Niższe Studia | Autor: Maciej Cisło

Czym jest poezja..? Słowem, myślą, znaczeniem czy też być może chwilą, którą udało się zamknąć w okowach kilku liter..? Myślę, że najwłaściwszą odpowiedzią na to pytanie jest.. - WSZYTSKIM. Otóż nie sposób jest wyznaczyć jednej, prostej definicji wyjaśniającej i odkrywającej zarazem tajemnicę poezji, tak by każdy mógł od dzisiaj wiedzieć i zrozumieć czy jest ów wiersz widniejący na tle białej kartki przed jego oczyma..Poezja ma wiele imion, wiele twarzy i wiele szat, z których każdy czytelnik odkrywa po kolei jedną z nich, by móc nasycić się tym, co się pod nią kryje. Poezja to różnorodność form, znaczeń, czasów i przesłań, które muszą być od siebie tak bardzo inne, gdyż w przeciwnym wypadku przestaną być prawdziwe. O tej prawdzie utwierdził Mnie niezwykły tomik autorstwa cenionego i uznanego poety - Macieja Cisło, który nosi tytuł "Niższe studia".

Propozycja Macieja Cisło to bardzo zaskakująca, wielobarwna i interesująca podróż przez krainę współczesnej poezji, na której to czekają na Nas bardzo różne stacje poetyckie, od fraszki, poprzez aforyzmy i erotyki, a na filozoficznych i głęboki refleksjach skończywszy. Trudno te utwory słowne nazywać wierszami, bynajmniej większość z nich, gdyż chyba nie taka miała być ich natura z założenia. To krótkie zdania, słowa, myśli, oddające w niezwykle mądry i trafny sposób ulotność danej chwili, miejsca, wydarzenia, refleksji..Odnajdziemy tu teksty traktujące o miłości, radości, zabawie, ale także i smutku, samotności, odchodzeniu. Tak naprawdę są to wykładnie tego wszystkiego, czym jest życie, te najzupełniej zwyczajne, codzienne, jak i również ty wyniosłe, potęgowane ważnymi chwilami w życiu każdego z Nas.

Maciej Cisło sięga w swej twórczości po wszystko to, czym tak naprawdę jest "polskość". Dla Mnie lektura tych utworów to swoista wyprawa po Polsce, polskich krajobrazach, wsiach, miastach i miasteczkach.., w których to zaglądamy przez lekko uchylone okna domów i domków, by tam podpatrywać Nas samych - Polaków. Nie chciałabym by zabrzmiało to nazbyt patetycznie, gdyż owe podglądanie to nie zawsze wzniosłe i wielkie chwile, lecz najczęściej te najzwyczajniejsze, czasami bardzo intymne i wstydliwe. Innym widokiem rysującym się przy lekturze tego zbioru, to widok polskiej przyrody, krajobrazu, natury, pór roku i miejsc, których często nie zauważamy na co dzień, a które są po prostu przepiękne..To taka literacka chwila przerwy, zatrzymania się w biegu, spojrzenia i zachwycenia się tym, co każdego dnia jest Nam darowane, a czego nie potrafimy lub nie chcemy przyjąć w tym podarku..

Nie potrafię dokonać fachowej analizy tych utworów pod względem gramatycznym, fonetycznym czy też "Bóg wie" jakim jeszcze innym. Dla Mnie te krótkie formy są po prostu dobre, mądre, umiejętnie skomponowane i trafiające do Mnie - czytelnika. Niektóre z nich są rymowane, inne nie. Niektóre przyjmują formę wypowiedzi w pierwszej osobie, inne zaś stanowią myśl i słowa pobocznego obserwatora. Część z nich liczy w sobie zaledwie kilka zdań, inne rozpościerają się zaś na kilka stron. Niektóre są wesołe, inne smutne, zaś jeszcze inne wydają się balansować gdzieś pomiędzy tymi dwoma emocjami. Tyle potrafię wyczytać z tego zbioru Ja, zwyczajny czytelnik..I tak po prawdzie, najzupełniej Mi to wystarczy, gdyż najważniejsze jest dla Mnie to, czy owe utwory są ciekawe i szczere, czy też nie. Cała reszta ma bardzo drugorzędne znaczenie, którym powinni zajmować się krytycy i znawcy literatury..Tak - te utwory są ciekawe i są szczerze.

"Niższe studia" to podróż przez życie autora tego zbioru i tym samym także jego czytelnika. Życie Macieja Cisło, ale także i życie moje,. Moich najbliższych, przyjaciół, znajomych..Wbrew temu czego byśmy sobie bowiem życzyli, tak naprawdę wszyscy jesteśmy do siebie bardzo podobni, niemalże identyczni. I dlatego też słowa o "nadziejności" i "beznadziejności" czy też o byciu "rzeczywistym" lub "nierzeczywistym", które są słowami i myślami Macieja Cisło.., są także Moimi słowami i myślami, z którymi zmierzam się dziś, lub też zmierzę jutro.. I choć być może zabrzmi to zbyt patetycznie i poważnie.., to ze słów tych i myśli można się nauczyć czegoś o życiu, emocjach, Bogu, godzeniu się z tym co trudne i bolesne czy też wreszcie tego, jak łatwo i prosto można cieszyć się ze zwykłych rzeczy..Dla Mnie to naprawdę wiele i choćby z tego oto powodu cieszę się, iż miałam tę sposobność by poznać bliżej twórczość tego autora..

Na sam koniec pozwolę sobie zamieścić ulubiony utwór z całego zbioru, który będzie chyba najlepszą i najtrafniejszą recenzją "Niższych studiów", na jaką mogłabym sobie pozwolić..

"Nie to"

Wciąż mi się zdaję, że robię nie to co powinienem,
co naprawdę umiem, nie tu, nie teraz, nie z tymi ludźmi
i nawet nie w tym sobie, którym, jak mówią, jestem -

Poezja ma to do siebie, że zmienną jest i niestałą, ale odbieraną zawsze indywidualnie. Ramy poetyckie są równie nie określone, jak wyobraźnia Poego czy Lovecrafta, i z równym trudem – a raczej prorokowanym niepowodzeniem – wyznaczenie jej granic. Bo to mieszanka prozy i wszystkich jej gatunków, i połączenie z pokaźną dawką zagmatwania, i choć wcale często wiersz klarownym i czytelnym się wydaje, takim bynajmniej nie jest. Ale kto by tam próbował wiersze interpretować i uogólniać, właśnie... nazbyt wielu, co nie powinno mieć miejsca. Owszem, wiersze zazwyczaj mają znaczenie i przesłanie, jednak niezdrową krytyką jest zarzucanie komuś niewłaściwego odbioru. Szablonowe zniechęcenie.

Powyższa notka znakomicie odzwierciedla oryginalną formę wierszy Macieja Cisło, który za pomocą słów i zawiłych zabiegów, stworzył tomik - zadziwiająco ujmujących swą pozorną prostotą i parafrazą rzeczywistości - wierszy. Z wprawą starego wyjadacza wydziergał lekkie, przyjemne i przenoszące czytelnika w sferę zupełnie wyrazistych odczuć. Nie udało mi się odkryć czym w istocie jest samo meritum poezji pana Macieja, ale wiem – i głęboko przeczuwam – że w pewnym sensie, próbują nadać nowych barw rzeczywistości. To nietypowa poezja (jeżeli jakąkolwiek poezję możemy nazwać typową, ale ta wyróżnia się już na tle inszych dzieł poetyckich). Tomik na pierwszy rzut oka zdaje się – jak na tego typu rozgałęź literatur – stosunkowo pokaźna, lecz gdy czytelnik wciągnie się, okazuję się, że – w rzeczy samej – pokaźny jest, ale jakościowo, bo ilość pożera się dosłownie jednym tchem. Niezwykła sprawność języka, jaką posługuje się autor, sprawia, iż teksty prezentują się alegorycznie inteligentnie, jednocześnie zachowując płynność i jasność odczytu. Stricte odbioru. Ale jak wspomniałem wcześniej, i ten, indywidualny bywa – właściwie jest. Jeśli chodzi o tematykę - jest ona raczej zróżnicowania.

Maciej Cisło przemierza w swych dziełach przez pozornie błahe, proste tematy, które chociaż codzienne, okazują się wcale poważnymi, trapiącymi współczesne społeczeństwo. W wierszach czuć silne refleksje, które poniekąd odzwierciedlają ułamek duszy i myśli autora, dzięki czemu, o wiele łatwiej zdobyć się nam na zrozumienie, acz powinienem podkreślić – że głównie ułatwia to przeniknięcie cienkiej a jednocześnie mocnej błony, dzielącej rzeczywistość od wyobraźni poety, zawartej w Niższych studiach.

Sam tytuł wydaje się niewyobrażalnie trafną metaforą, odzwierciedlającą zarówno odczucia po przeczytaniu utworów tomiku poezji, jak i pozostałych dziedzin literatury, z wyróżnieniem poezji. Pan Cisło niewymownie stwierdził, że czytanie, analizowanie i zagłębianie się w dziedzinach literatury – już samo w sobie stanowi niejakie studia, wzbogacające człowieka wielowarstwową wiedzą, zwłaszcza filozoficzną, dzięki czemu, „cogito ergo sum" Kartezjusza, nabierabardziej pragmatycznego wybrzmienie i ściśle wkomponowuje się w myśl Macieja Cisło, przez co jego poezja po raz wtóry udowadnia swym jestestwem, że magia słów, może być również magią wiedzy.