Czytanie Z Kości | Autor: Jakub Szamałek

Jestem miłośniczką kryminałów już od wielu lat i od tamtego czasu staram się czytać nie tylko tzw. klasykę gatunku, ale również pozycje nowe, bądź napisane przez mało znanych autorów. Tym razem miałam możliwość przeczytać najnowszą książkę Jakuba Szamałka.

Fani dobrych kryminałów kojarzą zapewne Jakuba Szamałka jako nagrodzonego na Międzynarodowym Festiwalu Kryminału we Wrocławiu w 2011 roku. Wówczas jego powieść Kiedy Atena odwraca wzrok została uznana przez czytelników za najlepszy kryminał. Niektórzy nazwisko pisarza mogą łączyć ze studiem CD Project Red (to producent gier o Wiedźminie), w którym pracuje jako starszy scenarzysta.

W najnowszej powieści autor zdecydował się na przedstawianie zdarzeń z dwóch równoległych płaszczyzn. Fabuła zbudowana została poprzez połączenie czasów współczesnych ze światem antycznym w formie kilku rozdziałów numerowanych od alfy do omegi. Czytelnik śledzi poczynania pijaka i życiowego nieudacznika Leocharesa, który przybywa do Veii w 421 roku p.n.e. w celach zarobkowych.

Leochares to nowy typ antybohatera. Jest podstarzały, trochę za grupy i niezbyt urodziwy. Ciągle zapija smutki i stara się zapomnieć, że w każdej chwili może stracić zakład złotniczy z powodu zalegania z czynszem. Zmaga się także z homoseksualną relacją żony z niewolnicą. Jedyną jego pociechą jest syn, ale Leochares jest zbyt słaby, aby zmienić stare przyzwyczajenia. Nabiera pewności siebie, gdy zostaje wynajęty do odnalezienia zabójcy etruskiego króla. Przypominają mu się wtedy czasy świetności, gdy był najemnikiem i podziwiano go z powodu lotnego umysłu. Zachęcony perspektywą zarobku mężczyzna postanawia sprawdzić, czy nadal jest dobrym ,,śledczym". Rozpoczyna pełną przeciwności i niebezpieczeństw wyprawę, którą wielu uznaje za niepotrzebną. Zadziwiające jest, że żona i prawowity syn zmarłego oraz poddani nie chcą poznać przyczyn makabrycznego morderstwa władcy. Sprawą zainteresowany jest jedynie królewski bękart książę (tylko z tytułu) Aranth. Leochares musi wykazać się zdolnościami kojarzenia faktów i uniknąć mordercy, który zrobi wszystko, aby nie zostać złapanym. Czy mu się uda?

Równocześnie czytelnik poznaje młodą i ambitną badaczkę Ingę Szczęsną mieszkającą w obskurnej dzielnicy Londynu. Mimo zbliżającego się zakończenia studiów doktoranckich kobieta nie ma perspektyw na przyszłość. Każde jej podanie o grant zostaje odrzucone. W międzyczasie przygotowuje wystąpienie na konferencję naukową o tajemniczym szkielecie mężczyzny znalezionym w czasie wykopalisk archeologicznych. Niestety jej wystąpienie nie cieszy się zainteresowaniem (jak i cała konferencja, gdyż publiczność stanowią tylko osoby wygłaszające referaty, a prowadzący wydaje się tak bardzo znużony, że rysuje szlaczki). Ponure i pełne zmartwień życie Ingi zmienia się gdy po konferencji zagaduje ją jedna z uczestniczek prof. Bellmont, która podczas obrad namiętnie poświęcała się grze na tablecie. Wraz z nią Inga udaje się do Włoch w celu odkrycia tożsamości tajemniczego mężczyzny, w którego grobie znaleziono niecodzienne przedmioty, tj. monety z różnych zakątków świata, czy przybory złotnicze. Wszystko wskazuje na to, że został zamordowany.

Szamałek prowadzi z czytelnikiem inteligentną grę i trzyma go w napięciu do ostatniej strony. Wprowadza zaskakujące przeciwności, z których nieporadny bohater wychodzi z wieloma ranami. Pisarz, w przeciwieństwie do wielu autorów kryminałów, nie podaje wprost tożsamości mordercy. Zatem zadaniem czytelnika jest uważne śledzenie akcji i wskazówek zdobytych przez Leocharesa i samodzielne zdemaskowanie mordercy. Uważam to za zabieg bardzo udany i wnoszący dużo świeżości w tego typu pisarstwo.

Szamałek jest również mistrzem opisu zachowań ludzkich. Z charakterystyczną ironią i ciętym humorem przedstawia życie w dwóch, zdaje się odmiennych, rzeczywistościach. Ukazuje ludzkie przywary ukrywające się pod tonami perfum i pięknych tkanin oraz nieprzyjemny świat badaczy, do którego wstęp jest ograniczony (chyba, że ma się wpływowego protektora). Przedstawia cienie i blaski życia w starożytności i współczesności, które okazują się bardzo podobne. Z pieczołowitością i drobiazgowością opisuje również dawne obrzędy i wierzenia, między innymi czytanie przyszłości ze zwierzęcych organów, czy ceremoniał związany z pochówkiem. Są one poparte licznymi poszukiwaniami autora, który ukazuje czytelnikowi swoją erudycję.

Polecam książkę Czytanie z kości każdemu fanowi kryminałów z historią w tle. Jest to pozycja dla każdego miłośnika wciągającej fabuły, wartkich zwrotów akcji i lekkiej, ale pełnej ironicznej obserwacji życia ludzkiego narracji. Książka doskonale łączy ze sobą elementy archeologii, tajemnicy połączonej z zagadkową fabułą kryminału. To dokonała i wciągająca lektura, która zachwyci każdego miłośnika literatury.