Śmiertelni. Medycyna I To, Co Najważniejsze | Autor: Atul Gawande

Atul Gawande pracuje jako chirurg oraz endykrynolog w Brigham and Women's Hospital w Bostonie i w Dana Farber Cencer Istitute. Był doradcą do spraw służby zdrowia w czasie prezydentury Billa Clintona. Od roku 1998 współpracuje z magazynem New Yorker.
Jego debiutancka książka „Kompliacje" znalazła się w finale Nationa Book Award w 2002 roku, natomiast w 2006 został uhonorowany prestiżowym stypendium MacArthura za dokonania w dziedzinie literatury i medycyny. Sama nagroda nazywana jest grantem geniuszy. Gawande na podstawie własnych doświadczeń i praktyki zawodowej, ale także posługując się doświadczeniami innych lekarzy opisuje przejmujące historie pacjentów, których czas się kończy. Ujawnia, jak bardzo medycyna wciąż jet bezsilna, pokazuje porażki, przyznaje się do ograniczeń. Na konkretnych przykładać obrazuje, jak powinno rozmawiać się z osobami nieuleczalnie chorymi i jak polepszyć jakość ich życia na tej ostatniej prostej.

Ta powieść to ważny głos w dyskusji aktualnie odbywa na świecie. Czy ludzie mają prawo decydować o własnym życiu albo śmierci? Tym razem wypowiada się lekarz, który rozmawia ze starszymi, schorowanymi ludźmi na co dzień i mówi jasno. Ci ludzie chcą odejść z godnością, ale ich rodziny im na to nie pozwalają. Wręcz ubezwłasnowolniają starszych ludzi, przedłużając nie życie, a wegetacje. Idealnym rozwiązaniem jest proste zapytanie osoby starszej, czego sobie życzy. Przestańmy, jako rodziny osób w wieku słusznym, patrzeć na własne dobro i czyste sumienie, a choc raz, zadbajmy o innych. Zainteresujmy się, czy nasze czyste sumienie, nie sprawi, że ktoś będzie cierpiał i umierał w mękach.

Żeby nie było, że „Śmiertelni" to apoteoza ku eutanazji. Przedstawione są argumenty drugiej strony i choć autor się do nich ustosunkowuje, to bynajmniej ich nie deprecjonuje. Przedstawia badania, przytacza fakty. Jest opanowany i nie daje się ponieść emocjom.

To chyba nie było celowe działanie Gawande, ale zaczęłam odczuwać strach. Strach, że będę kiedyś na tyle stara, że moje życie będzie tylko trwaniem i nie pozwolą mi odejść z godnością. Bo rodzina, bo kościół, bo tak nie można. I będę się męczyć, będzie mnie bolało, a ja będę musiała trwać w tej bezsilności na łasce i niełasce chorób, śmierci i rodziny.

To opowieść nie tylko o prawie do eutanazji, ale ta tematyka najbardziej mnie dotknęła. Dlaczego? Bo od umierania np. swoich dzieci można uniknąć w prosty sposób, nie posiadać ich, ale od własnej śmierci nie ucieknie nikt. Choćbyśmy nie wiadomo co robili, to umrzemy.

Książka jest poprawnie napisana. Język jest stosunkowo lekki, pozbawiony medycznych sformułowań. Okładka prezentuje się całkiem estetycznie, choć uważam, że można było jakoś bardziej podkreślić kontemplacyjny charakter tego utworu. Obwoluta sugeruje raczej powieść medyczną ze zwrotami akcji, a naprawdę to jest historia o umieraniu. O przypadkach, które są jednocześnie normą dla wszystkich.

Choć może kłamię? Może ta publikacja wcale nie jest o umieraniu, a o życiu? Pełnym, radosnym do samego końca? Może lekarz właśnie taką starość opiewa. Sprawdźcie sami o czym dla Was będzie ta książka. Bo warto. „Śmiertelni" przypominają, że wszyscy jesteśmy śmiertelni. To ważny głos w dyskusji. Ale jaki to głos! Spokojny, wyważony, nie wdający się w emocjonalne polemiki, okazujący empatię, gdzie i komu się tylko da.