W Sercu Oceanu | Autor: Elvira Menéndez

Hiszpania w roku 1550 to czas obfitujący w niesamowite przygody pewnych dam. Wtedy w daleką i niezwykle niebezpieczną podróż morską do Nowego Świata udało się osiemdziesiąt kobiet pod przewodnictwem szlachetnie urodzonej Mencii de Calderon. Równie niezwykły, co miejsce podróży oraz liczba pasażerek, jest ich cel. Pani de Calderon znana ze swych ukształtowanych i nieco kontrowersyjnych poglądów postanowiła bowiem, że dziewczęta będą doskonałym kandydatkami na żony dla mieszkających w koloniach Hiszpan. W taki sposób na pokładzie pełnego męskiej załogi znalazły się najpiękniejsze hiszpańskie dziewczęta. Oczywiście podróż morska niosła za sobą wiele przeciwności, nie wspominając o chorobie morskiej. Najpierw statek został zaatakowany przez piratów, potem rozpoczęła się epidemia dżumy, a to był zaledwie początek. Na cnotę dziewcząt czyhała również załoga, więc panien trzeba było ciągle pilnować. Długa podróż, epidemia i kończące się zapasy jedzenia i wody wycieńczyły fizycznie i psychicznie wiele dziewcząt, z których większość zmarła. Nie powstrzymało to jednakże odważnej Mencii, która nigdy nie wydała rozkazu powrotu do Hiszpanii. Kobieta zdecydowała się sama dowodzić ekspedycji i to dzięki jej staraniom dziewczęta w końcu trafiły do celu po męczących i pełnych wyrzeczeń dziewięciu latach.

Tak w skrócie przedstawia się fabuła niezwykle popularnej za granicą powieści Elviry Menendez. Autorka znana jest z pisania scenariuszy i współpracą z ważnymi hiszpańskimi kanałami telewizyjnymi. W sercu oceanu jest debiutancką powieścią dla dorosłych autorki, która dotąd pisała tylko utwory dla dzieci. Polski czytelnik ma okazję zaznajomić się z książką dzięki popularności serialu nakręconego na jej podstawie.

Powieść Elviry Menedez jest utworem przypominającym opowieści ,,płaszcza i szpady" Dumasa. Jest zatem awanturnicza wyprawa, niebezpieczna intryga i miłość dwojga młodych bohaterów, którzy muszą pokonać piętrzące się przeciwności. Jednakże te elementy fabuły są tylko tłem dla ważnych wydarzeń historycznych i przemian, które następowały w XVI wieku. Książka ukazuje nieznany wymiar kolonizowanych terenów oraz powiązane z tym problemy natury politycznej, kulturalnej i społecznej. To także opowieść o rolach, jakie spełniały w społeczności obie płci. Niemniej autorka kładzie większy nacisk na ukazanie położenia kobiet w metropoliach i koloniach.

W sercu oceanu to oparta na faktach historycznych opowieść o kobietach i ich losie w XVI wieku. Przetrwanie w świecie całkowicie zdominowanym przez rządnych władzy i podbojów mężczyzn wiązało się z wieloma wyrzeczeniami. Kobiety uważane były jedynie za ozdobę mężczyzny niczym klejnoty zatopione w złotej oprawie. Traktowane z pogardą i zmuszane do poślubienia prawie obcego człowieka przedstawicielki płci pięknej nie miały łatwego życia. A zaślubiny stawały się często początkiem ich trudnej drogi, polegającej na spełnianiu zachcianek pana i władcy oraz rodzeniu dzieci, a najlepiej synów- dziedziców majątku i prestiżowego nazwiska. Na tym ponurym tle iskierką nadziei wydaje się Mencia de Calderon. Kobieta inteligentniejsza od wielu mężczyzn, odważna i nie obawiająca się wyzwań. Kobieta, która samodzielnie pokierowała wymyśloną przez siebie wyprawą. Jednakże postać Mencii to także obraz kobiety o ograniczonych poglądach, w których można szukać początków rasizmu i europocentryzmu. Jednym z powodów, dla którego zapoczątkowała wyprawę do Rio de la Plata były jej uprzedzenia. Pani de Calderon sprzeciwiała się związkom hiszpańskich szlachciców z Indiankami i czarnoskórymi niewolnicami. Jej obawy dotyczyły potencjalnych zagrożeń dla wartości chrześcijańskich i ,,czystości" szlacheckiej krwi w hiszpańskich koloniach. Oczywiście wyprawa miała również wymiar polityczny związany przede wszystkim z rywalizacją Hiszpanii z Portugalią o tereny Rio de la Plata.

Ta powieść okazać się może doskonałym materiałem do analizowania kwestii genderowych oraz porównania aspektów życia kobiet w koloniach z warunkami, w których egzystowały Europejki, a przede wszystkim Hiszpanki. Jednym z moich ulubionych fragmentów książki jest rozmowa matki z córką na temat tego, jaka powinna być kobieta, aby spodobała się mężczyźnie:
,,- My, kobiety, nie powinnyśmy być nazbyt... dociekliwe.
- Tylko piękne?
- Właśnie – odparła matka, nie dostrzegając ironii w głosie córki. – A do tego słodkie i usłużne... Żaden kawaler nie zapragnie się z tobą ożenić, jeśli będziesz od niego bystrzejsza."

Szczerze polecam powieść Elviry Menendez W sercu oceanu. Mam nadzieję, że utwór zainteresuje odbiorcę rozmiłowanego w przygodowej fabule, która osadzona jest w historycznych realiach. Autorka postarała się o w miarę wierne odwzorowanie tła historycznego i ukazania specyfiki funkcjonowania hiszpańskich kolonii. Wiele uwagi poświęciła kobietom, których rola była ograniczana do służenia mężowi i rodzenia dzieci. Zresztą taki także był cel ekspedycji Mencii de Calderon. Z kolei czytelnik lubiący wartką akcję i zmagania bohaterów z wieloma przeciwnościami losu również będzie zadowolony z lektury. Napady piratów, straszliwa epidemia, pełna niebezpieczeństwa wyprawa przez terytorium Indian – to tylko niektóre z wielu bardzo emocjonujących elementów powieści. Również miłośnicy opowieści o dużym nacechowaniu emocjonalnym znajdą coś dla siebie.