Jaka Szkoda Krótkie Życie Pauli Modersohn-Becker | Autor: Anna Arno

Anna Arno popełniła książkę, której lektura obcuje w przeżywanie i przyswajanie najszlachetniejszych treści, jakie mogą powstać w oparciu o życie artysty. Jest to bowiem pozycja, w której przeplatają się wszystkie elementy, wszystkie płaszczyzny życia malarki, tworzące integralną całość, ujawniającą się nie tylko w postawach życiowych, ale przede wszystkim w sztuce. Jaka szkoda. Krótkie życie Pauli Modersohn-Becker to niezwykły wgląd w twórczość artystki, rozumiany nie tylko jako motywowany życiem osobistym odbiór spuścizny, ale analiza powodów, wpływów, pragnień i bodźców, które wpłynęły na jej istotę. Lektura recenzowanego wydawnictwa tak naprawdę pozwala na głębokie wejrzenie w świadomość i mentalność artystyczną, umożliwiające nie tylko bliższe, owocniejsze poznanie bohaterki książki, ale przede wszystkim pełniejsze zrozumienie obrazów, które po sobie zostawiła. To pod tym względem pozycja zupełnie wyjątkowa i szalenie intrygująca, realizująca się nie jako biografia czy opracowanie dzieł Pauli Modersohn-Backer, ale jako szeroka opowieść o jej życiu i procesie tworzenia. Wyłania się z niej wizja malarki, jako tej, która swoją egzystencję podporządkowała tworzeniu, a każdy dzień naznaczała pracą i zabieganiem o permanentny rozwój, umożliwiający dojście do form, które w pełni wyrażają wewnętrzne przekonania.

Nieustana praca nad warsztatem i treścią to jeden z najciekawszych, najbardziej wymownych i znamiennych obrazów omawianej książki. Autorka uwypukla pracę nad sobą, której nieustanie podległa bohaterka książki. Kreśli przed czytelnikiem wizję wzmożonego wysiłku, którego celem było nabycie takich umiejętności i poskromienie takich form, by przelewać na płótno to, co naradza się w głowie, co rozbrzmiewa w duszy. Codzienne starania, a także inspirowanie się nie tylko twórczością innych, wybitnych artystów – Anna Arno opisuje podróże artystki, których celem było między innymi obcowanie z wybitnymi twórcami, obrazami i wystawami – ale również kontakt z twórczością partnera, który choć nie popierał w pełni wyrazu artystycznego Pauli, istotnie odcisnął się na jej twórczości, również stanowi obiekt zainteresowania autorki. Opisane zostają wszystkie zjawiska kulturowe tudzież społeczne, wszystkie możliwe wpływy, społeczności i jednostki, które mogły ukształtować nie tylko wizję, ale i wrażliwość malarki, których odbicia doszukać się można w jej obrazach. Dokonana zostaje szeroka analiza otoczenia i bodźców, które mogły przełożyć się na to, co tworzyła Paula Modersohn-Backer. Jest to niezwykle ważne i ciekawe, gdyż umożliwia pełniejszy odbiór jej twórczości.

Istotne jest również to, że autorka, choć dokonuje interpretacji, nie narzuca czytelnikowi swojego zdania, swojej opinii. Lektura tropów, którymi raczy odbiorcę, na przykład na temat kwiatów, które są silnie zakotwiczone w twórczości bohaterki książki Jaka szkoda. Krótkie życie Pauli Modersohn-Becker, pozwala dostrzec więcej, co jest możliwe w każdej chwili, gdyż wydawnictwo zostało wzbogacone o liczne reprodukcje. Niesamowite jest to, że pierwszy kontakt z obrazami artystki, poprzedzający przyswajanie treści Anny Arno (reprodukcje zostały umieszczone na pierwszych stronach książki), tak odbiega od tego, który ma miejsce po lekturze. Jest to jeden z dowodów na to, że lektura tego wydawnictwa wymiernie poszerza horyzonty i przybliża nie tylko tematykę, ale i formę obrazów – wszystko o czym pisze autorka ma wpływ na percepcję odbiorcy. Jest to zatem książka wielowymiarowa, gdyż traktuje o wszystkich aspektach twórczego życia Pauli Modersohn-Becker, zahaczając również o te tematy, które choć realizowały się na prywatnej, codziennej, intymnej płaszczyźnie, to miały wpływ na jej sztukę.

Książka Anny Arno to sposobność do wstąpienia w świat artystyczny, pełny twórczych poszukiwań i rozważań. Jednym z takich miejsc, w których odbywały się spotkania, twórcze konfrontacje, dyskusje pełne wzniosłych tematów, była wieś Worpswede, będąca swoistym symbolem wewnętrznego rozdarcia Pauli. Bohaterka recenzowanej książki choć ceniła warunki, które zapewniała jej cisza i prostota prowincji, odczuwała potrzebę przebywania w Paryżu – mieście, w którym uczestniczyła w kulturalnych wydarzeniach, gdzie pobierała nauki, obserwowała mistrzów, rozwijała własne umiejętności i poczucie estetyki. Rozdźwięków w życiu artystki doszukać możemy się więcej – o czym również pisze Anna Arno – a realizują się one zarówno na płaszczyźnie wewnętrznej (dotyczącej pragnień, potrzeb), artystycznej, intymnej (w wąskich relacjach) oraz społecznych (niezrozumienie przez pewne środowiska obrazów malarki).

Jaka szkoda. Krótkie życie Pauli Modersohn-Becker to pozycja merytorycznie obszerna, prezentująca wszystko to, co związane z życiem twórczym (bo o tym przede wszystkim traktuje) Pauli Modersohn-Becker. Czytelnikowi zostają ukazane wszystkie te płaszczyzny osobowości i rzeczywistości, w której obracała się artystka, które miały przełożenie na jej sztukę. To książka rzetelnie i sprawnie napisana, oddająca treści najważniejsze dla odbiorcy jej spuścizny. To wydawnictwo, które czerpie z wielu źródeł, które dostarcza w sposób przystępny nie tylko ogrom informacji, ale przede wszystkim wskazówek interpretacyjnych, których wartość przy kontakcie z obrazami Pauli Modersohn-Backer jest nieoceniona. Pozycja absolutnie interesująca i godna rekomendacji.