Wybór | Autor: Robert Whitlow

Nieplanowana ciąża i związany z nią wybór - urodzić czy też dokonać aborcji, to temat wciąż bardzo rzadko poruszany we współczesnej literaturze. I choć na przestrzeni ostatnich lat wiele zmieniło się na plus i wreszcie zaczęto głośno rozmawiać o tych problemach, to jednak nadal w wielu kręgach społecznych kwestia aborcji uznawana jest za temat tabu. I chyba nie ma dziś bardziej kontrowersyjnego, ale też i unikanego powszechnie tematu, aniżeli swobodny wybór kobiety w kwestii macierzyństwa. O wiele łatwej jest bowiem udawać, iż problem ten nie występuje, niż podjąć otwartą dyskusję i raz na zawsze unormować polskie prawo w tej kwestii, z pominięciem Kościoła katolickiego, który nie powinien mieć w tym względzie absolutnie nic do powiedzenia. Cóż.., niestety Polska jak i Nasza klasa polityczna nie dorosły do takiej odwagi i takich decyzji, i chyba długo jeszcze nie dorośnie. Tym bardziej cenne są wszelkie pozycje literackie, a zwłaszcza beletrystyczne, ukazujące się na Naszym rynku wydawniczym, które podejmują tę dyskusję i nie obawiają się mówić w otwarty sposób o tym wielkim problemie. Niestety w większości przypadków są to dzieła zachodnich autorów, nad czym bardzo ubolewam. Na szczęście fakt ten rekompensuje Nam ich poziom i fachowość w podejściu do tego tematu. Taką pozycją jest powieść autorstwa Roberta Whitlowa pt. "Wybór".

Książka ta podejmuje temat tytułowego wyboru, pomiędzy urodzeniem nieplanowego dziecka, a poddania się aborcji. Stany Zjednoczone, połowa lat 70- tych. Główna bohaterka - siedemnastoletnia Sandy zachodzi w ciąże ze swoim chłopakiem Bradem. Ten, wykorzystując uczucia dziewczyny, namawia ją wraz z poparciem swoich rodziców do usunięcia ciąży. Rodzice dziewczyny skłaniają się natomiast ku urodzeniu dziecka, i oddaniu go do adopcji, by w ten sposób zapewnić mu dobre życie, a tym samym nie marnować przyszłość córki. Sandy staje przed najtrudniejszym i najbardziej dramatycznym wyborem w jej życiu, który tak naprawdę zadecyduje o jej całej przyszłości..

Mijają 34 lata. Sandy, pracuje jako nauczycielka w szkole średniej. Pewnego dnia zwraca się do niej o pomoc kilkunastoletnia dziewczyna - Maria, która zaszła w niechcianą ciążę i nie wie jak ma postąpić. Sandy raz jeszcze staje przed tą trudną decyzją, której przedmiotem jest życie lub aborcja. Czy nauczona własnym doświadczeniem i kilkudziesięcioma latami życia po podjęciu własnego "wyboru", będzie w stanie pomóc ciężarnej nastolatce, by dokonała właściwego wyboru..?

Powieść Roberta Whitlowa to doskonała pozycja dla wszystkich fanów literatury społeczno - obyczajowej, w najlepszym i najbardziej fachowym wydaniu. Autor przedstawia tu bowiem historię głównej bohaterki, która staje przed wyborem pomiędzy urodzeniem dziecka lub aborcją, w kontekście amerykańskiego nastawienia opinii publicznej do tego zagadnienia, zarówno tego z lat 70 - tych, jak i tego w dniu dzisiejszym. Tak naprawdę to otrzymujemy tutaj dwie niezwykle dramatyczne opowieści, których głównych motywem jest aborcja, zaś jej tłem jest obraz dawnej i współczesnej Ameryki, zarówno w ujęciu kulturowym, medialnym, religijnym jak i prawnym. Ameryki różnej od tamtej sprzed 30 lat niemalże we wszystkim, za wyjątkiem tego jedynego faktu, iż młoda nastolatka ponownie musi sama zmagać się z tą największą decyzją w swoim życiu, zaś jej bliscy zawsze wiedzą za Nią lepiej, co będzie dla niej dobre..

Na wielkie słowa uznania zasługuje decyzja autora, by ukazać zagadnienie aborcji w kontekście tych dwóch różnych historii, które łączy postać Sandy. Z całą pewnością jest bardzo interesujące i zaskakujące rozwiązanie, skupiające uwagę czytelnika nie tylko na samym dramatycznym wyborze młodych dziewcząt, ale także na skali tego problemu, który to tak naprawdę nie został i chyba nigdy nie zostanie umiejętnie rozwiązany na całym świecie. Cóż z tego, iż dziś nie trzeba już ukrywać ciąży, wyjeżdżać do dalekich krewnych by tam oczekiwać porodu czy też borykać się z powszechnym społecznym potępieniem. Cóż z tego wszystkiego, skoro dziś decyzja wczesnym macierzyństwie wiąże się z obawą o przyszłość pod względem finansowym i materialnym, zmuszając tym samym tysiące młodych kobiet do postępowania wbrew sobie, a w imię szansy na normalne życie. Dodatkowo postać głównej bohaterki uzmysławia w bardzo czytelny sposób, iż tak naprawdę decyzja o poddaniu się aborcji jest decyzją, której konsekwencje wiążą się z całym przyszłym życiem kobiety. I chyba można użyć tutaj stwierdzenia oddającego w pełni intencje autora, iż dokonać wyboru jest ciężko, ale jeszcze trudniej jest z nim żyć..

I nawet pominąwszy fakt, iż autor poprzez rozwój fabuły wyraźnie skłania się ku postawie anty aborcyjnej, to i tak wartość tej książki jest niezwykle duża i ważna dla wielu kobiet. Przede wszystkim dlatego, iż zarówno autor jak i książka stają zawsze po stronie kobiety, nie zaś jej partnera, rodziców, koleżanek, dyrektorów szkół czy też zwierzchników z pracy. To kobieta i tylko kobieta ma prawo do własnego wyboru, i jakikolwiek by on nie był, wszyscy powinni go uszanować i pomóc w jego wykonaniu. Robert Whitlow sugeruje, iż zawsze można dokonać tego wyboru w sposób, który można określić mianem "mniejszego zła", czyli urodzeniu dziecka i oddaniu go do adopcji. I nawet jeśli ktoś nie zgadza się z taką sugestią, to tak naprawdę nie ma to większego znaczenia, gdyż najważniejsze jest to, że o tym temacie po prostu się w tej książce mówi i dyskutuje. Bezstronność oczywiście była by mile widziana, ale autor, tak jak i każdy człowiek, ma prawo do własnego zdania w kwestii aborcji i nawet szczerze mówiąc, wcale mi to jakoś zbytnio w tej książce nie przeszkadza. Oto bowiem otrzymujemy jeden punkt widzenia na te kwestię, który w niczym nie godzi w Nasze własne przekonania. Z łatwością mogę jednak wyobrazić sobie, że młoda dziewczyna znajdująca się w tak trudnej sytuacje, odnajdzie w tej książce wsparcie, pomoc, pocieszenie. I to jest chyba największa wartość tej powieści, która czyni ją ważną i bardzo potrzebną.

W książce tej interesujące jest również to, iż otrzymujemy tutaj spojrzenie na kwestię aborcji i wczesnego macierzyństwa, z perspektyw bardzo różnych grup społecznych, zarówno pod względem wieku, wykształcenia czy też wyznania religijnego. I tak oto występujący to rezonans, najbardziej widoczny jest na przykładzie rodziców Sandy oraz rodziców ojca dziecka - Brada. Pierwsi z nich, reprezentujący typową klasę średnią amerykańskiego społeczeństwa, głęboko wierzący, skłaniają się ku, w ich mniemaniu, mniejszemu złu jakim to byłoby oddanie dziecka do adopcji. Postawa ta jest po części szlachetna, gdyż nie nakazują córce poddania się aborcji, ale także i wielce tchórzliwa, nie pozwalająca na zdobycie się na tę odrobinę odwagi, która skłoniłaby ich do pomocy córce w wychowywaniu jej dziecka, a swojego wnuka. Całkowicie odrębną postawę reprezentują rodzice Brada, którzy nie uznają żadnego innego wyjścia z tej sytuacji, aniżeli usunięcia ciąży, nie bacząc przy tym na jakiekolwiek obiekcje natury moralnej czy też religijnej, choć sami uważają się za katolików. I gdy wkraczamy w XXI stulecie, sytuacja tak naprawdę nie ulega prawie żadnej zmianie. Oto bowiem uczennica szkoły średniej - Maria, jest zastraszana i wręcz piętnowana przez środowisko szkolne i władze tejże placówki, wstępują na drogę sądową w celu ubezwłasnowolnienia niepełnoletniej dziewczyny i zadecydowania o wyborze urodzenia bądź nie, za nią. I tak naprawdę to raz jeszcze okazuje się, że żadne środowisko i żadna grupa społeczna nie stoi po stronie młodej dziewczyny, a jedynie widzi własne korzyści, motywy i cele w tym, by nakłonić ją lub też zmusić do takiej, a nie innej decyzji. Smutna to prawda..

Ogromne wrażenie wywarła na Mnie także niezwykła znajomość tematu w zakresie prawa rodzinnego Stanów Zjednoczonych, którego to liczne elementy możemy obserwować we fragmentach poświęconych sądowej batalii, o dokonanie wyboru przez ciężarną dziewczynę. I nawet abstrahując od tego, iż mamy tu do czynienia z bardzo specyficznym wymiarem sprawiedliwości, to sama logiczność i fachowość padających tam argumentów sprawia, że wierzymy w tę historię. Warto zaznaczyć tutaj, iż autor tej książki jest z wykształcenia prawnikiem jak i również literackim specjalistą od tzw. thrillerów sądowych. Spojrzenie prawnika na kwestię aborcji jest tutaj niezwykle interesujące, chociażby z tego względu, iż pozwala w doskonały sposób zrozumieć i odnaleźć wszelkie niedoskonałości prawa względem tak dramatycznej, intymnej i pełnej emocji kwestii, jaką jest aborcja. I trudno jest mi nie oprzeć się refleksji, iż takie same sytuacje występuję też i u Nas, w Naszym kraju. I tu także nie sposób nie odnieść wrażenia, że polskie prawo zbyt często nie staje po stronie młodej kobiety, lecz kieruje się wewnętrznym sumieniem sędziego, lub co gorsza, jego wiarą.

Silną stroną powieści są jej bohaterowie, którzy są bardzo interesujący, wyraziści, żywi i prawdziwi. I tak oto główna bohaterka - Sandy, to dziewczyna bardzo inteligentna, pogodna, ciekawa świata i pełnia nadziei na przyszłość, której to nagle cały świat wywraca się do góry nogami, wraz z pozytywnym wynikiem testu ciążowego. Dziewczyna jakich dziesiątki znamy z własnego życia i własnego miasta, i jaką lubi się od pierwszej chwili. I ta sama Sandy po upływie ponad 30 - lat, wydaje się być już jednak całkiem innym człowiekiem, mocno doświadczonym przez życie i przez decyzję sprzed tego czasu. Całkowitym przeciwieństwem tej postaci jest jej chłopak - Brad. Antypatyczny, zapatrzony jedynie w siebie i w swoją przyszłość, wykorzystujący uczucia dziewczyny do własnych celów, nie potrafiący ponieść odpowiedzialności za własne czyny. I wreszcie trzecia z trojga głównych bohaterów - Maria. Ciężarna nastolatka, zagubiony we własnym życiu i sytuacji, która ją całkowicie przerosła. Naiwna, podatna na wpływy innych, ale mimo wszystko bardzo silna psychicznie, czego jesteśmy świadkami w końcowych rozdziałach. W pewnym sensie podobna do Sandy sprzed lat, ale mimo wszystko bardziej dziecinna, choć równie dobrze można by rzec, bardziej współczesna. Te oto postacie zawładną na długie Naszymi umysłami, sercami i emocjami.

Reasumując, książka Roberta Whitlowa to doskonała opowieść o niezwykle trudnym temacie, jakim to jest aborcja i wszelkie związane z nią dylematy. Opowieść bardzo inteligentna, zaskakująca i dająca możliwość do szerokiej dyskusji nad tym tematem. Myślę, że bardzo dobrze się stało, iż pozycja ta trafiła do Polski, gdyż tym sposobem otrzymujemy okazję do spojrzenia na tę kwestię z nieco innej, dalszej i chyba rozsądniejszej, perspektywy. Poza tym nie należy zapominać, że to także rasowy thriller prawniczy, który trzyma w napięciu, aż do samego końca. Polecam i życzę mnóstwa emocjonujących chwil przy lekturze.

Za każdym razem gdy dokonujemy wyborów ma to skutki nie tylko dla nas, ale również dla innych. Życie jest ich pełne. Bohaterkę tej powieści poznałam stojącą właśnie w obliczu dramatycznej decyzji. Rok 1974. Nastoletnia Sandy Lincoln dowiaduje się, że jest w ciąży. Nie planowała tego. Dziewczyna rozważa wszystkie możliwości. Wreszcie podejmuje decyzję, która będzie ją prześladować przez wiele następnych lat. Czy dokonała właściwego wyboru?

Zaskoczenie. Strach. Zagubienie. Wstyd. Okazuje się, że popularna cheerleaderka, dziewczyna z dobrego domu, mieszkająca w małym miasteczku jest ciężarna. Nagle jej marzenia się rozpadają. Jej chłopak chce, aby poddała się aborcji. Próbuje ją zmanipulować. Jej rodzice radzą, aby oddała dziecko do adopcji. Podczas gdy wiele osób próbuje wpłynąć na jej decyzję, dziewczyna podejmuje ją o własnych siłach. Już jako dorosła osoba staje przed zadaniem pomocy nastolatce, która znalazła się w podobnej samej sytuacji jak ona wiele lat temu. Czując się nadal winną, pragnie zagłuszyć choć trochę swoje sumienie i wspomóc zagubioną nastolatkę.

Książka została podzielona na dwie części. Pierwsza z nich skupia się na czasie, gdy Sandy miała 17 lat a później przeniosłam się wraz z bohaterką o 34 lata w przód, kiedy jako dorosła kobieta poznaje konsekwencje swoich działań. Jedna pomyłka z lat młodości zmieniła jej życie na zawsze.

Trzeba przyznać, że Whitlow przodują w tworzeniu bohaterów wiarygodnych. Miałam wrażenie, że dziewczyna jest członkiem mojej rodziny. Mimo, że autor jest mężczyzną to bardzo dobrze ujął tą historię z punktu widzenia przyszłej matki. W "Wyborze" przedstawił zmagania nastolatki w kwestii nieplanowanej ciąży i jej odważny akt. Autor tak uchwycił jej emocje związane z nieoczekiwaną ciążą, że się wielokrotnie wzruszyłam i zaczęłam się zastanawiać nad życiem, swoimi wyborami.

Książka porusza sporo trudnych tematów: gwałt, nastoletnią ciążę, aborcję, adopcję. Pisarz ukazał tu także społeczny ostracyzm i wewnętrzną walkę młodej kobiety z wątpliwościami. Stworzył opowieść o współczuciu i wrażliwości na kontrowersyjne kwestie społeczne, które są nadal obecne w dzisiejszym społeczeństwie. To historia o życiu.

Nie wystarczy powiedzieć, że to niesamowita historia. Po rozpoczęciu lektury nie byłam w stanie jej odłożyć na później. Nie miałam pojęcia, że ta historia aż tak mnie wciągnie. Mimo, że tematyka tej książki nie należy do łatwych, to dzięki stylowi pisarza lekturę czytało mi się bardzo szybko. Wiem, że ta historia będzie w mych myślach jeszcze przez długi czas. To bardzo wyważony pogląd na te problemy i został tu przedstawiony w sposób niestronniczy.