Agonia Dźwięków | Autor: Jaume Cabré

Jaume Cabré jest niekwestionowanym mistrzem słowa.

W „Agonii dźwięków” poznajemy niewielki światek odległego klasztoru La Ràpita, domu dla skromnego zgromadzenia mniszek o bardzo surowej regule. Powoli wchodzimy w ich świat, coraz lepiej i głębiej poznając zasady kierujące ich życiem, ich niezwykłą matkę przełożoną. Oraz kontrast pomiędzy mniszkami, a ludźmi związanymi z doczesnym światem – i może logiczniej, jaśniej patrzącymi na świat.

Taką zdroworozsądkową osobą okazuje się być główny (obok samego klasztoru) bohater powieści, brat Junoy, przysłany do klasztoru jako spowiednik. Zdrowy rozsądek człowieka, który nie wyrzekł się całkiem świata, ściera się z wizją pokutniczych mniszek. W starcie zmuszeni są zaingerować kościelni dostojnicy: zwierzchnicy zarówno klasztoru, jak i księdza.

Ale co najpiękniejsze w tej książce, to sposób, w jaki autor przedstawia nam klasztor. Przedstawia bohaterów. Płynnie, nieomal magicznie odmalowuje przed nami kolejne postaci, ich charakter, styl życia; wyraźne widzimy klasztorne odludzie, wpływ odizolowania na wszystkie osoby zamieszkujące klasztor i jego okolice. I to właśnie te opisy wciągają nas, powodując, że nie mamy ochoty przerywać lektury, które sprawiają, że jest ona tak ciekawa. Że chcemy poznać bohaterów lepiej. Sama historia nie jest skomplikowana, i dość łatwo jest domyślić się kolejnych wydarzeń. To bohaterowie i poznanie ich charakterów, uczuć, przekonań czyni lekturę powieści interesującą. Nawet przedstawione fragmenty reguł zakonnych mają ten sam cel – wprowadzenie nas głębiej w ponury świat mniszek. I w inny, ale może również trudny świat kościelnyc h hierarchów.

Jeśli chcecie przeczytać historię, która jest ponura i piękna; która przede wszystkim opowiada o ludziach; jeśli lubicie, gdy autor czaruje słowami, tworząc jasno przemawiające do czytelnika opisy – to jest powieść dla Was. Jeśli szukacie wartkiej akcji, przygód czy sensacji, Jaume Cabré nie jest autorem, którego szukacie. To książka, nad którą warto się zastanowić, choć jednocześnie krótka powieść, którą czyta się szybko i sprawnie. Nie będziecie nosili ją ze sobą kolejne tygodnie; wygląda na bardziej obszerną niż jest naprawdę.

W trakcie lektury fascynowały mnie szczególnie mniszki i ich klasztorne życie. Reguły, jakie dobrowolnie przyjmowały. Etapy, przez które przechodziły, jako nowicjuszki i postulantki. Motywy działań, które doprowadziły je na próg tego klasztoru i dalej; spędzenie w nim całego życia. Obserwowałam je oczami brata Junoya oraz ich własnymi, i obie te perspektywy były interesujące.

Nie dałam tej książce maksymalnej liczby punktów tylko z jednego powodu: nie wydaje mi się, żeby ta powieść została ze mną na dłużej. Cieszę się, że ją przeczytałam, że mogłam się zachwycać mistrzowskim odmalowaniem nastroju, klimatu i uczuć przepełniających powieść, ale choć to piękna, to i prosta historia. Nie jest to zarzut. Natomiast czuję, że w niedługim czasie zapomnę o niej; nie będzie to powieść, która sama przyjdzie mi na myśl podczas dyskusji o polecanych lekturach. Żeby ją polecić (a przecież warto ją przeczytać!) musiałabym stać przy regale i widzieć okładkę. Może wynika to z tego, że jest krótka. Może z tego, że wydarzenia same w sobie nie są szczególnie szokujące czy zdumiewające, a autor poniekąd przygotowuje czytelnika na to, co ma się wydarzyć (czy może: co ma zostać ukazane). W efekcie powieść obudziła moją ciekawość i oczarowała mnie, ale nie był to rodzaj silnych emocji, które pozostawiają wyraźne wspomnienie, raczej było to uczucie swobodnego płynięcia z nurtem powieści.

Zachęcam do samodzielnego zanurzenia się w powieści.