Tak Daleko Jak Nogi Poniosą | Autor: Josef Martin Bauer

Książkę Josefa Martina Bauera „Tak daleko jak nogi poniosą" chciałam przeczytać już dawno temu. Zafascynował mnie film Hardy'ego Martinsa, który powstał na podstawie tej powieści. Barwne obrazy ogromnej Syberii podziałały na moją wyobraźnię. Długo zastanawiałam się, czy w pierwowzorze główny bohater też przeżywał tak niesamowite, zapierające dech w piersiach przygody jak w ekranizacji. Wiedziałam, że nie przekonam się tego, dopóki nie sięgnę po książkę.

Powieść zaczyna się w pociągu wiozącym jeńców II wojny światowej skazanych na pracę w sowieckiej kopalni ołowiu gdzieś na dalekiej Syberii. Wśród skazanych jest główny bohater powieści – Klemens Foller. Ten niemiecki żołnierz od początku zdaje sobie sprawę z tego, że czeka go kilka lat morderczej pracy. Kiedy jego przypuszczenia znajdują odzwierciedlenie w rzeczywistości, postanawia uciec do domu. Po pierwszej nieudanej próbie zostaje dotkliwie ukarany przez współwięźniów, wskutek czego trafia do obozowego szpitala. Poznaje tam lekarza, który sam przygotowywał się do ucieczki z łagru. Jego plany pokrzyżował wykryty u siebie rak. Swoją wiedzą dzieli się jednak z Niemcem, który ucieka w końcu którejś nocy. Niemal natychmiast rusza za nim pościg, jednak dzięki cennym radom lekarza udaje mu się zmylić konwój. Od tej pory czeka go długa droga, pełna niebezpieczeństw, a za razem nadziei, że uda mu się osiągnąć upragniony cel.

Na swojej drodze spotyka wielu ludzi. Wielu z nich zasługuje na potępienie, jak choćby komendant łagru niestrudzenie ścigający uciekiniera, czy też tajemniczy robotnicy w tajdze, którzy, chociaż z początku udawali przyjaciół, ale po pewnym czasie pokazali swoje prawdziwe oblicze. Jednak droga Follera to nie tylko złe przygody. Podczas swojej kilkuletniej wędrówki spotkał na swojej drodze także życzliwe osoby, m.in. eskimoską wioskę, w której uzyskuje opiekę i schronienie, lub zamieszkujący małe miasteczko Żyd, który pomaga swojemu pozornemu wrogowi uzyskać fałszywe papiery, aby mógł przekroczyć czerwoną granicę.

Szczerze powiedziawszy liczyłam na coś więcej. Być może to wina tłumacza, ale bardzo ciężko mi się czytało całą powieść. Być może sprawiła to specyficzna narracja ni to trzecio, ni to pierwszo osobowa. Bardziej opisuje uczucia i myśli głównego bohatera. Dzięki niej możemy zajrzeć we wnętrze Klemensa, wiemy kiedy się boi, a kiedy odczuwa ulgę. Właściwie można napisał, że szczegółowe wniknięcie w psychikę głównego bohatera sprawia, że w tym jednym punkcie książka bierze górę nad filmem.

Czego zabrakło mi w powieści? Przede wszystkim opisów syberyjskiej przyrody. Oglądając film mogłam nacieszyć swoje oczy przepięknymi białymi pustyniami, rześkimi potokami, czy też soczystą zielenią drzew i innych roślin rosnących w tajdze. W książce tego zabrakło. Tak samo juk zabrakło mi opisu kopalni, w której pracowali jeńcy, czy też warunków ich pracy. Za to, jak już to wcześniej napisałam, autor doskonale opisał odczucia, które targały młodym mężczyzną. Brakowało mi też logicznego przejścia pomiędzy niektórymi kwestiami. W pewnych momentach zastanawiałam się też nad treścią czytanego tekstu. Styl, w jakim została napisana książka zdecydowanie nie ułatwiał mi tego zadania.

Spodziewałam się czegoś innego po tej książce. Zwłaszcza, że film nakręcony na jej podstawie jest jednym z moich ulubionych. Liczyłam, że o pozycji będę mogła to samo powiedzieć. Niestety, przeliczyłam się. Nie wiem komu mogę ją polecić. Jeżeli ktoś lubi literaturę opisującą czyjeś wewnętrzne przeżycia – pozycja jest dla niego idealna. Jeśli jednak tego typu książki Was nie kręcą, to nawet po nią nie sięgajcie.