Gibraltar | Autor: Ryszard Żelichowski

Czym jest Gibraltar? Bo od tego trzeba zacząć, jeśli mamy do czynienia z książką autorstwa Ryszarda Żelichowskiego o zacnym tytule Gibraltar. Czym więc jest? Mówiąc po krótce, to nic innego jak skalisty półwysep na południowym wybrzeżu Półwyspu Iberyjskiego, charakteryzujący się stromymi, wapiennymi skałami. Sama nazwa pochodzi z hiszpańskiej wersji arabskiego Dżabal al - Tarik, „góra Tarika". Dzisiaj mówi się po prostu Gib. Początkowo był tylko fortecą podporządkowana angielskiemu dowództwu wojskowemu. Jednakże z upływem czasu jego terytorium rozrosło się zaś ludność uzyskała instytucje demokratyczne. Ciekawostką jest, fakt, że Gibraltar jest jednym z najbardziej zagęszczonych terytorium świata. Ponadto dużą część półwyspu zajmuję wapienna skała Gibraltarska zwana The Rock.

Książka opowiada przede wszystkim o znalezieniu się fragmentu Półwyspu Iberyjskiego, w rękach Anglii. Gibraltar inauguruje nowa serię wydawniczą pt. Europa w skali mikro, gdzie uwaga poświęcona jest przede wszystkim najmniejszym krajom i terytoriom specjalnym Europy.

Ryszard Żelichowski, współpracujący z Instytutem Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk, w swej książce nie zawiera powszechnych społeczno - obyczajowych informacji, charakterystycznych dla książek podróżniczych. Śmiało można uznać, że istotą całości staje się polityka. Autor dokładnie przygląda się głównie aspektom politycznym, w tym także swoją uwagę kieruję na strefy wpływów na Gibraltar, a także na postawy Wielkiej Brytanii i Hiszpanii – de facto próbuje więc pokazać, jak na przestrzeni lat w XXI wieku (po II wojnie światowej) układały się stosunki Gibraltaru z tymi państwami. Bowiem, choć jak wiadomo terytorium zależne jest od wcześniej wspomnianej Wielkiej Brytanii, pretensje rośni sobie do niego także Hiszpania.

Jeśli skupimy się na samej konstrukcję książki, zauważyć można liczne odwołania do informacji zaczerpniętych z Internetu! Bardzo zaskakujące wydaje się być także to, sam autor wiele informacji próbuje na nowo weryfikować i ustalać ostateczną prawdę.

Atutem książki są niewątpliwie zdjęcia a także zawarte mapy, które w pewien sposób unaoczniają czytelnikowi główne aspekty zawarte w dziele. Choć ogrom informacji, wydawać by się mogło może powodować chaos czy też przesyt informacji, paradoksalnie jest wręcz odwrotnie. Ważnym punktem Gibraltara staje się też pytanie o kierunki rozwoju „miasta pod Skałą". Autor w poruszanej tematyce swoją uwagę skupia także na takich aspektach jak kontrola przepływu ludności, problem odrębności narodowej.

Książka ta jest niewątpliwie pozycją przeznaczoną dla wybranych, a to ze względu na podkreślenie istoty polityki w całości tekstu. Czytelnik ma możliwość poznania poszczególnych paragrafów konstytucyjnych, ujrzenia licznych zdjęć nawiązujących do historii opisywanego terytorium (wraz z punktami widokowymi). Niestety brakuję w niej punktu odniesienia do pierwiastka ludzkiego, społecznego co w konsekwencji tworzy to pewną otoczkę monotematyczności, która w zestawieniu z brakiem zainteresowania czytelnika chociażby polityką, może po prostu nudzić. Co więcej, uderzającym faktem jest to, że obszerna część książki poświęcona jest na rozbudowane przypisy, których duża część pochodzi (jak już wspomniałam) ze źródeł internetowych (na przykładzie chociażby Wikipedii!)

Choć strona tytułowa zachęca do sięgnięcia po tą pozycję książkową, całość publikacji nie oddaje w pełni urokliwości Gibraltaru. Niewątpliwie dużą rolę w mojej końcowej ocenie, a także odczuciach „po lekturowych" odegrał fakt, rozwiniętego aspektu politycznego, który dla osób niezainteresowanych tą tematyką może stać się bardzo przytłaczający, żeby nie mówić nudny.

Summa summarum, polecam tą książkę tym, którzy chcą poszerzyć swoją wiedzę o Gibraltarze z punktu widzenia historycznego czy politycznego. Niekoniecznie tym, którzy swoje zainteresowania kierują ku kulturze.