Proszę Słonia | Autor: Ludwik Jerzy Kern

„Proszę słonia” to wydana po raz pierwszy w 1964 roku klasyka literatury dziecięcej autorstwa Ludwika Jerzego Kerna opowiadająca o przyjaźni chłopa o imieniu Pinio z porcelanowym słoniem, który na skutek dokarmiania go tabletkami z witaminami urósł z małej porcelanowej figurki do naturalnych słoniowych rozmiarów. Urósł i nauczył się mówić. O tym jak mówił mogli przekonać się wszyscy ci, których dzieciństwo przypadło na lata ’70 i ’80 ubiegłego wieku, wtedy bowiem powstał najpierw serial animowany, a później pełnometrażowa kreskówka na podstawie powieści pod tym samym tytułem. Słoń Dominik przemówił wtedy zjawiskowym, tubalnym głosem Ludwika Benoit i przyznam, że gdy czytałem ostatnio wznowione właśnie „Proszę słonia” współczesnemu sześciolatkowi, nie mogłem opędzić się od próby naśladowania tej mimo wszystko niedościgłej maniery.

Od razu więc muszę zaznaczyć, że ta historia wcale się nie zestarzała, kernowska fraza wciąż brzmi świetnie, a historia została opowiedziana tak brawurowo i z takim smakiem, że nawet dzieciaki urodzone ponad pół wieku po premierze kupują tę opowieść bez zastrzeżeń. Jest to niebywałe tym bardziej, że kreskówka trąci ewidentnie myszą, w pozytywnym tego słowa znaczeniu i choć dla sentymentalnych czterdziestolatków wciąż ogląda się dobrze, to współczesne pokolenie odbiorów tego typu produktów ma już gust nieco wykrzywiony przez komputerowo dopieszczone kreskówki studia Pixar czy Disney. Jeśli jesteśmy przy wizualnej stronie historii o porcelanowym słoniu, który urósł i ożył, warto zatrzymać się przy ilustracjach towarzyszących tekstowi.

Niniejsze wznowienie książki Kerna pojawiło się na rynku w ramach „Serii z niezapominajką” prowadzonej przez Wydawnictwo Wilga (Grupa Wydawnicza Foksal). To reprint starego, pierwszego wydania opatrzonego świetnymi ilustracjami Zbigniewa Rychlickiego. Przypomnijmy więc krótko kim był zmarły w 1989 roku Rychlicki. To artysta grafik, ilustrator książek dla dzieci. Laureat ponad 20 krajowych i zagranicznych nagród i wyróżnień, laureat Nagrody im. Hansa Christiana Andersena w dziedzinie ilustracji (1982) przyznawanej przez Jury Międzynarodowego Komitetu do Spraw Książki dla Dzieci i Młodzieży (IBBY) za wybitne osiągnięcia artystyczne. Kawaler Orderu Uśmiechu.
Połączenie talentu dwóch artystów, pióra i pędzla, dało w efekcie produkt, który śmiało możemy określić mianem dzieła. To szalenie ważne, by młody czytelnik już od najmłodszych lat stykała się nie tylko z językiem najwyższej próby, ale także z obrazem, który prócz funkcji ilustracyjnej sprawdza się także jako samodzielne dzieło sztuki.

Wróćmy jeszcze na moment do samego tekstu. Oczywiście powstał parę dekad wstecz i niektóre motywy mogą wydać się współczesnym czytelnikom dość niejasne i niezrozumiałe, ot, chociażby sam zwrot „proszę słonia”, urocza grzecznościowa fraza, która nie przetrwała niestety no współczesnych byle jakich językowo czasów. Dobrze więc, by z tekstem nie zostawić młodego czytelnika samego, tym bardziej, że ta historia ma przecież także uniwersalny wymiar, zawiera w sobie mnóstwo dydaktycznych wartości podanych w sposób tak nie nachalnie uroczy, że naprawdę nie sposób nie czerpać zeń pełnymi garściami.

Nie tylko najmłodszym przyda się chwila obcowania z prozą najwyższej próby, z prozą z czasów, gdy autor nie traktował młodego czytelnika z góry i mimo opowiadania w sposób łatwo przyswajalny, nigdy nie próbował być protekcjonalny. Ta książka z całą pewnością nie ma szans się zestarzeć.