Agnes Recenzentka
-
Profesor zwyczajny, doktor habilitowany Zbyszko Melosik jest socjologiem i pedagogiem. Na co dzień pracuje jako kierownik Zakładu Socjologii Edukacji i dziekan na Wydziale Studiów Edukacyjnych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. W jego dorobku znajduje się już wiele wspaniałych książek, które czyta się z czystą przyjemnością. Najnowsza z nich, wydana w 2014 roku, mówi o współczesnej młodzieży.
„Kultura popularna i tożsamość młodzieży: w niewoli władzy i wolności" to bardzo dokładne spektrum ludzkiego życia, a dokładniej – jak wskazuje tytuł – życia współczesnej młodzieży. Jak już wielu socjologów i pedagogów pisało, żyjemy w zglobalizowanym świecie. Nasza kultura – kultura instant - opiera się na szybkości. Wszystko to, co robią współcześni ludzie, musi być szybkie. Fast sex, fast car, fast food. Dotyczy to szczególnie młodzieży. Uczniowie, studenci, wszyscy młodzi dorośli są zabiegani, nie mają na nic czasu, a naturalne, potrzebne czynności zostają wyparte przez obowiązki. Popularne stają się fast-foody i dominuje powszechnie znany McDonald. Młodzież nie tylko żywi się tak zwaną szybką żywnością. W restauracjach typu McDonald czy KFC spotkać można w większości studentów, którzy pragną zarobić pieniądze w łatwy sposób. Są i tacy, którzy uważają, że czasu nie mają, a każda wolna chwila zostaje przez nich spożytkowana przez siedzenie na Facebooku. Rozwija się kultura, rozwija się życie, rozwijają się choroby. Wraz z chorobami postępuje nauka, a wraz z nauką leki. Środki przekazu zawiadamiają – jedz leki, żeby być zdrowym. Musisz dać dziadkom tabletki na serce, bo dzięki temu będą żyli dłużej. Wszyscy zaczynają myśleć, że leki się bierze po to, by być zdrowym, a nie po to, by wyjść z choroby. Życie bez leków przestaje mieć znaczenie. Boli głowa? – należy wziąć tabletkę przeciwbólową. Zimą źle się czujesz? – należy iść do lekarza i zacząć zażywać Prozac. Dominuje Internet. Siedzenie na Facebooku przestaje wystarczyć. Popularny staje się Instagram, wszystkie miejsca, w których można umieszczać zdjęcia. Cały świat musi wiedzieć, co w danej minucie robi nastolatek. Zły humor kończy jako smutna emotikonka na portalach społecznościowych, które z biegiem czasu przestały spełniać swoje funkcje i zmieniły się w portale o wszystkim. Młodzież chce się pokazać, potrzebuje oklasków i poparcia kolegów i koleżanek, ale już nie na podwórku, nie podczas gry w piłkę, nie w trakcie wspólnych spacerów i przechadzek po mieście. Współczesna młodzież „spotyka się" z przyjaciółmi przez Internet, a tradycyjne spotkania zastępuje rozmową przez komunikatory. Okazuje się, że postęp jest regresyjny i cały czas postępuje, tyle że w tył. Spełnia się to, co przez lata wyśmiewał chociażby Mrożek. Wydawać by się mogło, że zmiany zaszły nagle i nie ma na nie żadnego wyjaśnienia. W tym właśnie momencie pojawia się Profesor Melosik, który stara się odnaleźć sedno sprawy i wytłumaczyć zaistniałą sytuację.
„Kultura popularna i tożsamość młodzieży" to książka, którą doskonale się czyta. Choć objętościowo jest duża, a jej czcionka dość mała i zbita, nie przeszkadza to w czerpaniu przyjemności, jaka płynie z odkrywania tajemnic współczesnego świata nastolatków. Nie trzeba być zaintrygowanym tematem, by czytać z zainteresowaniem. Profesor Melosik ma w swoim stylu literackim słynne „to coś", co nie pozwala oderwać się od kolejnych artykułów. Każdy poruszony temat jest szczegółowo opracowany pod kątem przyczyn i skutków. Okazuje się, że za ścianą Facebooka kryje się „tożsamość w celi wizerunku", a za zwyczajnym piciem Coca-Coli potrzeba natychmiastowej przyjemności. Całość została napisana prostym i bardzo zrozumiałym językiem, któremu jednocześnie nie brakuje naukowości. Wiedza zdobyta poprzez czytanie zawartych w owym dziele tekstów z pewnością przyda się w przyszłości, a jasny komunikat pozwala zrozumieć przekaz i łatwo go utrwalić w umyśle. Wystarczy jedno przeczytanie i chwila zastanowienia nad dopiero co poznanym fragmentem, by wyrobić własną opinię na podany temat i jednocześnie zachować w pamięci przedstawione argumenty i powody, przez które doszło do zjawisk określanych współcześnie jako fast, instant i all inclusive.
Książkę Profesora Melosika polecam każdemu, bez względu na wiek. W szczególności chciałabym polecić ją studentom, niezależnie od obranego kierunku studiów. Omawiane tematy są wielowymiarowe i dotykają życia w XXI wieku – naszego życia. Warto wiedzieć w jakim momencie się znajdujemy i uświadomić sobie wartość dokonywanych przez nas wyborów. Jesteśmy przyszłością i to od nas zależy czy i tak już zniszczony świat pójdzie w dobrym, czy też może złym kierunku.
Za możliwość przeczytania tej wspaniałej książki serdecznie dziękuję wydawnictwu Impuls oraz grupie Sztukater!