Arka Czasu Czyli Wielka Ucieczka Rafała Od Kiedyś Przez Wtedy Do Teraz I Wstecz | Autor: Marcin Szczygielski

Podróżowanie w czasoprzestrzeni zawsze fascynowało i fascynuje w dalszym ciągu ludzi. Chcieliśmy cofnąć się do przeszłości, aby zmienić niektóre wydarzenia w naszym życiu, jak również przenieść się do przyszłości, żeby zobaczyć co nas czeka. Powstało też wiele filmów na ten temat, jak na przykład słynna trylogia „Powrót do przyszłości”. Na razie takie podróżowanie w czasie jest jedynie mrzonką, nie wykluczone jednak, że kiedyś powstanie wehikuł czasu. Na przykład taki jak w „Arce czasu” autorstwa Marcina Szczygielskiego. Jej głównemu bohaterowi udało się przenieść do przyszłości, by następnie wrócić do czasów, w których faktycznie żył.

Wyobraźcie sobie, że macie zaledwie osiem lat i mieszkacie w zamkniętej murem dzielnicy, której nie wolno Wam opuścić. Nie chodzicie do szkoły, ponieważ wszystkie zostały zamknięte kilka lat wcześniej. Często nie macie co jeść, a strach o jutro na zawsze wkroczył w Wasze krótkie życie. W końcu nie macie też rodziców, a przynajmniej nie przy sobie. Ale macie dziadziusia, który dba o Was w tych trudnych chwilach, niekiedy przejmując rolę nauczyciela, a także książki wypożyczane z biblioteki w cenie 5 złotych na miesiąc. Tak najkrócej można przedstawić życie małego chłopca o imieniu Rafał, którego dzieciństwo przypadło na czasy II wojny światowej. Z powodu swojego żydowskiego pochodzenia zostaje zamknięty w getcie warszawskim wraz z dziadziusiem. Rodzice chłopca przepadli gdzieś w wojennej zawierusze, dla Rafała wyjechali jednak do Afryki. Pewnego razu bibliotekarka z biblioteki działającej na terenie getta wypożycza chłopcu „Wehikuł czasu”, książkę opowiadającą o podróżowaniu w czasoprzestrzeni. Rafał z zapałem czyta lekturę. Tymczasem sytuacja w getcie staje się coraz bardziej napięta, chłopiec z dziadkiem musi przenieść się do mniejszego pokoju. Dziadek, przeczuwając zbliżającą się zagładę, postanawia przeprowadzić chłopca na drugą stronę getta. Aby tego dokonać poświęca przedmiot swoich dochodów – skrzypce, dzięki którym zarabia na życie. Chłopiec zostaje ukryty w zniszczonym ogrodzie zoologicznym. Tam, będąc w gorączce, odbywa pierwszą podróż w czasie. Z czasem poznaje Emanuela i sąsiadkę z kamienicy, w której mieszkał w getcie – Lilkę, a także szopa-pracza o imieniu Miksiu oraz szakala Bursztyna. Dzieci wspierają się w przetrwaniu w tych trudnych czasach, niejednokrotnie podbierając warzywa z ogródków działkowych znajdujących się na terenie zoo. Emanuel buduje też arkę, którą dzieci chcą odpłynąć z opanowanej wojną stolicy. Tuż przed wypłynięciem Rafał wraca do getta, zobaczyć czy z dziadziusiem wszystko w porządku. Uspokojony dołącza do swoich przyjaciół. Ich wyprawa ma jednak zupełnie inny przebieg, niźliby się tego spodziewali.

Książka, chociaż porusza niezwykle trudny temat, napisana jest w sposób optymistyczny. Występuje w niej narrator pierwszoosobowy, dzięki czemu poznajemy rzeczywistość z perspektywy samego Rafała. Malec, chociaż jest bystry i inteligentny, wyraźnie nie do końca zdaje sobie sprawę z tragedii, której stał się świadkiem. Wszystko dzięki dziadkowi oraz wypożyczanych z biblioteki książek. Zresztą od dziadka i wnuka bije niesamowita miłość, jeden bardzo troszczy się o drugiego. Nawet po wydostaniu się z getta, Rafał nie przestaje myśleć o swoim opiekunie. Równie silna więź łączy go ze Stellą, a także Emanuelem i Lilką. Pozytywnie zaskoczył mnie koniec książki, kiedy okazało się, że wszyscy ocaleli, zaś po kilkudziesięciu latach pewien staruszek zobaczył w zoo siebie sprzed 70 lat, co uwierzytelniło fakt, że naprawdę odbył podróż w czasie.

Temat holokaustu jest niezwykle trudny do przekazania dorosłym, a co tu dopiero mówić o opowiedzeniu go dzieciom. Tymczasem Marcin Szczygielski mistrzowsko opracował ten temat. Język książki jest prosty i zrozumiały, trudniejsze słowa przystępnie wyjaśnione, zaś cała akcja ujmująca za serce. Nie da się jej przerwać czytać ot tak sobie, ponieważ od razu pojawia się pytanie: i co dalej? Dodatkowym atutem powieści są dwie mapki przedstawiające plan getta warszawskiego oraz ogrodu zoologicznego wraz z zaznaczonymi ważniejszymi miejscami dla Rafała, jak również trasami jego drogi. Dzięki temu mieszkańcy stolicy mogą wczuć się w głównego bohatera powieści. Bohatera, który na koniec okazuje się postacią autentyczną...