Tajemnica Szpilki Oraz Obcy Z Mroków Nocy | Autor: Edgar Wallace

Z racji tego, że jestem ogromną miłośniczką kryminałów często po nie sięgam. Ogromnym szacunkiem i sentymentem darzę tzw. klasyczne powieści detektywistyczne powstałe w pierwszych latach XX wieku. Uwielbiam twórczość mistrzyni kryminału Agathy Christie, ale także sięgam po książki nieznanych w Polsce autorów, tj. Dorothy Sayers, czy Raymond Chandler. Tym razem miałam przyjemność przeczytania utworu Egdara Wallace'a Tajemnica szpilki. Powieść została wydana niedawno w nowym i odświeżonym tłumaczeniu. Wydawca jako dodatek umieścił opowiadanie Obcy z mroków nocy, które pierwotnie ukazało się w anglojęzycznym czasopiśmie Blackmask.

Tajemnica szpilki opisuje skomplikowane i przebiegające dwutorowo śledztwo mające miejsce w latach 20. XX wieku. W Londynie ginie znany milioner Jesse Trasmere. Okoliczności tego zdarzenia są niezwykle trudne do rozwikłania: pancerny pokój, w którym znaleziono ciało mężczyzny był zamknięty, a jedyny klucz, który zdołałby otworzyć pomieszczenie znaleziono przy denacie. Tajemniczym morderstwem zaczyna interesować się miejscowy reporter Tab Holland. Ta sprawa jest dla niego priorytetem, ponieważ jego współlokator Rex (zwany pieszczotliwie Bobaskiem) jest siostrzeńcem ofiary. Dziennikarz nieoficjalnie dołącza do śledztwa prowadzonego przez młodego i przenikliwego detektywa Cartera. Czy wspólnymi siłami uda im się okoliczności zbrodni i poznać tożsamość mordercy? W międzyczasie Tab przechodzi fazę fascynacji piękną i utalentowaną aktorką teatralną. Pomaga jej także w odzyskaniu kosztownej biżuterii, która niedawno została skradziona. Co ciekawe wśród kosztowności znajdowała się szpilka łudząco podobna do tej, którą odnaleziono w domu Trasmere'a. Czy tajemniczy Chińczyk i jeden ze współpracowników ofiary Yeh Ling miał swój udział w tajemniczej zbrodni?

Wallace odwołuje się do motywu zamkniętego pokoju zaprezentowanego przez Edgara Allana Poe (nazywanego nota bene ojcem literatury kryminalnej) w opowiadaniu Morderstwo przy Rue Morgue. Podobnie jak Poe uatrakcyjnił fabułę poprzez wprowadzenie przestrzeni zamkniętej jako miejsca zbrodni. Powieściowy Trasmere ginie w miejscu, do którego tylko on posiadał klucz. Interesujące jest to, że pancerna piwnica, do której często wchodził, w momencie jego zabójstwa była zamknięta od środka. W tym przypadku prowadzący śledztwo detektyw musi wykazać się umiejętnościami, aby rozwikłać zagadkę zamkniętego pokoju.

Autor z brutalną szczerością i ironią (zwaną przez niektórych angielskim humorem) przedstawia tło społeczne i problemy ówczesnych mieszkańców Londynu. Stolica Anglii jest metropolią, która przyciąga wielu ludzi szukających dochodowej pracy i możliwości spełnienia marzeń o godnym życiu. Dużą część społeczności lokalnej stanowią Azjaci, którzy mimo ogromnych różnic kulturowych i mentalnych, z sukcesem prowadzą własną działalność. Niestety mimo wielu starań Anglicy okazują się ksenofobami, którzy obawiają się przybyszów z zagranicy. Chińczycy, mimo pracowitości i jakości oferowanych usług, są także z powodu obyczajów i wyglądu zagadką i swoistym zagrożeniem dla zwartej i opartej na konserwatywnych wartościach społeczności londyńskiej. Uważani są za mściwych i ulegających zemście na tych, którzy zawiedli ich zaufanie.

Powieść Tajemnica szpilki jest tradycyjnym kryminałem trzymającym w napięciu i niepewności aż do ostatniej strony (jednakże mniej więcej w połowie zaczęłam podejrzewać jednego z bohaterów i nieskromnie dodam, że miałam rację i to on okazał się mordercą). Znaczenie tytułowej szpilki i jej umiejscowienia na miejscu okazuje się banalnie proste, że z trudem przychodzi czytelnikowi na myśl. Za bardzo udany uważam wątek azjatycki, który dodaje specyficznego charakteru powieści. Natomiast wątek miłosny Taba i Ursuli nieco zaburzał konstrukcję fabuły. Z racji uczuć dziennikarz został wyłączony ze śledztwa, co mi się trochę nie podobało. Miałam nadzieję także na podążanie śladami za detektywem i odkrywanie razem z nim kulis zabójstwa. Niemniej zakończenie jest zaskakujące i igrające z konwencją kryminału.

Opowiadanie Obcy z mroków nocy zaskoczyło mnie bardzo pozytywnie, choć nie jest stuprocentowym kryminałem. Urzekło mnie ukazanie perspektywy przestępcy i jego zaburzonej psychiki oraz mroczny klimat jak z koszmarnego snu. Zaletą działka jest także diabelskie pochodzenie jego towarzysza, który w ciągu nocy nie odstępuje go na krok i nakłania go do zbrodni. Zakończenie zasługuje na uwagę i jest moim zdaniem doskonałe.

Po lekturze utworów Edgara Wallece'a czułam niedosyt i miałam ochotę na więcej. Choć prezentowane przez niego zbrodnie nie są może wyszukane, a opisy zwłok nie przyprawiają o mdłości, to jest to kawał dobrej i trzymającej w napięciu literatury. Autor utrzymuje zainteresowanie czytelnika dzięki serii napadów zagrażających życiu głównych bohaterów i specyficznemu sposobowi prowadzenia narracji. Wypowiedzi bohaterów okraszone są ironią i wywołują charakterystyczny uśmieszek czytelnika. Moim zdaniem Tajemnica szpilki jest utworem wartym przeczytania, choćby z racji jego znaczenia w rozwoju literatury kryminalnej. Powieść ma swój starodawny klimat, który zauroczy każdego miłośnika kryminału. Naprawdę polecam!