W Cieniu Pałacu Zimowego | Autor: John Boyne

Zastanawialiście się kiedyś, jak to jest być księżniczką lub księciem? Mieć wszystko na skinienie, ale też żyć pod kloszem? Otaczać się luksusem, ale nie móc decydować o sobie? Być panem lub panią życia i śmierci innych, ale nie móc podejmować najdrobniejszych decyzji dotyczących własnego życia i przyszłości?

A może myśleliście, jak to jest utracić wszystko – całe swoje życie, rodzinę, kulturę, w której było się wychowanym i po prostu w jednej sekundzie stać się kimś innym? I jeszcze musieć uciekać i żyć w ciągłym strachu, ze zostanie się odnalezionym. I że ucierpisz na tym nie tylko Ty, ale także wszyscy Twoi bliscy...
A jak to jest żyć w przeświadczeniu, że wszystkie tragedie, które dotykają ludzi, których kochasz, którzy są dla Ciebie ważni, dzieją się przez Ciebie?

Takie pytania pojawiły się u mnie po przeczytaniu tej książki...
Książka Johna Boyne „ W cieniu Pałacu Zimowego" opowiada historię rosyjskiego emigranta, który na stałe osiedlił się wraz żoną w Londynie. Wiedzie tutaj spokojne życie. Jest byłym pracownikiem biblioteki, ona – byłą nauczycielką, wcześniej szwaczką. Poznajemy ich w sytuacji, gdy kobieta cierpi z powodu raka i gdy nie zostaje jej już wiele dni życia. Książka jest wspomnieniem mężczyzny o ich wspólnym życiu. Im bardziej cofamy się w przeszłość, tym więcej tajemnic odkrywamy. Okazuje się, że z pozoru zwyczajni przybysze z Rosji, są tak naprawdę kimś zupełnie innym...

Gregoryj rzeczywiście pochodzi z niewielkiej wioski. Zrządzeniem losu trafia na dwór carski, gdzie jego zadaniem jest ochrona carewicza Aleksego – jedynego męskiego potomka ostatniego cara Rosji. Na dworze carskim poznaje całą rodzinę władcy, w tym także piękną córkę Anastazję. Jest też świadkiem wielu ważnych wydarzeń, na własnej skórze przekonuje się, jak wielka jest moc słynnego Rasputina. Wreszcie, jest świadkiem rewolucji bolszewickiej i w końcu świadkiem stracenia rodziny carskiej.
I tu zaczyna się druga część historii – pozostając wiernym sługą cara, który zdążył już zaprzyjaźnić się z samym władcą i jego rodziną, Gregoryj musi wyjechać z Rosji. W tej podróży towarzyszy mu Zoja – kobieta, która potem, we Francji, stanie się jego żoną. I która skrywa pewien sekret. Sekret, który nigdy nie może wyjść na jaw...

Kim jest tajemnicza Zoja? Jak wyglądało życie na carskim dworze? Za którego przyjaciela Gregoryj co roku zapala świeczkę w cerkwi? Tego nie zdradzę, bo odebrałabym przyjemność czytania książki. A ta jest naprawdę wielka... Oprócz wciągającej historii, powieść ma bowiem także bardzo ciekawą budowę. Jednocześnie historia opowiadana jest z dwóch stron: chronologicznie – to dotyczy lat, które Gregoryj spędził w Rosji; oraz za pomocą retrospekcji – tu z kolei mamy do czynienia z latami spędzonymi na emigracji. Obie narracje spotykają się pod koniec opowieści, w punkcie kulminacyjnym. Kulminacyjnym dlatego, że wydarzenie tam opisane tak naprawdę zmieniło bieg historii. Historii głównych bohaterów i historii świata...
Ciekawie odczytać można także tytuł: dosłownie, bo duża część akcji toczy się właśnie w Pałacu Zimowym oraz metaforycznie – Pałac Zimowy i lata w nim spędzone kładą się cieniem na całym przyszłym życiu bohaterów...

Bardzo podobało mi się także to, że autor – znany m.in. z książki „Chłopiec w pasiastej piżamie" pochodzący z Irlandii John Boyne, choć ucieka od zaangażowania politycznego, zwraca uwagę na fakt, że zarówno carat jak i rządy bolszewików nie były dobre. Kłóci się z tymi, którzy popierają rewolucję i z tymi, którzy bezlitośnie krytykują lub bezrefleksyjnie popierają carat. W ten sposób pokazuje, że wszystko ma dwie strony medalu, że nic nie jest czarno-białe...
Książkę polecam serdecznie. Na zimowe wieczory i na długie wiosenno-letnie popołudnia...