Wersja dla osób niedowidzących
Elzbietan20
-
Publikacja zainteresowała mnie z tego względu, iż jestem nauczycielem pracującym w szkole podstawowej z oddziałem przedszkolnym i obserwuję proces ewolucji przedszkolaka w ucznia, a ponadto jestem także mamą przedszkolaka, który za jakieś 3 lata też stanie się uczniem, a który ma problemy z wymową. Autorką książki jest doktor nauk humanistycznych, neurologopeda, pedagog specjalny. Książka jest pisana językiem naukowym, specjalistycznym. Publikacja dzieli się na 5 części i wiele podczęści. Książka nie jest gruba, jednak czcionka jest dość niewielka, co przy czytaniu tak momentami skomplikowanych treści jest męczące dla oczu.
W pierwszej części autorka opisuje, czym jest norma językowa, wskazuje także na kryteria poprawności językowej (odwołuje się do „Słownika terminologii językoznawczej”, „Encyklopedii wiedzy o języku polskim”, „Encyklopedii języka polskiego”). Autorka wyszczególnia również, czym jest błąd językowy, a czym błąd fonetyczny i podaje normy dla wymowy poszczególnych głosek.
Druga część (niejako historyczna) opisuje zaburzenia artykulacji w świetle obecnej literatury przedmiotu i przedstawia także stan badań nad rozwojem artykulacji u dzieci. Ewa Jeżewska – Krasnodębska w tej części próbuje również zdefiniować dyslalię – kategorię zaburzeń artykulacyjnych, których istotą jest nieprawidłowa realizacja dźwięków mowy. Autorka dokonuje również podziału dyslalii, biorąc pod uwagę różne kryteria klasyfikacji.
Trzecia część książki zawiera badania własne autorki. Autorka definiuje tu pytania, na jakie odpowiedź będzie można znaleźć w niniejszej publikacji. Pytania te dotyczą odsetka dzieci rozpoczynających naukę szkolną w środowisku wielkomiejskim z zaburzeniami artykulacji spółgłosek z przyczyn obwodowych na tle innych zaburzeń mowy, typologii zdiagnozowanych zaburzeń mowy i form dyslalii obwodowej, występującej w badanej grupie. Autorka szczegółowo opisała swoje metody i techniki badawcze, metody zbierania materiału, a także wybrane narzędzia badawcze. Dużym atutem publikacji są przykładowe karty badania artykulacji z listą wyrazów użytych do badania dźwięków mowy.
W czwartej części autorka podsumowuje wyniki badań własnych, podkreślając dość istotną informację, dotyczącą odsetka dzieci z zaburzeniami artykulacyjnymi. W badaniach z lat 70 XX wieku odsetek ten wynosił 20 – 30%, w latach 1997 – 2005 odsetek ten wynosił już prawie 60%, a najnowsze, najbardziej aktualne badania z 2016 roku wskazują nawet na 75% dzieci rozpoczynających naukę szkolną z zaburzeniami mowy. Spośród dzieci, u których wykryto nieprawidłową wymowę większość, bo aż 64% stanowili chłopcy. Autorka wysnuła wniosek, iż najczęstszą przyczyną zaburzeń artykulacji są nieprawidłowe czynności fizjologiczne w obrębie aparatu artykulacyjnego. Autorka wskazuje, że najczęstszym zaburzeniem artykulacji w badanej grupie dzieci 7- letnich jest sygmatyzm, następnie rotacyzm, tetacyzm (nowa wada wymowy, nazwę dla niej zaproponowała Ewa Jeżewska – Krasnodębska), lambdacyzm, nosowanie, mowa bezdźwięczna.
W ostatniej części książki autorka dokonała szczegółową analizę porównawczą wyników badań własnych. Nieocenioną pomocą w dokładniejszym zrozumieniu prezentowanych, dość zawiłych treści są liczne diagramy i tabele. Autorka ponadto zamieściła w książce wiele cennych porad dla logopedów, które mogą wpłynąć na zwiększenie efektywności diagnozy logopedycznej i programowania terapii logopedycznej. Porady te są naprawdę interesujące i bardzo pomocne, myślę, że są warte wykorzystania.
Moim zdaniem książka doskonale sprawdzi się jako źródło wiedzy dla logopedów, a także nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej. Książka jest napisana językiem specjalistycznym, jednak po przyswojeniu podstawowych informacji z zakresu fonetyki można swobodnie poruszać się w prezentowanej tematyce. Wprawdzie moje osobiste niepokoje związane z wymową mojego przedszkolaka zostały delikatnie rozwiane (jego wymowa jest jeszcze typowa i dostosowana do wieku), jednak wiem, że czeka nas sporo pracy w najbliższych latach, by wymowa dziecka była poprawna.
