Monte Cassino | Autor: Peter Caddick Adams

Chciałoby się krzyczeć, przecież nikt z nas nie zasługuje na śmierć. To nie nagroda, wybawienie ani tez zakończenie... w żadnej sprawie. Walka pod Monte Cassino zawsze wywołuje emocje od fascynacji, poprzez ogromny smutek wreszcie- szacunek i podziw. Determinacja, wiara i nadzieja, tak określiłabym stan umysłu walczących o ten kawałek ziemi. Książka „Monte Cassino" Peter'a Caddick-Adamsa porywa czytelnika ze względu na świeże, współczesne spojrzenie na co już wiemy, o czym nas uczono, czym nam opowiadano.Znajdziemy w niej nie tylko fakty dotyczące samej walki, strategii działania w niezwykle trudnych warunkach,ale i wierne opisy środowiska, w którym te działania miały miejsce. Autor, z niezwykłą precyzją pisał książkę- scenariusz jakby chciał jednocześnie zająć miejsce reżysera, malarza i historyka. Jednocześnie oddając w ten sposób należny hołd żołnierzom, jaki jesteśmy bezsprzecznie im winni. Walczących przedstawił nie tylko jako herosów ale ludzi cierpiących, pełnych żalu, tęsknoty za domem, miłością, przyjaciółmi a czasami po prostu normalnością. Odczucia są tak silne, i są przekazane czytelnikowi w taki sposób, że nie ma wątpliwości co do intencji autora. Stajemy się poniekąd psychologami, uczymy się czytać w myślach walczących, a więc tych, którzy rzeczywiście zaleźli się na polu bitwy, w samym środku, piekle na ziemi. Opisy okolicy, krajobrazy, wreszcie mozolne przemieszczanie się ludzi i zwierząt po krętych drogach, choć trwa i wydawałoby się nie wnosi nic nowego, nie denerwuje, nie zamyka się książki, nie szuka kolejnych stron bez opisu. Jawi nam się prawdziwy obraz bólu i niemocy, a czytelnik jest głównym bohaterem tego co ma się stać. Napięcie rośnie z każdym wersem, z każdą kolejną linijką tekstu. Stoczone przez wojska alianckiebitwy z Niemcami w 1944 roku w rejonie klasztoru na Monte Cassino wspierane były przez włoskich ochotników, którzy doskonale znali warunki i kaprysy tego rejonu.Dziesięć armii walczyło wśród gór, w ciężkich warunkach,niby pozbawieni nadziei ale jednak pełni wiary i honoru. Aż wreszcie nastał dzień, na który czekali wszyscy. Zwycięski szturm Polaków, po którym udało się odbić Monte Cassino z rąk hitlerowców.

Na pytanie czy było warto poświęcić życie ludzi, tylu ludzi odpowiedział trafnie Gen. Harold Alexander, dowódca 15 Grupy Armii, kierując do 2 Korpusu Polskiego rozkaz, w którym z niezwykłym pietyzmem podszedł do sprawy i podziękował za zwycięstwo słowami: „Żołnierze 2 Polskiego Korpusu! Jeżeliby mi dano do wyboru między którymikolwiek żołnierzami, których bym chciał mieć pod swoim dowództwem, wybrałbym Was – Polaków".

Książka jest niezwykle emocjonalna, wyzbyta ze wszystkiego co zbędne, pozostawia czytelnika w „transie" w pewnym uniesieniu i zadumie. Nie pozwala zapomnieć. Temat ciężki, powiedziałabym wyczerpujący emocjonalnie, pozostający w pamięci na długo po jej przeczytaniu, w postaci obrazów przesuwających się niby slajdy. I chyba autorowi o to właśnie chodziło. A jednak z pewnością wrócę do tej lektury, bo warto. Jeśli można byłoby cokolwiek zmienić w książce to prosiłabym Autora o usystematyzowanie przypisów, które pojawiają się na końcu wydania co mnie osobiście jednak przeszkadzało. Nie ukrywam- korzystałam z nich często i sądzę, że takich czytelników znajdzie się więcej. Jest ich wiele i są one niebotycznie ciekawe, lecz permanentne przekładanie kilkuset stron w celu ich przeczytania nie jest wygodne. Panie Adams, po wydanie sięgną też zupełnie nowi czytelnicy, młodzi, nie zawsze z pełna wiedzą historyczną..