Mała Wielka Wyspa Wielkanocna | Autor: Marek Fiedler

Wyspa tajemnic

Rapa Nui czyli inaczej Wyspa Wielkanocna, odkryta przez Holendrów w kwietniu 1722 r., w Niedzielę Wielkanocną, skąd pochodzi jej nazwa, kojarzy nam się przede wszystkim z kamiennymi posągami, wokół powstania których narosło wiele mitów. Przybywający na wyspę podróżnicy i badacze zgodnie twierdzili, że jest to najbardziej samotne miejsce na ziemi, zupełnie odcięte od reszty świata i choć dziś lądują tam samoloty wypełnione turystami, Rapa Nui ciągle jeszcze bywa opisywana w ten sposób. Na jej krajobraz składają się przede wszystkim kamieniste pagórki i wzgórza - gdyby nie aura tajemnicy, którą wyspa zawdzięcza tutejszym figurom, ludzie zapewne wybieraliby inny cel swoich rekreacyjnych wojaży. Jakie historie mogłyby opowiedzieć olbrzymie moai, gdyby potrafiły mówić? Na czyje podobieństwo zostały stworzone? Kto i dlaczego je obalił? Tego wszystkiego możemy dowiedzieć się z książki Marka Fiedlera, który razem z synem odwiedził najbardziej zagadkowy skrawek ziemi na Pacyfiku.

Bardzo przypadła mi do gustu forma, w jakiej napisany został tekst. Nie jest to długi, pełen obszernych opisów wykład, ale lekka opowieść o fascynującym miejscu. Podróżnicy podejmują dyskusje na temat różnych teorii dotyczących wyspy, przerzucają się argumentami, co sprawia, że czytelnik może wyrobić sobie własne zdanie o poruszanych wątkach. Zadają sobie nawzajem celne pytania, wspólnie poszukują sensownych odpowiedzi. Prosty (w jak najlepszym sensie tego słowa) język pisarza powoduje, że wiedzę chłonie się nie tylko bezboleśnie, ale bardzo przyjemnie. Z książki dowiadujemy się między innymi tego, jak, krok po kroku, wyglądał proces tworzenia posągów i w jaki sposób Rapanujczycy radzili sobie z transportem ogromnych, ciężkich rzeźb. Jak przybyli na Kraniec Ziemi Holendrzy potraktowali przyjaźnie nastawionych tubylców i co Rapanujczycy zrobili z krzyżami, postawionymi na wyspie przez Hiszpanów – kolejnych Europejczyków, którzy zawitali na tajemniczej ziemi. W jaki sposób klanowy wódz mógł zyskać godność Człowieka-Ptaka i jakie obowiązki pociągał za sobą ten zaszczytny tytuł. Co jedli i jak mieszkali dawni Rapanujczycy. Kto dostarczył im dwa kłopotliwe prezenty - chrześcijaństwo i gruźlicę.

Poznajemy dokładną historię Rapa Nui, a także interesujące legendy na jej temat, jak choćby tę o zmaganiach Krótkouchych z Długouchymi. Możemy również zaznajomić się z wierzeniami mieszkańców wyspy przed ich kontaktem z europejską religią i przekonać o ich pomysłowości, chociażby w dziedzinie uprawy ziemi czy hodowli zwierząt. Ciekawa jest próba podejścia psychologicznego, jaką podejmują podróżnicy - próba wczucia się w położenie Rapanujczyków, odkrycia ich emocji i intencji.

W tekście opisane zostały także zwyczaje współcześnie żyjących rdzennych mieszkańców Rapa Nui, którzy pielęgnują swoją kulturową odrębność, pamiętają o historii wyspy, która dziś należy do Chile. I choć niektóre ich poczynania mogą wydawać się nieco dziwne, szacunek okazywany dziedzictwu przodków niewątpliwie zasługuje na uznanie, które zostało wyrażone przez autora.

Dodatkowy atut książki stanowią wspaniałe zdjęcia, przybliżające nam zarówno przeszłość wyspy, jak i jej teraźniejszość. Zostały na nich uwiecznione między innymi posągi, pejzaże i postaci współczesnych Rapanujek oraz Rapanujczyków, co pozwala uzupełnić wyobrażenia, powstałe w czasie lektury. Przykuwająca wzrok okładka sprawia, że książka świetnie nadaje się na prezent.

Małą wielką Wyspę Wielkanocną polecam zarówno miłośnikom dalekich wypraw jako natchnienie do kolejnych eskapad, jak i tym, którzy wolą podróże palcem po mapie, bo jedynym warunkiem, jaki należy spełnić, by zachwycić się tą książką, jest ciekawość świata.