Syn Cyrku | Autor: John Irving

DWIE TWARZE KAŻDEGO Z NAS

Chuck Palahniuk w swojej twórczości przekonywał, że każdy z nas prowadzi trzy życia. Nosi trzy maski. Irving pod tym względem jest nieco skromniejszy, bo w „Snu cyrku” pokazuje nam bohaterów wiodących dwie różne egzystencje i żyjących w dwóch różnych światach – Wschodu i Zachodu. I między dwoma różnymi gatunkami rozdarta jest ta powieść – przechodząca płynnie od typowej dla autora obyczajowej sagi, do pewnego novum, czyli klasycznego thrillera z mordercą i zagadką w tle.

Głównym bohaterem „Syna cyrku” jest szanowany ortopeda Farrokh Daruwalla, który swoje życie dzieli między Toronto a Bombaj. W Kanadzie czuje się obcym, chociaż tu najlepiej pasuje, jak w domu czuje się natomiast w Indiach, do których wciąż wraca, choć obiecuje sobie, że nie wróci już nigdy – ale tam każdy widzi w nim obcego, bo nawet Hindi nauczył się dopiero w szkole, a nikt nie nabierze się na jego angielski z udawanym indyjskim akcentem. Rozdarty między te dwa światy próbuje pogodzić różne zajęcia, których się ima, bo pomoc medyczna, jaką oferuje w Bombaju jest tylko jedną stroną medalu. Farrokh przy tej okazji daje upust swoim zainteresowaniom, badając tutejsze karły, żeby odkryć i wyeliminować przyczynę karłowatości. Jednocześnie zajmuje się pisaniem scenariuszy do serii filmowych kryminałów, które zyskały sporą popularność. Co jednak, kiedy sam znajdzie się w środku zagadki rodem z thrillera, kiedy pojawi się seryjny morderca?

Uważany za jedną z najlepszych książek o Indiach, „Syn cyrku” to powieść rozdarta, jak jej główny bohater. Jednocześnie typowa i nietypowa dla Johna Irvinga, eksploruje zarówno doskonale znane z twórczości pisarza motywy, jak i zupełnie nowe literackie rejony. Nie jest to więc do końca ten sam Irving, którego wszyscy doskonale znają, choć pisze w ten sam co zawsze sposób, ale i w tej odsłonie jest ciekawy i wart poznania. Wprawdzie nie należę do miłośników tematyki indyjskiej, bardziej więc autor podobał mi się w odsłonie Meksykańskiej, jaką pokazał w „Alei tajemnic” – oczywiście mówię tu o bardziej „egzotycznych” jego powieściach, nie mniej i „Syn cyrku” to jedna z tych książek, które warte są polecenia każdemu.

Co ma do zaoferowania? Pierwsze, co rzuca się w oczy to całe to orientalne tło, przedstawione z dbałością o szczegóły, przepięknie odmalowane słowami, ukazujące zarówno miejsca, kulturę, religię, jak i całkiem sporo historii i ciekawostek. Wszystko to jest żywe, dogłębnie potraktowane i momentami wręcz epickie, choć powieść nie opowiada przecież o wielkich wydarzeniach. Na tym tle Irving umieszcza tradycyjne dla siebie elementy (cyrk, bohater pisarz, seks, miłość, kontrowersje, mistrzowsko poprowadzone farsy pełne dziwnych, ale przekonujących wydarzeń), postacie o skomplikowanym rysie psychologicznym, mnóstwo przeplatających się wątków, odniesienia do życia pisarza i powracające motywy.

I chociaż nie jest to najlepsza z powieści Johna Irvinga, ani tym bardziej najgorsza, „Syn cyrku” wart jest polecenia każdemu. Znakomicie napisany, monumentalny i imponujący, wciąga w swój świat i losy bohaterów. Jeśli jeszcze go nie znacie, zachęcam gorąco do lektury! Naprawdę warto.