Od Safony Do Sibylli | Autor: Urszula Szybowska

Ta opinia, oprócz tego, że będę oceniać książkę, będzie również wypowiedzią na temat negatywnego zjawiska, którym jest wydawanie publikacji sensu strico naukowych, nie informując o tym na okładce. Ale o tym w dalszej części recenzji.

Kiedyś na zajęciach z interpretacji dzieła plastycznego omawiałam tekst „Dlaczego nie było wielkich artystek?". Fakt, zachowało się trochę prac kobiecych, ale żadna z nich nie była żeńskim Michałem Aniołem. Główną przyczynę upatrywano w tym, że kobiet po prostu nie uważano za wielkie artystki, tym samym ich dzieła się nie zachowały. Spowodowane było to tym, że ówczesna koncepcja geniuszu nie mieściła w sobie idei kobiecości. Oprócz tego deprecjonowano kobietę jako osobę, odbierano jej w ogóle moc twórczą, przypisywano tylko sferze domowej.

Pani Urszula Szybowska stworzyła pewnego rodzaju katalog i to nie do końca mi odpowiada. Myślałam, że będzie to raczej analiza krytyczna pisarek i ich dzieł, a otrzymałam posortowany zbiór nazwisk. Zdecydowanie oczekiwałam komentarza krytycznego, nie zaś jedynie stwierdzenia, że były, tworzyły i miały biografie.

To przekrojowe spojrzenie na czasy od starożytności aż po oświecenie. Brak w tym opracowaniu XIX wieku i czasów późniejszych, bo te okresy są dobrze udokumentowane pod względem kobiecej sztuki. Co bardzo mi się podoba to to, że pisarka nie powtarza obiegowych opinii, lecz weryfikuje je z prawdą. Nie produkuje kolejnej książki o tym, jak kobiety miały źle, lecz zwraca uwagę na to, jak to się kształtowało w zależności od pozycji społecznej.

Oprócz katalogu, wprowadzenia zarysowującego miejsce kobiety w świecie, biografii artystek, badaczka dodaje liczną bibliografię, z której na pewno skorzystam przy okazji moich czytelniczych poszukiwań.

A teraz, dlaczego wystawiłam tak niską notę? O tym, że jest to katalog a nie opracowanie krytyczne dzieł tych kobiet już wspomniałam. Drugą moją uwagą jest fakt, że to publikacja naukowa. Czyta się je zupełnie inaczej niż beletrystykę i powinno się uprzedzać czytelnika, o charakterze dzieła. Styl jest za mało gawędziarski, a za bardzo naukowy. Jest całe mnóstwo przypisów, praktycznie każdy akapit ma przypis, co świadczy, że jest to typowa praca naukowa, opierająca się na badaniach innych ludzi. Nie krytykuję tego, że Pani Szybkowska używa badań innych – przecież ja też tak robię w swoich pracach naukowych. Jednak od czegoś, co aspiruje, jak mi się zdaje, do miana literatury, to jednak oczekuję więcej pracy twórczej, mniej przepisów danej osoby.

Co dobrego w „Od Safony do Sibylli"? Poznałam biografie kobiet, o których wcześniej nie słyszałam. Według mnie, można je było bardziej solidnie opisać, a nie skoncentrować ich biografie na 1 stronie. Bogata bibliografia na pewno mi się przyda, ponieważ naukowo zajmuję się gender studies. Zapewne zdarzy mi się powołać na publikację Szybkowskiej i skorzystać z przytoczonych przez nią publikacji.

To typowa praca naukowa osoby, która znajduje się na niskim szczeblu uniwersyteckim (licencjat, może magister). Opracowuje tematy przebadane przez inne osoby. Ciekawie, ale i tak wolałabym sięgnąć do źródeł. Książka została wydana bardzo zgrabnie, okładka jest urzekająca, zaś font nie męczy oczu.

Gdybym czytała to jako pracę naukową byłoby wyżej. Jednak czytałam jako literaturę, tym samym daję 2/6.