie wyróżnia się na tle innych. To jest zapewne celowy zabieg pisarki, aby pokazać, że w czasach powojennych, kiedy przychodziły kolejne zmiany w Polsce, każdy człowiek jest ważny. I nie jest istotne, czy chodzi tu o Polaków czy Niemców – Aida Amer nie wyróżnia nikogo, to już od nas zależy, czyje losy będziemy chcieli poznawać jako odbiorcy powieści.

Bardzo serdecznie polecam, szczególnie ze względu na Wielką Historię, zmiany będące skutkami wojny oraz za opisy pięknej przyrody.