Mniszka. Opowieść Sandomierska | Autor: Jan Adam Borzęcki

Ile razy zadajemy sobie pytania, na które wiemy, że nie znajdziemy odpowiedzi. Ile razy zdarza nam się zatopić w myślach i różnych rozważaniach tak głęboko, że później nie wiemy, czym ten stan był spowodowany. Czy życie ma sens? Która z religii jest tą prawdziwą? Co nastąpi, kiedy wszystko się skończy? Wiemy, że możemy nigdy nie poznać odpowiedzi na te pytania, jednak to nie powstrzymuje nas od ich zadawania...

„I wtedy zadała mi to dręczące do dziś pytanie:

- A k t o jest dla ciebie światem?" [s. 251]

Jan Adam Borzęcki jest eseistą, prozaikiem, poetą, dziennikarzem i krytykiem literackim. Zwycięzca wielu konkursów literackich, w tym zdobywca pierwszej nagrody ogólnopolskiego konkursu literackiego im. Mikołaja Reja. Twórca m.in. tomu poezji „Pozostać w całości", esejów „Zraniony odłamkiem wiersza" czy powieści „Świętość z obrazka". Mieszkaniec Sandomierza.

„Mniszka. Opowieść sandomierska" to pozycja niełatwa w odbiorze. Autor, który jest tutaj zarówno narratorem, jak i bohaterem opisywanych zdarzeń – a przynajmniej sam chce, żeby czytelnik w to wierzył – opowiada nam historię dwójki ludzi, których połączyła namiętność do długich, pełnych inteligentnych spostrzeżeń, rozmów. Jest to opowieść dotycząca, dość niezwykłej, znajomości zakonnicy Konstancji z pisarzem, ateistą. Znajomość ta, początkowo wynikająca z fascynacji inteligencją drugiego rozmówcy, przeradza się w głęboką zażyłość. Nawet jeśli nic nie wykracza poza sferę duchową, to czytelnik jest w stanie wyczuć, że nie tylko tej dotykają ich spotkania i rozmowy. Jednak jaki będzie koniec tej historii, musicie już przekonać się sami.

„W ciemności przestrzeń staje się hipotezą, a naprawdę istnieje tylko to, czego można dotknąć ręką lub nogą." [s. 56]

Jak napisałam na początku, jest to książka trudna w odbiorze. I chociaż czyta się ją łatwo i dość szybko, to jednak nie jest to lektura dla każdego. Warto wspomnieć, że historia pisarza i zakonnicy stanowi tylko tło dla rozważań dotykających wiary, życia, czy miłości. Autor wielokrotnie wraca do zdarzeń ze swojej przeszłości, ukazując ich wpływ na swoje życie, czy poglądy. Niejednokrotnie podkreśla także swoją odmienność w postrzeganiu świata i ludzi, oraz zwraca uwagę czytelnika na uciążliwość takiej egzystencji. Jednakże nie można dopatrzyć się w tym próby użalania się, a wręcz przeciwnie – sposobność przedstawienia życia ludzkiego i wszystkich rzeczy z tym związanych, z perspektywy kogoś, kto szuka we wszystkim głębszego sensu czy znaczenia. Autor powoduje, że czytelnik sam zaczyna zastanawiać się na niektórymi rzeczami, na które dotąd nie zwracał zapewne uwagi.

Książka ta stanowi prezentacje filozoficznych przemyśleń autora, jego spostrzeżeń, doświadczeń czy poglądów. Nie znajdziecie tutaj przyjemnej historii miłosnej, a zderzenie dwóch różnych światopoglądów, których konfrontacja będzie zaskakująca, także dla samych zaangażowanych. Autor, dzięki tej pozycji, zmusza czytelnika do myślenia, zadania sobie wielu pytań i spojrzenia na nowo na niektóre sprawy. „Mniszka" będzie wymagała od czytelnika dłuższej chwili skupienia i gotowości do wykorzystania posiadanej wiedzy i inteligencji. Książka ta jest pokarmem dla umysłu, który może być strawiony przez wymagających, wytrwałych i wyrobionych czytelników. Aczkolwiek nie tylko. Ja, choć nieprzywykła do tego typu literatury, zostałam bardzo miło zaskoczona. Pozycja ta dała mi naprawdę wiele do myślenia, a samo zakończenie spowodowało niedosyt, który być może nigdy nie zostanie zaspokojony.

„[...] mądrością jest uświadomienie sobie własnych ograniczeń i rozmiaru ignorancji." [s. 196]

Pozycja ta jest dla osób chętnych poszerzać swoje horyzonty. Jej lektura jest wymagająca, ale warta poświęconego jej czasu. Dodatkowo, w malowniczy sposób ukazany Sandomierz wywołuje chęć odwiedzenia tego miejsca i nadzieję, na wysnucie podobnych refleksji, podczas obserwacji tych samych miejsc, co bohaterowie tej książki. „Mniszka. Opowieść sandomierska" to książka pełna emocji i pragnień, tak sprawnie wplecionych w treść, że niekiedy ciężko może być je wyłapać. Dlatego też warto czytać ją niespiesznie, z przerwami na głębsze przemyślenia.