Kukła | Autor: Mo Hayder

Każdy miłośnik dobrych powieści z dreszczykiem na pewno zna twórczość Mo Hayder lub przynajmniej o niej słyszał. Pisarka jest jedną z najpopularniejszych autorek thrillerów kryminalnych, których lektura wywołuje przyjemny dreszczyk emocji. Nagrodzona imponującą liczbą nagród Hayder może poszczycić się takimi wyróżnieniami jak WH Smith Thumping Good Read, Edgars Book Award, Elle Crime Fiction Prize czy SNCF Prix Polar. Zatem sądzić można, że jej twórczość jest niemalże mistrzowska, a zaprezentowana przez nią fabuła będzie wzbudzać w czytelniku uczucia zafascynowania i przerażenia. Ale czy tak się stało w przypadku jej najnowszej powieści pt. Kukła?

Zakład zamknięty dla psychicznie chorych w Beechway jest miejscem pełnym szczególnych pacjentów. Trafiają tam niebezpieczni mordercy, gwałciciele, niedoszli samobójcy oraz osoby szczególnie niebezpieczne dla otoczenia. Jednakże w ostatnim czasie dochodzi tam do osobliwych zjawisk. Wraz z kolejnymi awariami prądu pacjenci ulegają zbiorowym halucynacjom, w których widzą ducha niejakiej Maude- karlicy, która w dziewiętnastym wieku była oskarżona o znęcanie się nad podopiecznymi ośrodka. To ta zjawa wydaje się przyczyną problemów pacjentów, który dokonują samookaleczeń. W tej sytuacji szef personelu lekarskiego LeGrande o wdzięcznym przezwisku Cienki Bolek (CB) decyduje się rozwikłać tajemniczą sprawę rodem z horrorów. Pomóc mu w tym ma detektyw Jack Caffery z wydziału kryminalnego policji z Bristolu. Czy tym razem policjantowi uda się wyjaśnić zawikłaną sprawę i udowodnić, że legenda o Maude jest tylko zwykłym straszakiem? A może duch naprawdę szuka zemsty i zabija pacjentów szpitala? Czy Jack zdoła ochronić pacjentów, wystraszony personel i samego siebie?

Z utworami Mo Hayder miałam przyjemność zapoznać się dwukrotnie. Byłam pod ogromnym wrażeniem Ptasznika i Rytuału, które okazały się powieściami doskonale napisanymi i stopniującymi napięcie w taki sposób, ze trudno było się oderwać od książki chociaż na chwilę. Nawet krwawe, niemalże makabryczne opisy ran zadawanych ofiarom, nie przeszkadzały mi tak bardzo niż wcześniej sądziłam. Niestety po lekturze Kukły zmieniłam nieco swoje pozytywne nastawienie do autorki.

Początek powieści bardzo mnie zaciekawił, mimo, że raczej nie lubię thrillerów z wątkami paranormalnymi. Autorka bardzo dobrze zarysowała atmosferę szpitala psychiatrycznego, w którym każdy dzień może przynieść nieoczekiwane zdarzenia. Mimo pozornego spokoju, który w głównej mierze towarzyszy nocnym stróżom śpiącym w czasie pracy lub oglądającym pornosy, w placówce zawsze trzeba mieć oczy i uszy otwarte. Przebywający w niej pacjenci są niebezpieczni i stanowią zagrożenie dla siebie i innych, co dodatkowo wzmacnia paranoja związana z pojawieniem się zjawy. Zachowujący się dość spokojnie pacjencie nagle ulegają dziwnej sile, która zmusza ich do wycinania żyletką napisów na nogach, czy wyłupywania oka łyżeczką podczas stania w kolejce po posiłek. Mogę zatem stwierdzić, że wątek zbiorowej psychozy, która z czasem ogarnia nawet pracowników szpitala, autorka poprowadziła świetnie. Doskonale oddała atmosferę strachu, grozy i lęku przed nieznaną siłą, która opanowała placówkę.

Niestety po świetnym początku pojawił się dość kiepski środek powieści, który wydawał mi się zapychaczem mającym utrzymać czytelnika w stanie zawieszenia i oczekiwania na zakończenie. W tej części Hayder za mocno skupiła się na sercowych zmaganiach CB i śledztwie, które pozornie prowadzi Jack. Brakowało mi wówczas momentów napięcia, grozy, oczekiwania na kolejne niewytłumaczalnie zjawisko z Maude w roli głównej. Niestety otrzymałam dość słabo napisany wątek dramatyczny, w którym Jacka zmaga się z kwestią poczucia sprawiedliwości a lojalnością wobec jednej z funkcjonariuszek, która zatuszowała morderstwo pewnej znanej modelki.

Mimo wskazanych przeze mnie słabych punktów na pochwałę zasługują dobrze zbudowanych bohaterów. Autorka stworzyła kalejdoskop ciekawych postaci drugoplanowych, które wydają się ciekawszymi niż główni bohaterowie i zapadają w pamięć czytelnika. Bardzo dużo miejsca poświęconego jest przemyśleniom postaci, ich motywacjom oraz komentarzom dotyczącym życia codziennego, które często okraszone są typowym brytyjskim humorem. Niestety sympatii nie wzbudza postać detektywa Jacka Caffery’ego. Na początku można odczuwać wobec niego litość, bo jest alkoholikiem i typem wykidajły, który udaje, że nic go nie obchodzi. Niestety wraz z rozwojem akcji ta postać staje się coraz bardziej irytująca i wzbudzająca mieszane uczucia. Szczególnie denerwowało mnie jego nastawienie do trwającego już osiemnaście miesięcy śledztwa dotyczącego zaginięcia modelki. Caffery nie dość, że ukrywał machlojki policjantki, to nie miał nawet odwagi, by powiedzieć matce dziewczyny, że jej córka nie żyje.

Mimo, że powieść jest thrillerem i powinna wywoływać w czytelniku dreszczyk podniecenia zmieszanego z nastrojem grozy, to niestety w przypadku Kukły nie odczułam niczego. Nie pomagały nawet makabryczne opisy okaleczeń pacjentów, ani nacechowane aurą tajemniczości i strachu momenty pojawiania się Maude. Ta powieść momentami dłużyła się niemiłosiernie i po prostu mnie nudziła. Choć autorka stworzyła bardzo przekonujący obraz współczesnego miasteczka dzięki detali stycznym opisom miejsc akcji, które stanowiłby kanwę scenariusza filmowego. W tej książce zabrakło gwałtownych zwrotów akcji oraz narastającego napięcia. Szkoda, ze autorka nieco zmarnowała potencjał całkiem interesującej historii...

W tym miejscu powinnam zachęcić lub zniechęcić potencjalnego czytelnika do książki, ale tego nie zrobię. Pozostawiam tą kwestię otwartą, bo miłośnicy twórczości Hayder powinni być usatysfakcjonowani, ale także będą odczuwać pewien niedosyt. Nie odradzam książki tej autorki, bo może warto sięgnąć po inne jej powieści.